Τις θέσεις της Δημοτικής Αρχής για θέματα απασχόλησης, ανάπτυξης και κοινωνικής οικονομίας εξέθεσε ο Δήμαρχος Χαλκιδέων κ. Χρήστος Παγώνης στην προσυνεδριακή εκδήλωση διαλόγου που πραγματοποιήθηκε στο Βόλο, τη Δευτέρα 16/3/2015, ενόψει του επικείμενου τακτικού συνεδρίου της ΚΕΔΕ.
Στην ομιλία του ο Δήμαρχος υπογράμμισε ως βασική προτεραιότητα της Δημοτικής Αρχής την αντιμετώπιση της ανεργίας, με ανάληψη πρωτοβουλιών, όχι στην κατεύθυνση δημιουργίας περιορισμένης χρονικής διάρκειας θέσεων εργασίας, αλλά εφαρμογής πολιτικής που θα βασίζεται στις επενδύσεις, στην παραγωγική ανασυγκρότηση και ανοδική κίνηση της οικονομίας.
Ακολουθεί η ομιλία του Δημάρχου Χαλκιδέων:
Η Εύβοια και η Χαλκίδα ειδικότερα εδώ και αρκετά χρόνια βρίσκονται στην....
μέγγενη της ανεργίας εξαιτίας της αποβιομηχάνισης η οποία είχε ξεκινήσει, πάντως, πριν από την έναρξη της κρίσης.
Στα χρόνια της κρίσης η κατάσταση γίνεται τραγική γιατί έκλεισαν και οι τελευταίες μεγάλες βιομηχανίες που απασχολούσαν αρκετές χιλιάδες εργαζόμενους.
Τα αποτελέσματα αυτής της κατάστασης είναι εμφανή σε ολόκληρη την οικονομική ζωή της πόλης, ιδίως όμως στην τοπική αγορά δεδομένου ότι η οικονομική ανάπτυξη των προηγουμένων ετών, της εποχής της αυξανόμενης απασχόλησης, έφερνε πλούτο στην πόλη, στην αγορά, στην τοπική οικονομία. Η παραχθείσα από την αποβιομηχάνιση ανεργία έδιωξε από την τοπική οικονομία ή περιθωριοποίησε ένα μεγάλο μέρος του δημιουργικού εμπορικού κόσμου της Χαλκίδας με αποτέλεσμα να φθάσουμε στην σημερινή αλγεινή εικόνα των δεκάδων κλειστών καταστημάτων, στους εμπορικότερους δρόμους της πόλης μας.
Σε κάθε πόλη, και σε κάθε περιοχή υπάρχουν τα γενικά και ενιαία για όλους αίτια της ανεργίας, υπάρχουν ασφαλώς και ειδικότερα, τοπικά, αίτια. Επομένως, η αντιμετώπιση του προβλήματος πρέπει να έχει τόσο γενικές κατευθύνσεις όσο και τοπικές προσαρμογές. Αυτήν ακριβώς την προσαρμογή των εθνικών πολιτικών σε τοπικό επίπεδο και την εξειδίκευση έχουμε χρέος να κάνουμε εμείς ως Δήμοι.
Έχοντας την αντίληψη ότι ο Δήμος είναι ο κινητήριος μοχλός της τοπικής ανάπτυξης, όχι με την έννοια την κρατικιστική, αλλά με την έννοια του συντονιστή των δράσεων όλων των παραγόντων της τοπικής κοινωνίας και ιδίως των τοπικών παραγωγικών δυνάμεων πιστεύουμε ότι έχουμε χρέος και καθήκον να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας ή γενικότερα του προβλήματος της τοπικής οικονομικής αποανάπτυξης. Με άλλα λόγια να αναζητήσουμε, να διαμορφώσουμε και να υλοποιήσουμε εκείνες τις πολιτικές που θα οδηγήσουν στην δημιουργία θέσεων εργασίας.
Χωρίς να υποτιμούμε την απόδοση πολιτικών απασχόλησης που αντιμετωπίζουν την ανεργία ως πεδίο κοινωνικής φροντίδας, δηλαδή πολιτικές επιδοτήσεων ή πρόσκαιρης δημιουργίας περιορισμένης χρονικής διάρκειας θέσεων εργασίας, ανακυκλώνοντας την μερική κάλυψη βασικών βιοτικών αναγκών των ανέργων και των οικογενειών τους, πρέπει να διακρίνουμε μεταξύ λύσεων που ανακουφίζουν τον πόνο των ανέργων ή και ίσως δίνουν μικρές ανάσες στην τοπική οικονομία, από τις λύσεις που επικεντρώνονται στην καρδιά του προβλήματος της εργασίας και αναφέρομαι σε πολιτικές οικονομικής ανασυγκρότησης που βασίζονται στις επενδύσεις, στην παραγωγική ανασυγκρότηση στην ομαλή και ανοδική κίνηση της οικονομίας.
Η οικονομική ανάπτυξη είναι εκείνη που παράγει θέσεις εργασίας, και προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινείται πρωτίστως και στρατηγικά η προσπάθεια της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η δημιουργία θετικού πεδίου για την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων δεν είναι μία υπόθεση άλλων, δεν είναι μόνο υπόθεση της κεντρικής οικονομικής πολιτικής που εξάλλου και αυτή δεν κινείται αυτοτελώς και ανεξάρτητα, είναι και υπόθεση δική μας στην οποία πρέπει να αναζητούμε διαρκώς ενεργότερο και διεισδυτικότερο ρόλο αξιοποιώντας κάθε ευκαιρία.
Εμείς ως Δήμοι προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να στρέψουμε τα βήματά μας και προς αυτή την κατεύθυνση να σχεδιάζουμε αλλά και, παράλληλα, αναλάβουμε πρωτοβουλίες.
Ξέρουμε επίσης ότι η προσπάθεια αυτή είναι δύσκολη, απαιτεί πρώτα απ΄ όλα επιμελή σχεδιασμό και σωστό βηματισμό μεταξύ επιμέρους σταδίων και στόχων, απαιτεί κινητοποίηση όλων των παραγωγικών δυνάμεων της τοπικής οικονομίας αλλά και των υπερκείμενων επιπέδων, δηλαδή σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, απαιτεί επίσης, σε περιβάλλον παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, και εύστοχες επιλογές στο πεδίο της διπλωματίας των πόλεων και των περιοχών, σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Πιο συγκεκριμένα:
Η διαμόρφωση των ευνοϊκών όρων για την ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας αφορά πρωτίστως την ρύθμιση των χρήσεων γης. Η ρύθμιση των χρήσεων γης θα επιτρέψει στην συνέχεια την οργανωμένη εγκατάσταση ή σε κάθε περίπτωση την αποφυγή τοπικών συγκρούσεων που αποθαρρύνουν τις επενδύσεις ή τις καθιστούν ανεπιθύμητες. Γιαυτό πρωταρχική μέριμνά μας είναι η επίλυση ζητημάτων πολεοδομικού σχεδιασμού που χρονίζουν στην πόλη.
Η Χαλκίδα και η Εύβοια γενικότερα, πάσχουν από την απουσία των αναγκαίων υποδομών, ιδίως στις μεταφορές και στα συγκοινωνιακά έργα. Το βάρος της προσπάθειάς μας πέφτει πλέον στην άμεση δρομολόγηση κρίσιμων έργων που θα αλλάξουν, την αναπτυξιακή εικόνα της Χαλκίδας, είτε στην φάση της κατασκευής και πολύ περισσότερο όταν αποδοθούν σε χρήση,. Τέτοια είναι η κατασκευή της παράκαμψης Χαλκίδας, η κατασκευή των παρακάμψεων Βασιλικού και Αμαρύνθου, η μεταφορά και αναβάθμιση του Λιμένα της Χαλκίδας, η προσβασιμότητά του προς την ΠΑΘΕ και η σύνδεση με το κεντρικό σιδηροδρομικό δίκτυο, η αναβάθμιση του προαστιακού σιδηροδρόμου Χαλκίδα – Οινόη Αθήνα- Πειραιάς και η επέκτασή του μέχρι τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών.
Η δημιουργία ενός δικτύου αναπλάσεων και βιώσιμης κινητικότητας στην πόλη αναβαθμίζει την Χαλκίδα ως εστία οικονομικής δραστηριότητας, τουριστικής ανάπτυξης και κατοικίας αξιοποιώντας την γεωγραφική της θέση. Προς την κατεύθυνση αυτή έχουμε προτάξει και δρομολογήσαμε την ανάδειξη και ανακατασκευή της Δημοτικής Αγοράς της Χαλκίδας που αποτελούσε για πολλές δεκαετίες περιβαλλοντική βόμβα στην καρδιά της πόλης, και ελπίζουμε ότι σύντομα σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και την Περιφέρεια θα προχωρήσει η προσπάθεια αυτή, συνεχίζουμε την βιοκλιματική αναβάθμιση του εμπορικού κέντρου και δρομολογούμε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αναπλάσεων που θα καταστήσουν την πόλη ελκυστική σε οικονομική δραστηριότητα και κατοικία.
Όλα αυτά ασφαλώς δεν δίνουν θέσεις εργασίας και μάλιστα σταθερής σήμερα ή αύριο, αλλά μεσοπρόθεσμα είναι βέβαιο ότι θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη και στην αύξηση των ευκαιριών σταθερής απασχόλησης.
Γνωρίζουμε λοιπόν προς τα που πρέπει να κινηθούμε και, επίσης, σχεδιάζουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Επιμένουμε στην αρχή ότι: η ανεργία αντιμετωπίζεται με οικονομική ανάπτυξη, ότι η οικονομική ανάπτυξη έρχεται με επενδύσεις τόσο σε υποδομές όσο και παραγωγικές δραστηριότητες. Αυτές θέλουμε να μοχλεύσουμε, να προσελκύσουμε και να πείσουμε για τα πλεονεκτήματα των περιοχών μας.
Όμως όλα αυτά είναι στο επίπεδο της βούλησή μας και των πολιτικών σχεδιασμών. Αναγκαίοι όροι για να φέρουμε αποτέλεσμα, αλλά όχι και ικανοί.
Το μέγα ζητούμενο είναι η θεσμική μας αλλά και λειτουργική επάρκεια για να παίξουμε σαν Δήμος και γενικότερα να παίξει η πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση τον ρόλο που μας ανήκει. Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα.
Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, τα χρόνια της κρίσης, τα θεσμικά μέσα για την άσκηση αναπτυξιακής πολιτικής έχουν εν τοις πράγμασι αφαιρεθεί από την Αυτοδιοίκηση. Η δραματική αφαίρεση των συνταγματικά κατοχυρωμένων πόρων, ο ασφυκτικός και χειραγωγικός έλεγχος που ασκείται σε βάρος της Αυτοδιοίκησης έχουν καταστήσει τον αναπτυξιακό μας ρόλο περιθωριακό έως ανύπαρκτο. Γιαυτό ίσως επιλέγουμε να αναδεικνύουμε μπορεί και μονοσήμαντα τον κοινωνικό ρόλο, την κοινωνική αποστολή και να την αποσυνδέουμε, όμως, από τον πολιτικό και αναπτυξιακό μας ρόλο.
Σωστά ρίξαμε το βάρος στην κοινωνική φροντίδα και αλληλεγγύη, στην κοινωνική ανάταση των φτωχοποιημένων τοπικών κοινωνιών μας αλλά δεν πρέπει να μείνουμε εκεί αρκούμενοι – πολλές φορές αυτάρεσκα- στον ρόλο του πυροσβέστη των κοινωνικών συνεπειών της κρίσης. Χρειάζεται να συνδέουμε σταθερά αυτό τον ρόλο, δηλαδή την άσκηση των τοπικών κοινωνικών πολιτικών με τον ευρύτερο θεσμικό, πολιτικό και αναπτυξιακό μας ρόλο γιατί αυτή πρέπει να είναι σε τελική ανάλυση η συμβολή μας στην παραγωγική και αναπτυξιακή ανασυγκρότηση της χώρας και πιστεύω ακράδαντα ότι αυτή είναι συμβολή της τοπικής αυτοδιοίκησης στην αναγέννηση της Ελλάδας είναι η πρωταγωνιστική και καθοριστική συμβολή.
Έχοντας λοιπόν την πλήρη εικόνα του θεσμικού προσανατολισμού μας και της πρωταγωνιστικής συμβολής μας στην παραγωγική ανάπτυξη του τόπου μας από την οποία θα προέλθουν σταθερές και βιώσιμες λύσεις για την αύξηση της εργασίας και την μείωση της ανεργίας ας σταθούμε και σε αυτά που αυτή την ώρα και σε αυτή την κατάσταση καλούμαστε να διαχειριστούμε.
Έχουμε μπροστά μας το Πρόγραμμα Κοινωφελούς Εργασίας. Είναι όντως το σημαντικότερο από άποψη αριθμού προσωρινών θέσεων εργασίας που καλούμαστε, ως πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση να διαχειριστούμε – έστω και μερικώς- επιχειρώντας να αντιμετωπίσουμε δύο κρίσιμα προβλήματα: α) την πρόσκαιρη μείωση της τοπικής ανεργίας προσφέροντας ευκαιρίες απασχόλησης σε ανέργους της περιοχής μας και την κάλυψη θέσεων και ειδικοτήτων που έχουμε ανάγκη ως Δήμοι για να ανταποκριθούμε στις αρμοδιότητές μας, μετά την δραματική μείωση των πόρων, β) την μείωση του προσωπικού μας ως απόρροια μίας αρτηριοσκληρωτικής πολιτικής για την αποτροπή των προσλήψεων που επιβλήθηκε και στην Αυτοδιοίκηση ως συνέπεια των επιλογών δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Ορθά έχουμε ζητήσει αλλά έπρεπε και πρέπει να το διεκδικήσουμε σθεναρότερα, να αυξηθεί ο χρόνος διάρκειας των συμβάσεων δεδομένου ότι οι πόροι προέρχονται εξ ολοκλήρου από το ΕΣΠΑ. Είναι χρήσιμο η διάρκεια των συμβάσεων να υπερβεί ίσως και το οκτάμηνο όπως εξάλλου ισχύει για τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου στα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
Τι σημασία έχει αυτό; Κατά την άποψή μου σημαντική.
Εξηγούμαι:
Πρώτον θα επιτρέψει τη διατήρηση των θέσεων εργασίας για μεγαλύτερη διάρκεια έτσι ώστε το εισόδημα των ανέργων και των οικογενειών τους θα αποδοθεί τόσο στην κάλυψη κρίσιμων και ζωτικών βιοτικών αναγκών όσο και στην τοπική οικονομία,
Δεύτερον και ίσως σημαντικότερο, θα επιτρέψει στους Δήμους μας να αξιοποιήσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα το προσωπικό των προγραμμάτων αυτών δεδομένου ότι εφόσον πρόκειται για προσωπικό που εισέρχεται κατά κανόνα για πρώτη φορά ή έστω περιοδικά στην υπηρεσία της τοπικής αυτοδιοίκησης απαιτεί χρόνο για την κατάρτιση στα νέα καθήκοντά του, την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας ή οποία για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα θα είναι στη διάθεση των Δήμων και συνεπώς θα συνεισφέρει θετικά στην κάλυψη των αναγκών μας και στην καλύτερη παροχή των υπηρεσιών.
Αντιθέτως η πεντάμηνη διάρκεια των συμβάσεων δεν επιφέρει κανένα από τα προαναφερόμενα θετικά αποτελέσματα και κυρίως καθιστά το προσωπικό αυτό ελάχιστα προσηλωμένο στους σκοπούς της δημοτικής υπηρεσίας και λιγότερο αποδοτικό. Όταν δε θα αρχίσει να αποκτά εμπειρία τότε θα επέλθει και η λύση της συνεργασίας με τον Δήμο. Τα παραπάνω είναι ακόμη πιο σημαντικά εφόσον πρόκειται και για υπηρεσίες όπου διαμέσου της κοινωφελούς εργασίας καλύπτουμε ανάγκες σε εξειδικευμένο προσωπικό για την λειτουργία των κοινωνικών και πολιτιστικών δομών μας, οι οποίες έχουν κτυπηθεί περισσότερο από τις πολιτικές για την απομείωση του προσωπικού.
Προτείνω, συνεπώς, αξιοποιώντας το προσφορότερο και αμεσότερο έως τώρα εργαλείο δράσης κατά της ανεργίας, την κοινωφελή εργασία να προσπαθήσουμε να την καταστήσουμε όσο γίνεται περισσότερο κοινωφελή για τους δήμους, την τοπική οικονομία και τους ίδιους τους προσωρινά απασχολούμενους. Πρέπει διαρκώς να επιδιώκουμε την βελτίωση αυτού του μέτρου αξιοποιώντας την έως τώρα εμπειρία και στοχεύοντας στην επαύξηση των θετικών της συνεπειών.
Επιστρέφοντας στα γενικότερα, μεταξύ των μέτρων για την αντιμετώπιση της ανεργίας είναι η βελτίωση των δεξιοτήτων του εκτός εργασίας ανθρώπινου δυναμικού των τοπικών μας κοινωνιών έτσι ώστε να αποκτήσουν νέα εφόδια για την αγορά εργασίας. Σε αυτή την κατεύθυνση σημαντικό ρόλο παίζει η επιμόρφωση, η επανακατάρτιση και η εφαρμογή προγραμμάτων για τους ανέργους. Πρόκειται για ένα δύσκολο και όχι άμεσα αποδοτικό μέτρο, που όμως μπορεί να λειτουργήσει θετικά σε μεσοπρόθεσμο διάστημα ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην τοπική αγορά εργασίας. Για μας το ενδιαφέρον είναι να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν τα προγράμματα επανακατάρτισης και επιμόρφωσης των ανέργων σε τοπικό επίπεδο διότι τότε μόνο μπορούν να εστιαστούν στις ανάγκες της τοπικής οικονομίας. Είναι χρήσιμο ο σχεδιασμός των προγραμμάτων αυτών να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες της τοπικής αγοράς όσο και τις στρατηγικές κατευθύνσεις της τοπικής ανάπτυξης. Η συνεργασία με τις μεγάλες επιχειρήσεις της περιοχής, τα επιμελητήρια και τους εκπροσώπους των παραγωγικών φορέων της τοπικής μας κοινωνίας είναι απαραίτητες για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων επιμόρφωσης και επανακατάρτισης ανέργων. Οι Δήμοι μπορούν ασφαλώς στο πλαίσιο της πολιτικής και διοικητικής τους αυτοτέλειας να αναλάβουν πρωτοβουλίες. Εμείς βρισκόμαστε ήδη σε αυτόν τον δρόμο. Είναι όμως ωφέλιμο για όλους μας να αναλάβει και η ΚΕΔΕ αντίστοιχες πρωτοβουλίες υποστήριξης και ενθάρρυνσης όπως για παράδειγμα την επεξεργασία Οδικού Χάρτη, Οδηγού για την εκπόνηση προγραμμάτων κατάρτισης των ανέργων με προσανατολισμό στις ανάγκες της τοπικής οικονομίας αλλά και να συντονίσει την πολιτική αυτή σε συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία και τους κεντρικούς επιμελητηριακούς φορείς.
Τέλος, και υπό την προϋπόθεση ότι θα αρχίσει κάποια στιγμή να κινείται κάτι στην τοπική οικονομία, η συμβολή μας μπορεί να είναι χρήσιμη και στην αντιστοίχηση της ζήτησης και των αναγκών στην τοπική αγορά εργασίας. Με άλλα λόγια να διαμορφώσουμε ένα καλύτερο πλαίσιο συνεργασίας με τα τοπικά παραστήματα του ΟΑΕΔ και τις τοπικές επιχειρήσεις έτσι ώστε να ενθαρρύνουμε την απορρόφηση του τοπικού ανθρώπινου δυναμικού αλλά και τον προσανατολισμό των προγραμμάτων κατάρτισης έτσι ώστε να εφοδιάσουμε τους ανέργους των τοπικών μας κοινωνιών με περισσότερα εφόδια και με όσο το δυνατόν ασφαλέστερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
Το κλειδί για τον αντιμετώπιση της ανεργίας δεν βρίσκεται συνεπώς στα “πυροσβεστικά” και αποσπασματικά μέτρα της προσωρινής και μερικής δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, όπως τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας.
Χρήσιμα μεν για τους Δήμους και -ευκαιριακά- για τους ανέργους αλλά που δεν αποτελούν την στέρεα και καθοριστική λύση. Το κλειδί είναι η τοπική οικονομική ανάπτυξη, η παραγωγική ανασύνταξη της τοπικής οικονομίας, οι επενδύσεις. Εδώ είναι το μεγάλο στοίχημα που η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να κερδίσει. Η Τοπική Ανάπτυξη είναι το πεδίον της πρωτοβουλίας μας, του πρωταγωνιστικού μας ρόλου, στο οποίο πρέπει να επικεντρώσουμε τις διεκδικήσεις και τους αγώνες μας.
Είναι εξάλλου το ίδιο πεδίο που θα φέρει επιτέλους ή θα επαναφέρει – ίσως- την τοπική αυτοδιοίκηση στο επίκεντρο του πολιτικού και διοικητικού συστήματος της χώρας, προς όφελος των εργαζομένων.
Γραφείο Τύπου
Δήμου Χαλκιδέων