ΕΝΑΕ

Ο Πρόεδρος της ΕΝΑΕ

στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης,

Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής.

Στην συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής παρευρέθηκε σήμερα το απόγευμα ο Πρόεδρος της ΕΝΑΕ κ. Δημήτρης Δράκος μετά από πρόσκληση του Προέδρου της Επιτροπής κ. Κωνσταντίνου Σκανδαλίδη. Ο κ. Δράκος παρουσίασε τις απόψεις και τις θέσεις της ΕΝΑΕ επί των διατάξεων του σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης «Σύστημα επιλογής προϊσταμένων οργανικών μονάδων με αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια – Σύσταση Ειδικού Συμβουλίου Επιλογής προϊσταμένων (ΕΙ.Σ.Ε.Π.) και λοιπές διατάξεις». Τέλος ο Πρόεδρος της ΕΝΑΕ κατέθεσε και...........

αναλυτικό υπόμνημα στο οποίο και αποτειπώνονται με λεπτομέρεια οι θέσεις της Ένωσης.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο του υπομνήματος:
Αθήνα, 10 Μαρτίου 2010
Α.Π. 232
Προς
Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης,
Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής
Θέσεις της Ένωσης Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδος
για το σχέδιο νόμου του………… Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης «Σύστημα επιλογής προϊσταμένων οργανικών μονάδων με αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια – Σύσταση Ειδικού Συμβουλίου Επιλογής προϊσταμένων (ΕΙ.Σ.Ε.Π.) και λοιπές διατάξεις»
Α. Το στελεχιακό δυναμικό της Δημόσιας Διοίκησης, αλλά και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης συνιστά έναν από τους κρισιμότερους παράγοντες από τους οποίους θα κριθεί η επιτυχής ή μη έκβαση του αγώνα για την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη, την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας, την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς και την ουσιαστική βελτίωση της λειτουργίας του Κράτους. Εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συνδρομή των υπαλλήλων, οι οποίοι εκ των πραγμάτων καλούνται να εφαρμόσουν τις σχεδιαζόμενες κάθε φορά πολιτικές.
Η ΕΝΑΕ επενδύει στο ανθρώπινο δυναμικό που υπηρετεί στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και στην αναβάθμιση και εξειδίκευσή του. Άλλωστε, περίπου το 60% των συναλλαγών των πολιτών γίνονται με τις υπηρεσίες των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, οι οποίες λειτουργούν με σημαντικά κενά. Όλο αυτό το προσωπικό πρέπει να καταγραφεί συστηματικά ανά ειδικότητα και να διαμορφωθεί ένα είδος χάρτας ανθρωπίνου δυναμικού, προκειμένου να μπορέσει να αξιοποιηθεί αυτό καλύτερα. Υπάρχει, συνεπώς, η ανάγκη για παροχή στον πολίτη όλο και υψηλότερου επιπέδου υπηρεσιών, μέσα από ψηφιοποιημένες διαδικασίες που εξασφαλίζουν την ταχεία και διαφανή διεκπεραίωση των συναλλαγών. Γι’ αυτό και η ΕΝΑΕ προώθησε συστηματικά, τα τελευταία χρόνια, σειρά προγραμμάτων επιμόρφωσης των στελεχών της και συνεργάστηκε με το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, αλλά και με άλλους επιστημονικούς φορείς, ενθαρρύνοντας την παρακολούθηση σεμιναρίων και προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισής τους και υποστηρίζοντας την αποκέντρωση των δράσεων αυτών για τη διευκόλυνση των στελεχών της Περιφέρειας.
Επίσης στηρίξαμε και εξακολουθούμε να στηρίζουμε την ένταξη στο Ειδικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Διοικητική Μεταρρύθμιση 2007-2013» δράσεων και πολιτικών για την ενίσχυση και αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, για τη διεύρυνση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων του, για την καλλιέργεια συμπεριφορών σύμφωνα με τις αρχές της αποδοτικής, αποτελεσματικής και ανοιχτής Διοίκησης, για την εξειδίκευσή του σε σύγχρονες πρακτικές οργάνωσης και διοίκησης, για την αξιοκρατική ανάδειξη και αξιοποίησή του προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, αλλά και η βελτίωση των συνθηκών της εργασιακής τους ζωής. Ενόψει μάλιστα της εφαρμογής του Σχεδίου «Καλλικράτης» και της νέας αρχιτεκτονικής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πιστεύουμε ότι η υλοποίηση όλων αυτών των δράσεων και η ενεργοποίηση των σχετικών αξόνων πρέπει να προχωρήσει με γοργούς ρυθμούς. Οι καθυστερήσεις σε αυτόν τον τομέα θα δημιουργήσουν προβλήματα στην αποτελεσματική και ολοκληρωμένη διοικητική υποστήριξη του όλου εγχειρήματος, η οποία, φυσικά, δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς το κατάλληλο στελεχιακό δυναμικό. Β. Η εκπόνηση και εφαρμογή ενός σύγχρονου, δίκαιου και αξιοκρατικού συστήματος επιλογής προϊσταμένων οργανικών μονάδων συνιστά αναντίρρητα σημαντικό παράγοντα για την αναδιοργάνωση και την αναβάθμιση της Δημόσιας Διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αυτό που προέχει, όμως, είναι η διαμόρφωση λειτουργικών και αποτελεσματικών διοικητικών δομών, ικανών να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του πολίτη και να στηρίζουν την προσπάθεια για ανάπτυξη, χρηστή διοίκηση και ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας υπό όρους διαφάνειας. 1. Η ΕΝΑΕ τάσσεται υπέρ ενός συστήματος διοίκησης μέσω συγκεκριμένων στόχων, το οποίο θα επανεκτιμάται και θα αξιολογείται σε τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να διαπιστώνεται αν υπάρχουν προβλήματα και δυσλειτουργίες, να διορθώνονται οι όποιες λειτουργικές αρρυθμίες και να επανακαθορίζονται, αν υπάρχει ανάγκη, στόχοι και στρατηγικές. 2. Στο πλαίσιο αυτό πιστεύουμε ότι η βαθμολογική εξέλιξη του στελεχιακού δυναμικού της Δημόσιας Διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρέπει να συνδέεται με τη διαρκή επιμόρφωση των υπαλλήλων, έτσι ώστε να μπορούν αυτοί, ανάλογα με το αντικείμενό τους, να παρακολουθούν τις εξελίξεις των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, να εξοικειώνονται με τις εφαρμογές της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και να παρέχουν, τελικά, στον πολίτη υψηλού επιπέδου υπηρεσίες. Η διοικητική πραγματικότητα εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς. Χωρίς την προώθηση σύγχρονων προγραμμάτων επιμόρφωσης που να ανταποκρίνονται στις πραγματικές εκπαιδευτικές ανάγκες των υπαλλήλων δεν μπορεί να προχωρήσει με επιτυχία καμία διοικητική μεταρρύθμιση. 3. Η αξιοκρατική ανάδειξη των στελεχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στις θέσεις ευθύνης συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία τους. Για τον σκοπό αυτόν αποδίδουμε σημασία στη διαμόρφωση ενός συστήματος επιλογής, το οποίο στηρίζεται σε αντικειμενικά και διαφανή κριτήρια, λαμβάνει υπόψη την εμπειρία και την εξειδίκευση του υπαλλήλου, συνεκτιμά κατά τρόπο δίκαιο τόσο τα τυπικά όσο και τα ουσιαστικά του προσόντα. 4. Για μας η ανάληψη και διατήρηση θέσεων ευθύνης προϋποθέτει μία διαρκή προσπάθεια από την πλευρά των στελεχών που τις διεκδικούν, αποτέλεσμα της οποίας πρέπει να είναι η κατάκτηση συγκεκριμένων και μετρήσιμων στόχων παραγωγικότητας, αλλά και αποτελεσματικότητας από τον υπάλληλο. Η ύπαρξη κινήτρων και η διαρκής αξιολόγηση του υπαλλήλου συνιστούν αναγκαίο όρο για την καλύτερη λειτουργία των υπηρεσιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Γι’ αυτό και συμφωνούμε με την πρόβλεψη θητείας για όλες τις θέσεις ευθύνης, ώστε να διασφαλίζεται η δυνατότητα επανάκρισης σε εύλογο, όμως, χρονικό διάστημα, το οποίο δεν θα υπερβαίνει τα τρία χρόνια, ώστε κανείς να μην επαναπαύεται και να μην εφησυχάζει. 5. Δεν μπορούμε, ωστόσο, να μην επισημαίνουμε ότι το χρονικό διάστημα, κατά το οποίο αναλήφθηκε η νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης δεν είναι πρόσφορα. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση βρίσκεται σε εντατική συνεργασία με το Υπουργείο για την προετοιμασία του σχεδίου «Καλλικράτης» και τη μετάβαση στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, η οποία θα αποτελεί τον νέο δεύτερο βαθμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Σε αυτή τη φάση, κατά την οποία δεν έχουν οριστικοποιηθεί οι αρμοδιότητες των ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθμού και δεν έχει καν αποφασισθεί πώς θα διασφαλισθεί το αναγκαίο εξειδικευμένο στελεχιακό δυναμικό που θα υποστηρίξει τις προωθούμενες αλλαγές (αν θα προέλθει από τις υπάρχουσες Περιφέρειες με μετατάξεις ή αποσπάσεις, αν θα γίνουν προσλήψεις για ορισμένες κατηγορίες προσωπικού κλπ.) θεωρούμε ότι είναι άκαιρο να συζητούμε για ριζικές μεταβολές στον τρόπο επιλογής Προϊσταμένων. Πρώτα πρέπει να διαμορφωθούν οι νέοι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού, να ολοκληρωθούν οι εσωτερικοί τους οργανισμοί, να δούμε ποιες υπηρεσίες θα περιλαμβάνονται, τελικά, σε κάθε Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και ποιες υπηρεσιακές ανάγκες υπάρχουν, να προχωρήσει η εφαρμογή του Σχεδίου και μετά να αρχίσουμε να εκπονούμε συστήματα επιλογής προϊσταμένων οργανικών μονάδων. Αν το κάνουμε τώρα, θα είμαστε εκ των πραγμάτων αναγκασμένοι να προχωρήσουμε αργότερα σε νέες αλλαγές, έχοντας προκαλέσει, μάλιστα, περαιτέρω ανασφάλεια στο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο ήδη βρίσκεται σε αναστάτωση λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης. Γιατί για ποιους προϊσταμένους οργανικών μονάδων μιλάμε, όταν δεν έχουν δομηθεί και αποκρυσταλλωθεί αυτές οι οργανικές μονάδες. 6. Αλλά και περαιτέρω, όπως προαναφέρθηκε, θεωρούμε ότι προτεραιότητα, σε αυτή τη χρονική στιγμή, είναι η προώθηση της μεταρρύθμισης, όχι μόνο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και στη Δημόσια Διοίκηση. Πρέπει να διαμορφώσουμε σύγχρονες διοικητικές δομές, να αξιοποιήσουμε πλήρως τις δυνατότητες που μας παρέχει το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Διοικητική Μεταρρύθμιση 2007-2013», για να απαλλαγούμε από τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα που υποθάλπουν την κακοδιοίκηση και να ενισχύσουμε την αξιοπιστία του Κράτους. Αφού τελειώσουν όλα αυτά και εφαρμοσθεί με επιτυχία η Διοικητική Μεταρρύθμιση, τότε μπορούμε να συζητήσουμε για τα θέματα της επιλογής των προϊσταμένων των οργανικών της μονάδων. 7. Είμαστε, δυστυχώς, υποχρεωμένοι να επισημάνουμε, για μια ακόμη φορά, τον αιφνιδιασμό που μας προκάλεσε το Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης με την κατάθεση του εν λόγω νομοσχεδίου με διαδικασίες κατεπείγοντος, χωρίς να έχει προηγηθεί κανένας διάλογος και καμία διαβούλευση ούτε με την ΕΝΑΕ ούτε, απ’ όσο γνωρίζουμε, με Ομοσπονδία των Υπαλλήλων της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Το γεγονός αυτό, ακόμη και μετά την άρση του κατεπείγοντος χαρακτήρα, δεν μας παρέχει τον αναγκαίο χρόνο για να προετοιμαστούμε και να κάνουμε αναλυτικότερες παρατηρήσεις επί του νομοσχεδίου.
Θα πρέπει, ωστόσο, να παρατηρήσουμε ότι προβληματισμό γεννά η συμμετοχή στο Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων (ΕΙ.Σ.Ε.Π.), το οποίο είναι αρμόδιο για την επιλογή των Γενικών Διευθυντών, ενός βοηθού Συνηγόρου του Πολίτη. Ο Συνήγορος του Πολίτη είναι Ανεξάρτητη Αρχή με αποστολή, σύμφωνα με τον ν. 3094/2003, τη διαμεσολάβηση μεταξύ των πολιτών και των δημόσιων υπηρεσιών, με σκοπό την προστασία των δικαιωμάτων του πολίτη από διοικητικές πράξεις ή παραλείψεις και την καταπολέμηση της κακοδιοίκησης. Η διαμεσολαβητική αυτή αποστολή του Συνηγόρου του Πολίτη δεν συνάδει με τη συμμετοχή του σε ένα διοικητικό όργανο με κανονιστική αρμοδιότητα, όπως είναι το ΕΙ.Σ.Ε.Π. και με την εμπλοκή του στη διαδικασία επιλογής των ανώτατων στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης.
Με τις μεταβατικές διατάξεις του σχεδίου νόμου (άρθρο πέμπτο παράγραφος 2) προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι, από τη δημοσίευση του παρόντος, λήγει η θητεία όλων των προϊσταμένων οργανικών μονάδων των δημοσίων υπηρεσιών, των ν.π.δ.δ. κλπ. Ειδικά για τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις η λήξη της θητείας αφορά μόνο τους Γενικούς Διευθυντές και όχι τους Προϊσταμένους Διευθύνσεων και Τμημάτων. Θεωρούμε όμως ότι η εξαίρεση πρέπει να καταλάβει και τους Γενικούς Διευθυντές, διότι, στο μεταίχμιο της Διοικητικής Μεταρρύθμισης, θα δημιουργηθούν προβλήματα στη λειτουργία των Ν.Α., και θα δυσχερανθεί η προετοιμασία για την ομαλή μετάβαση στις Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις.
Κατά τα λοιπά δεν συμφωνούμε με την τοποθέτηση προσωρινών προϊσταμένων έως τη συγκρότηση του ΕΙ.Σ.Ε.Π, οι οποίοι, για μεν την επιλογή των Γενικών Διευθυντών που ενδιαφέρει την ΕΝΑΕ, θα ορίζονται από συνταξιούχους ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς και συνταξιούχους προέδρους και αντιπροέδρους του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Θεωρούμε ότι και εν προκειμένω η αλλαγή αυτή δεν εξυπηρετεί το συμφέρον της εύρυθμης λειτουργίας των υπηρεσιών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, θα επιφέρει χωρίς λόγο, εξαιτίας των κλυδωνισμών στην υπαλληλική ιεραρχία, ανάσχεση στις διαδικασίες διαμόρφωσης του σχεδίου «Καλλικράτης» που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να επισημανθεί ότι στο σχέδιο νόμου δεν προβλέπεται χρονικό όριο ισχύος των μεταβατικών θητειών, οι οποίες θεωρητικά θα μπορούσαν να είναι και πλήρεις θητείες, δημιουργώντας και ζήτημα κρίσεων δύο ταχυτήτων και άνισης μεταχείρισης σε σχέση με τους υπαλλήλους που θα κριθούν όταν το νέο σύστημα τεθεί σε πλήρη ισχύ. 8. Η ΕΝΑΕ έχει εμπιστοσύνη στο στελεχιακό δυναμικό των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και στηρίζει την ενδυνάμωση και την αξιοκρατική του αξιοποίηση και ανάδειξη με αντικειμενικά και διαφανή κριτήρια. Ωστόσο, θεωρεί ότι με το παρόν σχέδιο νόμου θα δημιουργηθούν προβλήματα και δυσλειτουργίες στην ομαλή λειτουργία των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, ιδίως λόγω της άκαιρης προώθησής του: Η διαμόρφωση του σχεδίου «Καλλικράτης» καθιστά αναγκαία την εντατική απασχόληση για τις ανάγκες του όλου του έμπειρου και εξειδικευμένου προσωπικού τους και δεν αφήνει περιθώρια για αιφνίδιες αλλαγές. Πιστεύουμε ότι πρώτα πρέπει να ολοκληρωθεί το σχέδιο «Καλλικράτης» και να αρχίσει να εφαρμόζεται απρόσκοπτα, να οριστικοποιηθούν οι αρμοδιότητες των νέων ΟΤΑ, να επεξεργασθούμε εσωτερικούς οργανισμούς και κανονισμούς λειτουργίας και να καταλήξουμε στις οργανικές μονάδες που θα υπάρχουν, και μετά να προχωρήσουμε από κοινού στο επόμενο βήμα που είναι η διαμόρφωση αξιοκρατικού θεσμικού πλαισίου επιλογής προϊσταμένων. Με συναίνεση και ευρεία διαβούλευση και χωρίς αποσπασματικές και «κατεπείγουσες» διαδικασίες. 9. Τέλος, με την ευκαιρία της σημερινής ακρόασης φορέων, θα ήθελα να θέσω υπόψη της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, τις κωδικοποιημένες θέσεις της ΕΝΑΕ για το στελεχιακό δυναμικό της δευτεροβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο πλαίσιο του Σχεδίου «Καλλικράτης»: - Με δεδομένο ότι το στελεχιακό δυναμικό στο δεύτερο βαθμό της Αυτοδιοίκησης είναι ο βασικότερος όρος για την επιτυχία του εγχειρήματος, είναι αδήριτη ανάγκη να υπάρξει ξεκάθαρο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο θα κατοχυρώνει πλήρως τους υπαλλήλους που θα πλαισιώσουν τον θεσμό στην έναρξη της εφαρμογής του και θα είναι ελκυστικό σε στελέχη υψηλών προσόντων. Πρέπει να υπάρχει στο κείμενο, ιδιαίτερα στην περίπτωση του προσωπικού που θα προέλθει από μετατάξεις από την Περιφέρεια, τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, τους Δήμους και άλλους Δημόσιους Φορείς, συγκεκριμένο πλαίσιο υπηρεσιακής εξέλιξης και μισθολογίου. - Φρονούμε ότι απαιτείται πλήρης καταγραφή του υπάρχοντος υπηρετούντος ανθρωπίνου δυναμικού ανά ειδικότητα, στις Νομαρχίες και στις Περιφέρειες. Η δημιουργία αυτής της χάρτας ανθρωπίνου δυναμικού θα λειτουργήσει ευεργετικά για την οργανωτική προετοιμασία του όλου εγχειρήματος αλλά και για να γνωρίζουμε τι ανάγκες και κενά ανά κατηγορία και ειδικότητα έχουν και τι προσθήκες ενδεχομένως χρειάζονται οι νέες αυτοδιοικητικές μονάδες. - Διεκδικούμε, για την εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία των Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων να επιλυθούν τα ακόλουθα θέματα: 1. Οι Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις να στελεχωθούν με εξειδικευμένο και επαρκές προσωπικό. 2. Να αρχίσουν άμεσα οι διαδικασίες πρόσληψης, με στόχο την έγκαιρη στελέχωση των Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων μέχρι την 1.1.2011. 3. Να καταρτιστεί και να εφαρμοστεί άμεσα ενιαίο μισθολόγιο σε Δημόσιο και ΟΤΑ με στόχο να καταργηθούν οι μισθοί πολλαπλών ταχυτήτων μέσω επιδοματικών πολιτικών. 4. Να θεσμοθετηθεί Κώδικας Υπαλλήλων ΟΤΑ. 5. Να γίνει πλήρης καταγραφή του υπάρχοντος υπηρετούντος ανθρωπίνου δυναμικού, ανά ειδικότητα, στις Νομαρχίες και στις Περιφέρειες - να καταρτισθεί Χάρτα Ανθρωπίνου Δυναμικού.