Σημεία ομιλίας του Υπουργού Εσωτερικών
Προκόπη Παυλόπουλου
κατά τη συνέντευξη Τύπου
αναφορικά με το θεσμικό πλαίσιο
για τις παιδικές χαρές.
«Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Ο.Η.Ε. για τα Δικαιώματα του Παιδιού πρέπει να διασφαλίζεται σε κάθε παιδί ένα επίπεδο ζωής που να επιτρέπει τη σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική και κοινωνική ανάπτυξή του. Στο πλαίσιο αυτό αναφαίρετο δικαίωμα του παιδιού συνιστούν οι δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου, η ενασχόληση με τα ψυχαγωγικά παιχνίδια και, γενικότερα, με δραστηριότητες οι οποίες είναι κατάλληλες για την ηλικία του. Μέσα από το παιχνίδι το παιδί αναπτύσσει την προσωπικότητά του, κοινωνικοποιείται και διευρύνει τη φαντασία και τη δημιουργικότητά του. Αποτελεί, συνεπώς, χρέος της Πολιτείας να μεριμνά για την εξασφάλιση όλων των αναγκαίων προϋποθέσεων για ασφαλές παιδικό παιχνίδι. Οι νέες συνθήκες ζωής ωθούν τους γονείς και τα παιδιά στις παιδικές χαρές των Δήμων και των Κοινοτήτων, όπως επίσης και στους παιδότοπους.
Μια από τις πρώτες διαπιστώσεις που κάναμε με την ανάληψη των καθηκόντων μας στο Υπουργείο Εσωτερικών είναι το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι παιδικές χαρές λειτουργούσαν, δυστυχώς, χωρίς επαρκείς προδιαγραφές ασφαλείας και χωρίς υποχρεωτικές διαδικασίες ελέγχου για την καταλληλότητά τους. Ανάλογη κατάσταση επικρατούσε και σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των παιδότοπων, μετατρέποντας, πολλές φορές, το παιχνίδι σε απειλή για το παιδί και όλες αυτές τις, συχνά εντυπωσιακές, κατασκευές σε παγίδες, όπως φαίνεται, άλλωστε, και από τις στατιστικές και τα ατυχήματα που αναφέρονται.
Ξεκινώντας από τις παιδικές χαρές, θα ήθελα να επισημάνω και πάλι ότι, δυστυχώς, μέχρι σήμερα, δεν υπήρχε θεσμικό πλαίσιο και, άρα, κανόνες λειτουργίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Έρευνας και Πρόληψης Παιδικού Ατυχήματος, κατά τη διάρκεια ενός και μόνο έτους καταγράφηκαν 777 περιστατικά τραυματισμών παιδιών, ηλικίας έως και 14 ετών, κατά τη διάρκεια παιχνιδιού στις παιδικές χαρές της Αττικής. Σ’ αυτό συμβάλλει και το γεγονός ότι, λόγω των συχνών καταστροφών που γίνονται στις παιδικές χαρές, υπάρχει αυξημένη ανάγκη επισκευών και συντήρησης, ώστε να διατηρηθούν σε κατάσταση που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια.
Για ν’ αντιμετωπισθεί αυτή η κατάσταση και να γίνουν οι παιδικές χαρές πραγματικά φιλικές για τα παιδιά μας, αλλά και να είναι ξέγνοιαστοι οι γονείς προχωρήσαμε στην έκδοση της υπ’ αριθμ. 28492/18.5.2009 (ΦΕΚ 931 Β΄) «Καθορισμός των προϋποθέσεων και των τεχνικών προδιαγραφών για την κατασκευή και τη λειτουργία των παιδικών χαρών των Δήμων και των Κοινοτήτων, τα όργανα και τη διαδικασία αδειοδότησης και ελέγχου τους». Βασικοί άξονες των ρυθμίσεων αυτών είναι οι ακόλουθοι:
Προβλέπεται πότε ένας χώρος κρίνεται κατάλληλος, ώστε να δημιουργηθεί μια παιδική χαρά (π.χ. να μη γειτνιάζει με εγκαταστάσεις ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας ή να μη βρίσκεται κοντά σε εστίες μολύνσεων κλπ.).
Ορίζεται πώς πρέπει να σχεδιάζεται μία παιδική χαρά, ακολουθώντας τις αρχές του αειφόρου σχεδιασμού (ηλιακά φωτιστικά, κάδοι ανακύκλωσης, ανακύκλωση του νερού για την άρδευση των φυτών κλπ.), καθώς επίσης και τι πρέπει να διαθέτει μία παιδική χαρά (π.χ. ζώνες πρασίνου, πόσιμο νερό, καθίσματα για συνοδούς κλπ.).
Τίθενται σύγχρονα πρότυπα ασφαλείας για τον εξοπλισμό, τα όργανα και τις κατασκευές της παιδικής χαράς, τα οποία πιστοποιούνται από τον ΕΛΟΤ, μέσω διενέργειας τακτικών, ανά διετία, ελέγχων και έκδοσης αντίστοιχων πιστοποιητικών.
Καθορίζονται ειδικές προδιαγραφές ασφαλείας για μικρές και μεγάλες παιδικές χαρές. Με τον τρόπο αυτόν εκλείπει και το φαινόμενο να τοποθετείται μία μεμονωμένη εγκατάσταση σε οποιονδήποτε κενό χώρο.
Πιστοποιείται η καταλληλότητα, με ειδικό σήμα.
Λαμβάνεται ειδική μέριμνα για τα παιδιά με αναπηρίες.
Καθιερώνεται υποχρεωτικός ορισμός υπευθύνου από τη δημοτική αρχή για τη σωστή λειτουργία και συντήρηση της παιδικής χαράς.
Προβλέπεται λειτουργία τριμελούς Επιτροπής Ελέγχου Παιδικών Χαρών σε κάθε νομό, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας. Η Επιτροπή αυτή χορηγεί και ανανεώνει το πιστοποιητικό καταλληλότητας.
Όλες οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές υποχρεούνται να προσαρμόσουν στις νέες συνθήκες τις παιδικές χαρές που ήδη λειτουργούν ως τις 31.12.2012. Η προσαρμογή του θα πιστοποιείται από την Επιτροπή Ελέγχου Παιδικών Χαρών με την έκδοση πιστοποιητικού καταλληλότητας και τη χορήγηση του ειδικού σήματος.
Η παιδική χαρά λειτουργεί με ευθύνη του Δήμου ή της Κοινότητας.
Αν η Επιτροπή Ελέγχου διαπιστώσει ότι δεν πληρούται κάποιος από τους όρους ή τις προϋποθέσεις βάσει των οποίων είχε χορηγηθεί το πιστοποιητικό καταλληλότητας ή ότι δεν υπάρχει συμμόρφωση στους κανόνες που έχουν τεθεί, αφαιρεί το σήμα καταλληλότητας και επιβάλλει τη διακοπή της λειτουργίας της παιδικής χαράς.
Με την παραπάνω παρέμβαση για τις παιδικές χαρές προχωρούμε ένα βήμα περαιτέρω προς την ολοκλήρωση του σχεδιασμού μας ως προς τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού και ιδίως της ελεύθερης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης της προσωπικότητάς του. Προηγήθηκε η προσπάθεια που ξεκίνησε πριν από έναν, περίπου, χρόνο με την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για τους παιδότοπους.
Τώρα οι παιδότοποι γίνονται ασφαλείς και ελέγχονται συστηματικά. Με βάση τα στοιχεία του ΕΛ.Ο.Τ. έχουν ήδη ελεγχθεί και πιστοποιηθεί ως σήμερα πάνω από 1.000 παιδότοποι. Και είναι σημαντικό το γεγονός ότι λαμβάνεται ειδική μέριμνα και για τους παιδότοπους που λειτουργούν στο πλαίσιο άλλων επιχειρήσεων, όπως ξενοδοχεία, γυμναστήρια κλπ., οι οποίοι στο παρελθόν δεν ελέγχονταν καν και δεν χρειάζονταν αυτοτελή αδειοδότηση. Οι βασικές αρχές του νέου θεσμικού πλαισίου (υπ’ αριθμ. 36873/2.8.2007 Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ 1364 Β΄) είναι οι ακόλουθες:
Υποχρεωτικά άδεια από το Δήμο ή την Κοινότητα για κάθε παιδότοπο, όπου κι αν αυτός λειτουργεί.
Σύντομες και απλές διαδικασίες αδειοδότησης.
Ειδικότερα:
? Η προέγκριση ίδρυσης χορηγείται μέσα σ’ ένα μήνα.
? Η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας χορηγείται το πολύ σε 65 μέρες μετά την υποβολή της αίτησης με όλα τα δικαιολογητικά.
? Η αντικατάσταση της άδειας ήδη λειτουργούσας επιχείρησης, στην οποία εγκαθίσταται παιδότοπος χορηγείται σε 15 μέρες.
Ασφάλεια στην ψυχαγωγία των παιδιών. Έχουν προβλεφθεί:
? Ειδικές απαιτήσεις για τη σχεδίαση και οργάνωση του χώρου.
? Ειδικές προδιαγραφές σχεδίασης κατασκευής και πρόσβασης στις παιχνιδοκατασκευές και τα παιχνίδια.
? Υποχρέωση ελέγχου για τη συμμόρφωση των εξοπλισμών προς αυστηρά και σύγχρονα πρότυπα ασφαλείας.
? Υποχρέωση συντήρησης των παιχνιδοκατασκευών και των παιχνιδιών.
? Αυστηρές κυρώσεις, που φθάνουν ως την αφαίρεση της άδειας και τη σφράγιση του παιδότοπου, και υψηλά πρόστιμα (10.000 ευρώ) σε όσους παραβιάζουν τις ανωτέρω υποχρεώσεις, ύστερα από τη βεβαίωση της παράβασης από τη δημοτική αστυνομία.
Επισημαίνεται ότι ο υπεύθυνος του παιδότοπου οφείλει να διασφαλίζει ότι θα υπάρχει στον κλειστό παιδότοπο τουλάχιστον ένα άτομο ανά 25 παιδιά.
Το επόμενο στάδιο του προγραμματισμού μας είναι επίσης κομβικό και αφορά τους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς, τόσο αυτούς που λειτουργούν ως δημοτικές επιχειρήσεις όσο και τους πρώην κρατικούς παιδικούς σταθμούς. Και στον τομέα αυτόν, σε συνεργασία με την ΚΕΔΚΕ, προχωρούμε σε σημαντικές τομές, εκσυγχρονίζοντας τόσο τις υποδομές όσο και το πρόγραμμα λειτουργίας αλλά και διδασκαλίας. Μεταξύ άλλων:
Θέτουμε αυστηρές τεχνικές προδιαγραφές, τόσο για τα κτίρια όσο και για τον εξοπλισμό, τα παιχνίδια και, γενικότερα, τις κάθε είδους υποδομές που φιλοξενούν τα παιδιά ή τις οποίες χρησιμοποιούν τα παιδιά.
Επεξεργαζόμαστε σύγχρονους πρότυπους κανονισμούς λειτουργίας, προσαρμοσμένους στις ανάγκες της σημερινής οικογένειας και ιδίως της εργαζόμενης μητέρας.
Ετοιμάσαμε, σε συνεργασία με το Τμήμα Προσχολικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Αθηνών, την ΚΕΔΚΕ και την Ε.Ε.Τ.Α.Α., σύγχρονο παιδαγωγικό πρόγραμμα, με γνώμονα την ολοκληρωμένη και υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού. Το πρόγραμμα αυτό εφαρμόζεται ήδη πιλοτικά σε 15 παιδικούς σταθμούς του Δήμου Αθηναίων από νηπιαγωγούς που έχουν λάβει ειδική επιμόρφωση.
Με τις παρεμβάσεις αυτές εκπληρώνουμε στοιχειώδες χρέος απέναντι στα παιδιά, προκειμένου, στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, ιδίως στα μεγάλα αστικά κέντρα, να διασφαλίσουμε τις συνθήκες εκείνες, υπό τις οποίες μπορεί και πρέπει ν’ αναπτυχθεί η προσωπικότητάς τους προς τον διπλό ορίζοντα της ελευθερίας και της δημιουργίας».