Πέντε προτάσεις για βελτιώσεις
Πέντε προτάσεις για την εύρυθμη λειτουργία του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου που καθορίζει τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία χορήγησης της ειδικής άδειας - παροχής προστασίας μητρότητας, διατυπώνει ο Συνήγορος του Πολίτη σε σχετικό πόρισμά του, το οποίο απεστάλη στον πρωθυπουργό κ. Γιώργο Παπανδρέου και στον πρόεδρο της Βουλής κ. Φίλιππο Πετσάλνικο.
Σύμφωνα με Το Βήμα, από το Μάιο του 2008 μέχρι σήμερα, ο Συνήγορος του Πολίτη έχει δεχτεί περισσότερες από 130 αναφορές εργαζόμενων μητέρων σχετικά με τις ......
προϋποθέσεις και τη διαδικασία χορήγησης της ειδικής άδειας - παροχής προστασίας μητρότητας.
Η ισχύουσα νομοθεσία (άρθρο142 του ν. 3655/2008) αναγνωρίζει ειδική άδεια προστασίας μητρότητας διαρκείας έξι μηνών, μετά τη λήξη της άδειας λοχείας και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας, που προβλέπεται από το άρθρο 9 της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας των ετών 2004-2005. Κατά τη διάρκεια της άδειας, η εργαζόμενη λαμβάνει από τον ΟΑΕΔ μικτό μηνιαίο ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό (ειδική παροχή). Την παροχή αυτή δικαιούται η μητέρα που είναι ασφαλισμένη στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και εργάζεται σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις.
Κατά τη διερεύνηση των αναφορών, ο Συνήγορος του Πολίτη διαπίστωσε μεγάλο αριθμό προβλημάτων, που ανέκυψαν από τον έλεγχο των διοικητικών διαδικασιών χορήγησης της εν λόγω παροχής από τον ΟΑΕΔ και την ύπαρξη νομοθετικών κενών στη σχετική ρύθμιση του ν. 3655/2008.
Αρκετά από τα προβλήματα διοικητικής διαδικασίας αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς, μετά και από δύο συναντήσεις εργασίας μεταξύ κλιμακίου του Συνηγόρου του Πολίτη και εκπροσώπων των αρμοδίων υπηρεσιών (Μάρτιος 2009 και Ιούνιος 2010). Επίσης, με υπουργική απόφαση επεκτάθηκε, το Σεπτέμβριο του 2009, η ειδική παροχή και στις ασφαλισμένες στο πρώην Ταμείο Ξενοδοχοϋπαλλήλων, σε συνέχεια παρέμβασης του Συνηγόρου του Πολίτη.
Ωστόσο μία σειρά προβλήματα που εντοπίστηκαν παραμένουν σε εκκρεμότητα γιατί απαιτούν νομοθετικές παρεμβάσεις αλλά και επανεξέταση των θέσεων και των νομικών ερμηνειών που υιοθέτησε η διοίκηση με την έκδοση σχετικών εγκυκλίων. Για το λόγο αυτό, ο Συνήγορος προχώρησε στη σύνταξη ειδικής έκθεσης, την οποία απέστειλε, στις 26 Οκτωβρίου 2010, στον Πρόεδρο της Βουλής, στο Γραφείο Πρωθυπουργού, καθώς και στους καθ’ ύλην αρμόδιους υπουργούς.
Oι κυριότερες προτάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη που περιέχονται στην εν λόγω έκθεση είναι οι εξής:
Πρώτον, για την εύρυθμη λειτουργία των κατά τόπον υπηρεσιών του ΟΑΕΔ και για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, θα πρέπει να υπάρξει τροποποίηση της σχετικής υπουργικής απόφασης ώστε να παρέχεται η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων για τη λήψη της ειδικής παροχής προστασίας μητρότητας δύο μήνες πριν από την λήξη των προβλεπόμενων αδειών (λοχείας-ισόχρονης του μειωμένου ωραρίου)
Δεύτερον, αναφορικά με τη χορήγηση της ειδικής παροχής στις εργαζόμενες σε επιχειρήσεις προσώπων με τα οποία συνδέονται με βαθμό συγγένειας, θεωρείται ότι δεν πρέπει να τυγχάνουν εξαίρεσης από την παροχή, καθώς πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτει ο νομοθέτης, δικαιούνται και λαμβάνουν τα επιδόματα κυοφορίας-λοχείας από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και τη συμπληρωματική παροχή μητρότητας από τον ΟΑΕΔ.
Τρίτον, η εξαίρεση από τη χορήγηση της ειδικής παροχής προστασίας μητρότητας των εργαζόμενων μητέρων, που υπάγονται σε κλαδικές ή επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας με ευνοϊκότερες διατάξεις απ’ αυτές της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης 2004-2005 ως προς το θέμα του μειωμένου ωραρίου, πρέπει να επανεξεταστεί.
Τέταρτον, ο αποκλεισμός των εργαζόμενων μητέρων σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου του ευρύτερου δημόσιου τομέα από τις ρυθμίσεις του άρθρου 142 του ν. 3655/2008 αποτελεί μία εκ πρώτης όψεως μη δικαιολογημένη διαφοροποίηση εργαζομένων με σχέση εξαρτημένης εργασίας. Ο προβληματισμός αυτός εκτείνεται και στις περιπτώσεις εργαζόμενων μητέρων με συμβάσεις ορισμένου χρόνου στο δημόσιο, τους ΟΤΑ και τα ΝΠΔΔ.
Πέμπτον, θα πρέπει να προωθηθεί νομοθετική ρύθμιση που θα προβλέπει τον τρόπο ασφάλισης στον κλάδο ασθένειας των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ μητέρων, οι οποίες κάνουν χρήση της ειδικής παροχής προστασίας μητρότητας και σήμερα αποκλείονται από τις παροχές του κλάδου αυτού.