ΤΑ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΚΑΡΑΒΟ
ΑΛΙΒΕΡΙΟΥ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΟΠΟ ΜΑΣ
Κατά την εκσκαφή από την εργολήπτρια Εταιρεία για την τοποθέτηση του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου για την....
νέα μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από την ΔΕΗ στο Αλιβέρι, αποκαλύφθηκαν σημαντικές αρχαιότητες. Συγκεκριμένα με την παρέμβαση της ΙΑ΄Εφορείας προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Ευβοίας ανεσκάφη τμήμα οικισμού που χρονολογείται στη Μέση Πρωτοελλαδική (ΠΕΙΙ) εποχή (2500-2100 π.Χ.), με μοναδική αρχαιολογική και ιστορική σημασία για τον τόπο μας.
Τα ευρήματα αυτά είναι μοναδικά μετά και την ολοκληρωτική σχεδόν καταστροφή του Πορθμού (επίνειον των Ταμυνών) κατά την κατασκευή του ΑΗΣ Αλιβερίου τη δεκαετία του 1950.
Η θέση όπου αποκαλύφθηκαν οι αρχαιότητες λέγεται Μαγούλα και είναι ένας γήλοφος της ευρύτερης περιοχής Αναθώνη. Γράφει το 1959 ο Δημήτριος Θεοχάρης : «Επί του χαμηλού μαστοειδούς εξάρματος Μαγούλα, κατά την παραλίαν του Καράβου, επίνειον του Αλιβερίου, εβεβαιώθη η ύπαρξις Μεσοελλαδικού συνοικισμού. Επί της επιφανείας υπάρχουν άφθονα όστρακα Μεσοελλαδικών αγγείων, καθώς και Μυκηναϊκών»¹. Πολυετείς έρευνες Άγγλων αρχαιολόγων ιδιαίτερα δε κατά τα έτη 1961- 1963 έδωσαν άφθονο ΜΕ (1900-1580 π.Χ.) και ΥΕ (1580-1100 π.Χ.) υλικό. Γράφει ο L.H. Sackett και άλλοι: « πρόκειται για χαμηλό ύψωμα στα χωράφια, 200 μόνο μέτρα από την είσοδο του Ηλεκτρικού Σταθμού Αλιβερίου… Εδώ πρέπει να βρίσκονταν η σημαντικότερη ΜΕ και ΥΕ εγκατάσταση της περιοχής…»² Στη Μαγούλα ο Γεώργιος Παπαβασιλείου ερεύνησε λακκοειδή Μυκηναϊκό τάφο. Γράφει το 1909 το εξής:
«… ένθα παρά το Λειβάδι διερευνήσαμεν ανεωγμένον τετράγωνον τεσσάρων μέτρων μήκους και πλάτους. Ήτο καλυμμένος διά μεγάλων πλακών. Εκ τινών συντριμμάτων αγγείων και εκ σπονδυλίου πηλίνου εικάζομεν, ότι ο τάφος ούτος ανήκεν εις τους Μυκηναϊκους χρόνους»³ Αυτό το βεβαιώνει και ο Δημήτριος Θεοχάρης λέγοντας: «Αλιβέρι. Μυκηναϊκός συνοικισμός εις θέσιν Μαγούλα παρά τον Κάραβον. Εις τον συνοικισμόν αυτόν ανήκε προφανώς ο υπό του Γ. Παπαβασιλείου ανασκαφείς εις την παρακειμένην θέσιν Λιβάδι λακκοειδής μυκηναϊκός τάφος»⁴ . «Από την Μαγούλα περισυνελέγησαν, εδώ και μερικά χρόνια, δύο ειδώλια Μυκηναϊκής Περιόδου»⁵.
Αλλά το θέμα δεν σταματάει εδώ. Η καθηγήτρια Νότα Κούρου μελέτησε και παρουσίασε σε εισήγησή της με θέμα: «Στοιχεία για την Πρώιμη εποχή τον Σιδήρου στο Αλιβέρι ( Αρχαίες Ταμύνες;)» στην ημερίδα που οργάνωσε το Τοπικό Τμήμα της Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών στο Αλιβέρι (16-4-2011), δύο υδρίσκες ακέραιες, που βρέθηκαν μαζί και προέρχονται από τάφο. Τα δύο αυτά αγγεία «προσφέρουν μία διπλά πολύτιμη πληροφορία, αφενός συμπληρώνουν ένα κενό στη γνώση μας για την πρώιμη ευβοϊκή κεραμική της περιοχής όπου βρέθηκαν, αφετέρου αποτελούν κατάλοιπα μιας εποχής αμάρτυρης έως τώρα στην περιοχή του Αλιβερίου». Τα αγγεία αυτά βρέθηκαν στον χώρο του ΑΗΣ Αλιβερίου, στον Κάραβο και χρονολογούνται στην Πρώιμη Πρωτογεωμετρική εποχή (1050 π.Χ. κ.ε.).⁶
Με όλα τα ευρήματα στον Κάραβο, στην Αναθώνη, στη Μαγούλα ενισχύεται η θέση ότι στις περιοχές αυτές, που έχουν ενότητα, η κατοίκηση είναι συνεχής μέχρι σήμερα και γι αυτό πρέπει να ανακηρυχθούν οι περιοχές αυτές αρχαιολογικός χώρος και να τεθούν όλες οι αρχαιότητες υπό την επίβλεψη και προστασία της Πολιτείας.
Έγινε πλέον βέβαιο, ότι όσα υποστηρίζονται από τον Χαράλαμπο Φαράντο στην εισαγωγή του βιβλίου του «Πράξεις του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Δυστίων Ευβοίας», που το 2010 εξέδωσε το Τοπικό Τμήμα Αλιβερίου της Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών, στηρίζουν τη θέση ότι οι Ταμύνες είναι εδώ. «Στην περιοχή του Αλιβερίου (Κάμπος, Τρόχαλα, Λειβάδι, Αναθώνη, Μαγούλα, Μιλάκι, Μεσονήσι, Πύργος, Αγ.Λουκάς, Αγ. Ιωάννης, Παρθένι,) ευρέθησαν και ευρίσκονται αρχαιότητες οι οποίες επισημαίνουν ότι στο χώρο αυτόν υπήρξε ένας πλούσιος και πολυάνθρωπος Δήμος… Αυτός ο Δήμος ήταν οι Ταμύνες».
Το Τοπικό Τμήμα Αλιβερίου της Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών θεωρεί ότι είναι άκρως επείγον να προστατευτούν οι αποκαλυφθείσες αρχαιότητες που αποτελούν την πολιτιστική μας κληρονομιά , με την συνέχιση των ανασκαφών και την τροποποίηση (παράκαμψη) της πορείας του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου προς το νέο εργοστάσιο της ΔΕΗ ώστε απρόσκοπτα οι έρευνες να ολοκληρωθούν. Ο Δήμος Κύμης- Αλιβερίου, οι τοπικοί φορείς (Σύλλογοι, Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια) και η ΙΑ΄ΕΠΚΑ Ευβοίας να κινηθούν άμεσα και συντονισμένα για την επίτευξη των παραπάνω στόχων.
1.Δημήτριος Θεοχάρης, « Εκ της προϊστορίας της Ευβοίας και Σκύρου» ΑΕΜ 6/1959, σελ. 311
2. L.H. Sackett και άλλοι, « Προϊστορική Εύβοια- Γενική επισκόπηση», ΑΕΜ 20/1975, σελ. 146-147, σε
μετάφραση Εύης Σημαντώνη-Μπουρνιά .
3. Γ.Α. Παπαβασιλείου, «Ανασκαφαί εν Ευβοία (Στενή, Μαυρόπουλο, Ασμίλαξ, Λειβάδι, Δοκός)»,
Πρακτικά Αρχαιολογικής Εταιρείας,1909, σελ.207.
4. Δημήτριος Θεοχάρης, (Εκ της προϊστορίας της Ευβοίας και Σκύρου ΑΕΜ 6/1959, σελ.313)
5. Αθηνά Χατζηδημητρίου, Αλιβέρι- Συμβολή στην αρχαιολογική έρευνα της περιοχής), Αθήνα2000, σελ. 35-39 και υποσημείωση 131.
6. Νότα Κούρου, «Ταμύναι Ερετρικής» και «χθόνια λουτρά». Με αφορμή δύο Πρωτογεωμετρικές υδρίσκες από το Αλιβέρι Ευβοίας», στο Ταξιδεύοντας στην κλασική Ελλάδα, τόμος προς τιμήν του Πέτρου Θέμελη, Αθήνα 2011, σελ.119.
Για το Δ. Σ.
Ο Πρόεδρος Ο Γραμματέας
ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΖΑΝΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΓΚΕΚΑΣ
