Η αιγοπροβατοτροφία – μοχλός ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας
Μια πραγματικότητα – Μια δυνατότητα.
Εισήγηση Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής κ. Σταμάτη Καπελέρη.
Κυρίες και κύριοι
Η αναζήτηση , υιοθέτηση και υλοποίηση ενός βιώσιμου παραγωγικού μοντέλου για την χώρα μας και κατ’ επέκταση για ......
την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα και βεβαίως ένας πολύ μεγάλος στόχος των επιδιώξεών μας.Στο πλαίσιο αυτό δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πρωτεύοντα ρόλο έχει να διαδραματίσει η αγροδιατροφική μας παραγωγή.
Η οποία αποτελεί μια ιδιαίτερα ελπιδοφόρα προοπτική συνολικά για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και πιο πολύ για μια περιοχή με γεωργική και ακόμη περισσότερο κτηνοτροφική παράδοση, όπως είναι η ευρύτερη περιοχή της Καρύστου, την οποία και επιλέξαμε για την σημερινή μας ημερίδα.
- Είναι , λοιπόν, χρέος μας , εμείς ως Περιφέρεια, ο Δήμος και το ΥΠΑΑΤ , να διερευνήσουμε και να αποτυπώσουμε με συγκεκριμένες πολιτικές τις δυνατότητες ανάπτυξης που διαθέτει ο τόπος μας και στην προκειμένη περίπτωση η Κάρυστος, μια περιοχή με ιδιαίτερα γεωγραφικά και κλιματικά χαρακτηριστικά, με εξαίρετο ανθρώπινο δυναμικό, πλούσια ιστορία και πολιτισμό, άμεσα συνδεδεμένα με τους αγρότες της.
Την προσπάθεια μας αυτή την ενσωματώνουμε στο «καλάθι » αγροτικών προϊόντων, που δεν είναι μόνο ένας συμβολισμός, αλλά μια προοπτική, που στην πραγματική της διάσταση αντικατοπτρίζει ένα συγκεκριμένο αγροτικό πλάνο ανάπτυξης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.
Οφείλουμε ειδικά να δώσουμε άμεσα και ουσιαστικά προτεραιότητα :
- Στην ενίσχυση της τοπικής αγροτικής παραγωγής.
- Στην καθετοποίηση της προσφοράς και την τόνωση της εξωστρέφειας του αγροδιατροφικού προϊόντος, επιτυγχάνοντας τις πολιτικές ολοκλήρωσης της αλυσίδας παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας του. Υποστηρίζοντας την αποτελεσματική τοποθέτηση και προώθησή του στις αγορές. Εν αναμονή , μάλιστα, πολύ σημαντικών νομοθετικών πρωτοβουλιών εκ μέρους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπως είναι αυτές για τους συνεταιρισμούς και τις συγχωνεύσεις οργανισμών που εποπτεύονται από αυτό, μπορούμε να παραδειγματιστούμε από τις καλές πρακτικές που έχουν εκκολαφθεί τον τελευταίο καιρό σε διάφορες περιοχές της χώρας μας όπως:
- Η Ομάδα Παραγωγών Κτηνοτρόφων – Τα Κρητικά Μιτάτα, από το Σύλλογο Επαγγελματιών Κτηνοτρόφων Νομού Ηρακλείου Κρήτης,
- Η αναγνώριση ως ΠΟΠ για το αρνάκι και κατσικάκι Ελασσόνας,
- Οι πρωτοβουλίες οργάνωσης των κτηνοτρόφων της Ανάβρας Μαγνησίας.
- Πρέπει να δώσουμε έμφαση στην ενθάρρυνση και ουσιαστική υποστήριξη καινοτόμων προσεγγίσεων και προώθηση νέων δραστηριοτήτων συνδεόμενων με την αγροδιατροφική μας παράδοση και τον πολιτισμό της υπαίθρου , καθώς και την προώθηση νέων καλλιεργειών ( όπως για παράδειγμα τα αρωματικά φυτά , τα βρώσιμα όσπρια, τα κτηνοτροφικά όσπρια, κ.ά. ) που να ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και να πολλαπλασιάζουν τις δυνατότητες δημιουργίας εισοδήματος για τον αγροτικό τομέα.
- Στην υποστήριξη του επαγγέλματος του κτηνοτρόφου και στην αναγνώριση του κρίσιμου ρόλου του στην αγροδιατροφική αλυσίδα. Είναι γνωστό το πλήθος κινδύνων που πλήττουν τη βιωσιμότητα της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης και φυσικά οι αυστηρά ακολουθούμενες κώδικες ορθής γεωργικής πρακτικής ή πολλαπλής συμμόρφωσης για τις οποίες είναι σημαντικό να δώσουμε λύσεις θεσμικές και οικονομικές στα εύλογα αιτήματά τους, αλλά και να δούμε λύσεις που ενισχύουν μια περισσότερο οργανωμένη λειτουργία τους και
- Στις υποδομές που θα εξυπηρετούν την προσπάθεια αναζωογόνησης και επέκτασης της τοπικής αγροτικής μας παραγωγής. Σε καιρούς μάλιστα με μεγάλες χρηματοδοτικές δυσκολίες θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα συγκρατημένοι στην εξαγγελία τέτοιων έργων. Υποσχόμαστε όμως ότι θα προσπαθήσουμε να εξαντλήσουμε κάθε περιθώριο ώστε να ολοκληρωθεί όλο το φάσμα των ανταποδοτικών αυτών υποδομών, οι οποίες θα μεγιστοποιήσουν τις παραγωγικές και εμπορικές μας δυνατότητες, ποσοτικά και ποιοτικά.
Κυρίες και κύριοι,
Στη σημερινή δύσκολη οικονομική συγκυρία μπορεί οι καλές ειδήσεις να σπανίζουν και η απαισιοδοξία να περισσεύει, όμως υπάρχουν κι’ αρκετές αποχρώσες ενδείξεις, και χειροπιαστά παραδείγματα, όπως προηγούμενα σας ανέφερα, παραδείγματα που κατορθώνουν να ξεφύγουν από το ασφυκτικό περιβάλλον της οικονομικής κρίσης και τα οποία μας δίνουν αισιοδοξία, παραδείγματα που επιβεβαιώνουν ότι η κρίση μπορεί – υπό προϋποθέσεις – να αποτελέσει ευκαιρία για τον εν πολλοίς ευάλωτο πρωτογενή τομέα της πατρίδας μας.
Πιστεύουμε ότι η γεωργία με την ευρύτερη έννοιά της είναι ο τομέας από τον οποίο θα πρέπει να ξεκινήσει η ανάπτυξη στον τόπο μας, δίνοντας λύση στα σημερινά προβλήματα που οι δυσμενείς συνθήκες, όπως αυτές διαμορφώνονται στην εγχώρια αγορά αλλά και στο διεθνές περιβάλλον σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση επηρεάζουν και πολιορκούν καθημερινά με ασφυκτικό τρόπο την αγροτική μας οικονομία.
Ο αγροτικός τομέας καλείται να αντεπεξέλθει μέσα από τις δυσκολίες αυτές και να αποδείξει , τη δυναμική του, τις δυνατότητες που διαθέτει για την απασχόληση, τη διατροφή, την προστασία του περιβάλλοντος, τη διατήρηση του οικονομικού και κοινωνικού ιστού, τη διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και τις παραδόσεις.
Ο αγροτικός τομέας καλείται να αντεπεξέλθει μέσα από τις όποιες δυσκολίες και να αναδειχθεί σε ένα κλάδο ελκυστικό για τους νέους και αποδοτικό για την ύπαιθρο .
Η ώθηση της αγροτικής ανάπτυξης είναι , λοιπόν, όρος επιβίωσης για την οικονομία της περιφέρειάς μας, για την οικονομία της χώρας μας και γι αυτό το λόγο θα πρέπει να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τα συγκριτικά και ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα, αφού :
- Έχουμε άριστο εδαφοκλιματικό περιβάλλον.
- Έχουμε μοναδικά προϊόντα ως ποιότητα και χαρακτηριστικά.
Να σημειώσουμε, ακόμη, ότι η οποιαδήποτε προσπάθεια αναζωογόνησης του αγροτικού τομέα θα έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη στο σύνολο της οικονομίας, γι αυτό ακριβώς το λόγο ο αγροτικός τομέας έχει κομβικό ρόλο στην οικονομία του τόπου μας.
Σύμφωνα µε τα ανωτέρω, η συνολική στρατηγική μας για την Αγροτική Ανάπτυξη της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, ενσωματώνεται στο « καλάθι αγροτικών προϊόντων » με τη δημιουργία ενός πλέγματος επενδύσεων στις πράσινες υποδομές, τη μεταποίηση, την τυποποίηση, την προβολή και προώθηση των προϊόντων στοχεύοντας στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της ελληνικής αγροτικής οικονομίας µε παράλληλη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και γενικότερα της ποιότητας της ζωής των κατοίκων της υπαίθρου.
Ο σχεδιασμός του θα βασίζεται στην ανάδειξη των κατά τόπους προϊόντων αιχμής, χαρακτηριστικών της Ελληνικής Μεσογειακής διατροφής, στη στροφή προς την παραγωγή ποιοτικών και αναγνωρίσιμων προϊόντων, που έχουν παραχθεί με πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον.
Κι’ αυτό δεν είναι υπόθεση μόνο των γεωργών αλλά και του επιχειρηματικού κόσμου , της ίδιας της Περιφέρειας και του ΥΠΑΑΤ..
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να καλλιεργηθεί περιφερειακή συνείδηση για τα τοπικά προϊόντα, ώστε να ωφεληθεί η ντόπια παραγωγή και οικονομία.
Άρα απαιτείται μια καθαρή πολιτική συνεργασιών με όραμα, με προοπτική ,με στόχους με εξωστρέφεια αλλά πάνω από όλα με ποιότητα.
Έχουμε ξεκινήσει την προσπάθεια να προετοιμάσουμε το « καλάθι προϊόντων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας », το καλάθι με τα δικά μας προϊόντα. Το καλάθι που απεικονίζει την ξεχωριστή δυναμική της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.
Το « καλάθι » θα περιέχει ομάδες προϊόντων με πρώτα, αυτά που βοηθούν στην οικονομική ανάπτυξη της περιφέρειάς μας και συγκεκριμένων περιοχών. Επίσης, προϊόντα που αφορούν στην ταυτότητα των γεωγραφικών περιοχών αλλά και εκείνα που είναι αποτέλεσμα νέων, αλλά μικρότερων καλλιεργειών.
Το αγροτικό καλάθι της περιφέρειάς μας, θα περιλαμβάνει τρεις «κατηγορίες» προϊόντων :
- Προϊόντα που έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό ( για παράδειγμα το κρασί , το λάδι, οι βρώσιμες ελιές κ.’α. )
- Προϊόντα που αναδεικνύουν την ταυτότητα κάθε περιοχής ( για παράδειγμα το τυρί, τα φρούτα κ.’α. )
- Προϊόντα που καλύπτουν τις επισιτιστικές ανάγκες της χώρας( για παράδειγμα τα δημητριακά, προϊόντα ζωϊκής προέλευσης, κ.’α. )
Επιπλέον, τα προϊόντα αυτά θα πρέπει :
- Να συνδέονται με το διατροφικό πρότυπο της περιοχής μας.
- Να έχουν επαρκή παραγωγή
- Να είναι βιώσιμα επιχειρηματικά και εμπορικά, και
- Να μπορούν να αποτελέσουν « αιχμή του δόρατος » για την ανάπτυξη και την εξωστρέφεια της περιοχής.
Τα προϊόντα που θα πληρούν τα παραπάνω χαρακτηριστικά και θα συγκροτούν το καλάθι της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας θα επιλεχθούν μέσα από τη διαβούλευση και την συναπόφαση μεταξύ Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και τοπικών παραγόντων ( τοπικές κοινότητες, φορείς , παραγωγοί, δίκτυα διανομής, κλπ. ).
Κυρίες και κύριοι,
Το παρελθόν απέδειξε ότι οι αποσπασματικές και ευκαιριακές πολιτικές δεν βοήθησαν ούτε τον τόπο ούτε τους ανθρώπους του. Γνωρίζουμε όλοι καλά τις στρεβλώσεις και τις παθογένειες του συστήματος, οι οποίες καθήλωσαν στην υπολειτουργικότητα τον αγροτικό τομέα.
Υπό τη σκιά αυτών των στρεβλώσεων και παθογενειών, θεωρώ ότι η γεωργία δεν είναι σήμερα αυτή που θα θέλαμε. Οι αριθμοί εξάλλου, ως αδιάψευστοι μάρτυρες , το φανερώνουν.
- Το γεωργικό εισόδημα συρρικνώνεται συνεχώς.
- Η συμβολή της γεωργίας στο ΑΕΠ μειώνεται από χρόνο σε χρόνο.
- Οι επενδύσεις στο χώρο της παραγωγικής διαδικασίας υποχωρούν.
- Το γεωργικό εμπορικό ισοζύγιο έχει σταθερή επιδείνωση.
Η εικόνα, με άλλα λόγια, δεν είναι καλή. Το μεγαλύτερο πρόβλημα του χώρου είναι η έλλειψη παραγωγικού προσανατολισμού με βάση τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα , η διάσπαση της εφοδιαστικής αλυσίδας και η έλλειψη συνοχής μεταξύ της παραγωγικής, μεταποιητικής και εμπορικής δραστηριότητας, που αναστέλλει ή και ακυρώνει ακόμα κάθε ανταγωνιστική προσπάθεια.
Δεν είναι, όμως, η ώρα να μιλάμε αποκλειστικά για τα προβλήματα και να μεμψιμοιρούμε. Τα ξέρουμε όλοι καλά. Όπως ξέρουμε και τις ευθύνες που επιμερίζονται αναλογικά σε όλους μας. Είναι σήμερα η στιγμή για λύσεις. Όσο δύσκολες κι αν φαίνονται.
Κοινή συνισταμένη από σήμερα , για όλους μας, είναι η ανάπτυξη.
Αγροτική ανάπτυξη σημαίνει παραγωγική και λειτουργική αξιοποίηση των φυσικών πόρων. Δεν σημαίνει εξάρτηση από τις επιδοτήσεις και εμμονή σε ξεπερασμένες, μη αποδοτικές καλλιέργειες.
Η χώρα μας δεν βγαίνει από την κρίση χωρίς την παραγωγική της ανασυγκρότηση και στην προκειμένη περίπτωση χωρίς την παραγωγική ανασυγκρότηση του πρωτογενή τομέα και της μεταποίησης των προϊόντων του.
Η παραγωγή σπάνιας ποιότητας αγροτικών προϊόντων ( παραδοσιακών και μη) αποτελεί το μεγάλο μας πλεονέκτημα. Η συσκευασία, η μεταποίηση, η υποστήριξη των προϊόντων με τίτλους ονομασίας προέλευσης ( Π.Ο.Π. – Π.Γ.Ε.) και η συστηματική προώθησή τους ως επώνυμα προϊόντα στην αγορά μπορούν να πολλαπλασιάσουν την αξία τους.
Η γεωργία για να γίνει ανταγωνιστική θα πρέπει να επενδύσει στην ιδιαιτερότητα των προϊόντων που χαρακτηρίζουν τον τόπο μας.
Στόχος μας είναι να ενισχύσουμε την παραγωγή και την προστιθέμενη αξία των αγροτικών μας προϊόντων.
Η αναδιάρθρωση της παραγωγής και η εξωστρέφεια είναι προϋποθέσεις , αν θέλουμε, η γεωργία να αποτελέσει βάση για ανάκαμψη και πρόοδο της οικονομίας μας.
Η ώθηση κατά συνέπεια της αγροτικής ανάπτυξης είναι όρος επιβίωσης για την αγροτική οικονομία της περιφέρειάς μας και κατ’ επέκταση της χώρας μας γεγονός που αποτελεί για μας θεμελιακή προτεραιότητα.
Είχαμε δεσμευτεί ότι αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων μας, θα πραγματοποιήσουμε ανοικτή διαβούλευση, προκειμένου να ακούσουμε όλοι εμείς, οι άνθρωποι της αιρετής διοίκησης, τις απόψεις και τις θέσεις σε θέματα που απασχολούν την αγροτική οικονομία της Περιφέρειά μας, απόψεις και θέσεις απ’ όπου κι’ αν προέρχονται.
Αυτό και κάνουμε.
Εμείς ως νέα αιρετή Περιφέρεια έχουμε αποκτήσει ρόλο, έχουμε θεσμούς και χρηματοδοτικά εργαλεία και φυσικά έχουμε την πολιτική βούληση να αναβαθμίσουμε την παραγωγή και την ποιότητα ζωής.
Σημαντικές αρμοδιότητες έχουν εκχωρηθεί πλέον στην περιφέρεια από 1ης Ιουλίου, η οποία θα έχει την ευθύνη του προγραμματισμού, του σχεδιασμού, της αξιολόγησης και της επίβλεψης των δικών της επιχειρησιακών προγραμμάτων που ήδη έχουν ξεκινήσει.
Είναι στο χέρι μας να κάνουμε την κρίση ευκαιρία, μας αφορά όλους και θα δουλέψουμε μαζί προς αυτή την κατεύθυνση.
Από τις πρώτες, κιόλας, επαφές μας, με φορείς του αγροτικού χώρου και μεμονωμένους αγρότες, προέκυψαν ορισμένες ενδιαφέρουσες προτάσεις, οι οποίες θα αποτελέσουν και μια πολύτιμη συνισταμένη της νέας αντίληψης και της νέας πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη, που η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, με γρήγορα και σταθερά βήματα, έρχεται από την πρώτη κιόλας ημέρα να υλοποιήσει.
Η αγροτική οικονομία δεν μπορεί να επιβιώσει τα επόμενα χρόνια εάν δεν αλλάξει ριζικά, εάν δεν αλλάξει το παραγωγικό της μοντέλο στον αγροτικό χώρο.
Αγαπητοί μας φίλοι στην προσπάθεια μας αυτή δεν έχουμε ανταγωνιστή.
Ανταγωνιστής είναι ο εαυτός μας, εμείς οι ίδιοι.
Σας καλώ όλους, όλοι μαζί να προχωρήσουμε τη προσπάθεια επανεκκίνησης της Ανάπτυξης του Αγροτικού Τομέα.
Σας ευχαριστώ