Μια
εξαιρετική παράσταση, την «Αγία Ιωάννα
των σφαγείων», του Μπέρτολτ Μπρεχτ είχαν
την ευκαιρία να παρακολουθήσουν το
Σάββατο 16-2-2013, μέλη και φίλοι της ΕΛΜΕ
Ευβοίας, στο θέατρο ΑΚΡΟΠΟΛ.
Ένας
Μπρεχτ, δραματικά επίκαιρος, μια Αγία
Ιωάννα των σφαγείων σα να γράφτηκε χτες.
Η δομή και η λειτουργία της καπιταλιστικής
μηχανής, ως μιας κρεατομηχανής που
αλέθει τα ανθρώπινα σώματα, με πυλώνες
το τραπεζικό σύστημα και τα ΜΜΕ και
αρωγό την εκκλησία, αποκαλύπτονται από
το συγγραφέα σε όλη τους την ανθρωποφάγα
μεγαλοπρέπεια.
Οι εξαθλιωμένοι εργάτες
και άνεργοι, που είναι έτοιμοι να
....
πουλήσουν τη ψυχή τους στο διάβολο για
ένα κομμάτι ψωμί, οι πλάνητες αυτού του
κόσμου που παραπαίουν ανάμεσα στον
αγώνα για την επιβίωση και αδήριτα ηθικά
διλήμματα, ο διαβρωτικός χαρακτήρας
της φιλανθρωπίας, όπως εκπορεύεται από
την εκκλησία και τις διάφορες θυγατρικές
οργανώσεις της και επικουρείται από
τον «καθωσπρέπει» καθεστωτικό λόγο των
ΜΜΕ, όλα αυτά συνθέτουν ένα κείμενο
ανατρεπτικό, μια προφητική παραβολή
που για μας αποτελεί αμείλικτη
πραγματικότητα.
Ο Μπρεχτ σε αντίθεση
με το στρατό σωτηρίας που εκπροσωπείται
από τα «κορίτσια με τα μαύρα καπέλα»
προειδοποιεί: η σωτηρία και οι απολαύσεις
δεν βρίσκονται στον άλλο κόσμο όπως
διατρανώνει η θρησκεία αλλά στο χέρι
μας, στη δύναμη του μυαλού μας. «Όσο θα
μένουμε εμείς οι πολλοί στο κάτω μέρος
της τραμπάλας, οι άλλοι οι λίγοι θα
ισορροπούν στην πάνω μεριά». Η ισορροπία
θα ανατραπεί όταν εμείς οι πολλοί εκεί
κάτω κατανοήσουμε τη δύναμή μας και
αντιδράσουμε ακόμη και με τη βία. «Μόνο
η βία ωφελεί όπου εξουσιάζει η βία, μόνο
οι άνθρωποι ωφελούν όπου υπάρχουν
άνθρωποι», προφέρει η Ιωάννα το κύκνειο
άσμα της, αποκαθηλώνοντας τον τεράστιο
σταυρό που την κρατά δεμένη με την
αυταπάτη κι εξυψούμενη έτσι πνευματικά
λίγο πριν εκπνεύσει.
Ο
σκηνοθέτης της παράστασης Νίκος
Μαστοράκης επέλεξε μια εξπρεσιονιστική
αφήγηση της ιστορίας στα όρια του
γκροτέσκο, για να αποδώσει τον αφοπλιστικά
αυτονόητο διδακτισμό του μπρεχτικού
κειμένου.
Οι εκκωφαντικοί ήχοι, τα έντονα
χρώματα νέον, τα παρεμβαλλόμενα έκτακτα
δελτία ειδήσεων, οι επιγραφές matrix
που μας πληροφορούν για τα δρώμενα,
είναι σα να προσπαθούν να υποστηρίξουν
την ένταση του κειμένου, που ούτως ή
άλλως είναι καθηλωτικό.
Οι
ηθοποιοί-καρικατούρες προσφέρουν με
την υποκριτική τους την απαραίτητη δόση
αποστασιοποίησης, αναπόσπαστο στοιχείο
της δραματουργίας του Μπρεχτ. Ο λόγος
των υποκριτών στοχεύει απευθείας στο
μυαλό του θεατή. Παρ’ όλα αυτά η συγκίνηση
είναι αναπόφευκτη καθώς και η αίσθηση
που παίρνεις μαζί σου φεύγοντας, η οποία
συνοψίζεται σε μια άλλη ρήση της Ιωάννας:
"το τίποτα δεν πρέπει να μετράει για
καλό, ακόμα κι αν μοιάζει να ωφελεί. Το
τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δίκαιο
και έντιμο παρά μόνο αν αλλάζει οριστικά
αυτόν τον κόσμο, που το χρειάζεται."
Η ΕΛΜΕ
Ν. Ευβοίας, εκτιμώντας πως ο πολιτισμός
λειτουργεί συνεκτικά και αφυπνιστικά
σε εποχές που διακυβεύονται θεμελιώδεις
ηθικές και ανθρωπιστικές αξίες θα
πραγματοποιήσει και άλλες θεατρικές
εξορμήσεις και πολιτιστικές δραστηριότητες
στο αμέσως επόμενο διάστημα.
Η Πρόεδρος
Η Γεν. Γραμματέας
Κολιού Όλγα
Νίκα Χαρά