Δ Ε Λ Τ Ι Ο Ν Τ Υ Π Ο Υ
Το διήμερο 13 και 14 Οκτωβρίου 2014 έλαβε χώρα στον Ι. Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Κανήθου Χαλκίδος, το 20οΙερατικό Συνέδριο των Ιερέων της, υπό την Προεδρία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χαλκίδος, Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων κ. Χρυσοστόμου, με γενικό θέμα: «ΙΕΡΕΥΣ ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΕΝΟΣ».
Στην έναρξη του Ιερατικού Συνεδρίου, την Δευτέρα 13 Οκτωβρίου το πρωί και μετά την εναρκτήρια προσευχή, ο Σεβασμιώτατος ευχαρίστησε τους Ιερείς για την παρουσία τους στην σύναξη αυτή, ενώ τόνισε τη σημασία του γενικού θέματος του Συνεδρίου, αφού, όπως είπε, ο Ιερεύς είναι εκείνος που αγαπά τον Θεό και πρέπει, μέσω της προσευχής, να... έχει διαρκώς επαφή με τον αποστολέα του.
Επεσήμανε ακόμη ότι η προσευχή ατονεί και δίδεται σημασία στην δραστηριότητα, ενώ λησμονείται ότι και η προσευχή είναι δραστηριότητα, αφού ζωή χωρίς προσευχή είναι ζωή χωρίς αναπνοή, χωρίς φως κ.ο.κ.
Μετά την σύντομη εισαγωγή του ο Σεβασμιώτατος έδωσε τον λόγο στον πρώτο ομιλητή Αρχιμ. Ιωάννη Βουτσιλάκο, Ιεροκήρυκα της Ι. Μητροπόλεως στην Βόρειο Εύβοια, ο οποίος εισηγήθηκε το θέμα «ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ».
Ο π. Ιωάννης τόνισε ότι όταν ο άνθρωπος συνειδητοποιήσει την πνευματική του ευτέλεια, αρχίζει την προσευχή, αφού συνειδητοποιεί ότι χωρίς το Θεό δεν είναι τίποτε. Καλούμαστε να κατέβουμε στον «πάτο του Τελώνη» για να πάψουμε να κρίνουμε τους ανθρώπους και να ζούμε την παρουσία του Θεού δια της προσευχής και της μετανοίας.
Παράλληλα επεσήμανε ότι η κάθε μορφή προσευχής είναι λειτουργική προσευχή, υπό την έννοια ότι η προσευχή μας εντάσσει στην Εκκλησία, ενώ η προσευχή που δεν έχει σκοπό να μας ενώσει με την Εκκλησία και να με σχετίσει με το Θεό και τους άλλους, δεν μου προσφέρει τίποτε.
Ακόμη, είπε ότι προσευχή χωρίς μετάνοια και χωρίς ατομεμψία δεν υπάρχει, όπως και χωρίς ελπίδα στο Χριστό, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να ενεργήσει η προσευχή ουσιαστικά στην ανθρώπινη καρδιά.
Κλείνοντας δε, τόνισε ότι η καρδιά του ανθρώπου είναι ένα «σπήλαιο ληστών» από τα πάθη, που καλείται να γίνει «σπήλαιο της Βηθλεέμ» διά της προσευχής.
Στη συνέχεια έλαβε τον λόγο ο Αρχιμ. Θεαγένης Κόλλιας, εφημέριος του Ι. Ναού Παναγίας Ελεούσης Μαλακώντα Ερετρίας, ο οποίος εισηγήθηκε το θέμα «Ο ΙΕΡΕΥΣ ΠΟΙΜΑΙΝΩΝ ΔΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ».
Ο π. Θεαγένης μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα Ιερέων και καθημερινές ιστορίες περιέγραψε το πως ο Ιερεύς, μέσα από την καθημερινή του ζωή και την διακονία του, αλλά και το προσωπικό του παράδειγμα, μπορεί να ποιμάνει τον λαό του Θεού.
Ακόμη, τόνισε ότι μέσα από την συνέπειά του στην ιερωσύνη του, ο κάθε Ιερέας γίνεται όλος μια προσευχή και συναντά τον Χριστό στην καθημερινότητα του και στη συνέχεια έχει την δυσκολία και τον αγώνα να ακολουθήσει τα ίχνη Του στη ζωή του και να προσπαθήσει να ελκύσει και άλλους κοντά του.
Επεσήμανε, τέλος, ότι η αδυναμία του συγχρόνου ανθρώπου και του Ιερέως, είναι να κρατήσει την «μνήμη του Θεού» μέσα στην καρδιά του. Στην «υπερφυσική» καρδιά του, που είναι ο τόπος συνάντησης του Θεού και των ανθρώπων.
Στη συνέχεια έλαβε τον λόγο ο Πρεσβ. Φώτιος Πάσχος, Εφημέριος του Ι. Ναού Αγ. Σπυρίδωνος Τριάδος, ο οποίος εισηγήθηκε το θέμα: «Ο ΙΕΡΕΥΣ ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΕΝΟΣ ΤΗ ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ».
Ο π. Φώτιος στην ομιλία του τόνισε ότι ο Ιερεύς στη σύναξη των πιστών ενώνει το σύνολο της Εκκλησίας κάτω από την κεφαλή Της, τον Ιησού Χριστό, ανακεφαλαιώνει και συγκεντρώνει τις επιμέρους προσευχές και προσφέρει τις προσευχές της Εκκλησίας, όπως αυτές εκφράζονται μέσα από τις αιτήσεις και τις ευχές προς τον Θεό, προσφέρει προσευχές και ικεσίες στο Θεό, ώστε το σύνολο της Εκκλησίας να καταστεί άξιο των δωρεών του Θεού και ευχαριστεί το Θεό για τις ευεργεσίες και τη Χάρη που λαμβάνουν σε κάθε στιγμή της ζωής τους.
Παράλληλα, επεσήμανε ότι ο Ιερεύς με την προσευχή του αναφέρει ολόκληρη την Εκκλησία στους Ουρανούς και διαχέει μέσω της ευλογίας Του τη Χάρη του Τριαδικού Θεού στο εκκλησίασμα.
Τέλος, τόνισε ότι ο Ιερεύς προσεύχεται στη Σύναξη και υπέρ της αναξιότητός του ώστε να τον ενδυναμώσει ο Θεός στη διακονία του Αγίου Θυσιαστηρίου, αφού στη Χάρη του Θεού στηρίζεται για να επιτελέσει την διακονία Του και Τον ευχαριστεί για την μεγάλη δωρεά της Ιερωσύνης, την οποία αξιώθηκε να λάβει.
Στη συνέχεια τον λόγο έλαβε ο Πρωτοσύγκελλος της Ι. Μητροπόλεως Αρχιμ. Νικόδημος Ευσταθίου, ο οποίος εισηγήθηκε το θέμα «Ο ΙΕΡΕΥΣ ΚΑΤ’ ΙΔΙΑΝ ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΕΝΟΣ».
Στην εισήγησή του ο π. Νικόδημος επεσήμανε ότι η προσευχή μας ανακαινίζει ψυχοσωματικά, αποξηραίνει τους ακάθαρτους λογισμούς, αποδιώκει την οργή, αφαιρεί την λύπη, απομακρύνει την κατάθλιψη.
Επεσήμανε ότι αρκετές φορές η προσευχή φαίνεται ν’ αποτελεί για κάποιους Ιερείς ένα «βιοποριστικό επάγγελμα», χωρίς να γίνεται ουσιαστικό μέλημα ζωής. Με παράδειγμα από τις ιερές Ακολουθίες, όπως του Βαπτίσματος ή του Καιρού προ της Θεία Λειτουργίας, τόνισε ότι είναι απαραίτητη η προετοιμασία δια της προσευχής για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας.
Ακόμη, ανέφερε αρκετά περί της διακρίσεως που χρειάζεται στη σχέση μεταξύ προσευχής και δράσης. Τόνισε ότι η «υπεραπασχόληση» με πολλά ζητήματα προκαλεί διάσπαση και ατονεί την οδό της προσευχής.
Ως προς τη σχέση ομαδικής και κατ’ ιδίαν της προσευχής, τόνισε ότι η κατ’ ιδίαν προσευχής είναι το «λάδι της λάμπας» της ομαδικής προσευχής. Χωρίς λάδι, δεν ανάβει η φλόγα.
Παράλληλα επεσήμανε μέσα από θαύματα και «σημεία» της Αγίας Γραφής, την δύναμη και την αξία της προσευχής.
Αναφέρθηκε, ακόμη, στα εμπόδια της προσευχής, οι οποίες συνίστανται στην διάσπαση του νου από τις καθημερινές μέριμνες, την κούραση κ.ά., με αποτέλεσμα να εγκαταλείπεται το έργο της προσευχής. Άλλωστε, όπως είπε ο ομιλητής, σκοπός του διαβόλου είναι να ξεχνούμε τον Θεό. Επιπλέον, επεσήμανε ότι πρόβλημα αποτελεί και η εξεύρεση χρόνου για προσευχή, όπως και η βιασύνη για να πραγματοποιήσεις τις άλλες εργασίες σου.
Τέλος, ανέφερε την προτροπή του Ιερού Χρυσοστόμου ότι για την προσευχή χρειάζεται «διάνοια θερμή και ψυχή σωφρονούσα» και προέτρεψε όλους να γίνουν μέτοχοι σ’ αυτή τη ζωή της προσευχής.
Κατόπιν, τον λόγο έλαβε ο Πρεσβ. Δημήτριος Πατεράκης, Εφημέριος του Ι. Ναού Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης Προκοπίου, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Ο ΙΕΡΕΥΣ ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ».
Ο π. Δημήτριος, με αφορμή τον λόγο του Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου «μνημονευτέον Θεού μάλλον ή αναπνευστέον», ανέπτυξε την ομιλία του, την οποία χώρισε σε δύο μέρη: Ο Ιερεύς συμπροσευχόμενος με την σύζυγό του και ο Ιερεύς συμπροσευχόμενος με τη σύζυγο και τα παιδιά του.
Τόνισε ότι πολλές φορές κατά την διάρκεια της κοινής προσευχής το ιερατικό ζεύγος αισθάνεται ένταση συζυγικής αγάπης, ενώ και κατά την διάρκεια της καθημερινότητας στην κοινή ζωή αισθάνεται την δύναμη της προσευχής.
Παράλληλα, προέτρεψε όχι το υπόλοιπο πρόγραμμα να καθορίζει την ώρα της προσευχής, αλλά η ώρα της προσευχής να καθορίζει το υπόλοιπο καθημερινό μας πρόγραμμα.
Τέλος παρεκάλεσε τον Σεβασμιώτατο να ευχηθεί, ώστε το κάθε ιερατικό σπίτι να γίνει μια «κατ’ οίκον Εκκλησία».
Τελευταία εισήγηση για το πρώτο πρωινό του Συνεδρίου πραγματοποίησε ο Πρωτοπρεσβ. Κωνσταντίνος Καλλιανός, Εφημέριος του Ι. Ν. Αγίου Παντελεήμονος Σκοπέλου, με θέμα «Ο ΙΕΡΕΥΣ ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΕΝΟΣ ΣΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ».
Ο π. Κωνσταντίνος επεσήμανε ότι ο παπάς είναι ο αδιαλείπτως προσευχόμενος, εκείνος που ανοίγει τις «Πύλες του Ουρανού» για να εισέλθει σ’ Αυτόν ο κάθε πιστός και ιδιαιτέρως ο πνευματικός-εξομολόγος, ως εξετάζων ψυχάς των ανθρώπων, οφείλει να προετοιμάζεται δια της προσευχής και της μετανοίας, απομακρύνοντας από μέσα του κάθε φαρισαϊκή συνείδηση, που του προσπορίζει τον λεγόμενο ψευδή εαυτό και πρότεινε συγκεκριμένους τρόπους προσευχής και μελέτης για την πνευματική του προετοιμασία.
Παράλληλα τόνισε ότι απαραίτητη είναι και η μετά το Μυστήριο προσευχή, ώστε να ηρεμήσει τον λογισμό του, που του δημιουργεί ενστάσεις ως προς το καλό αποτέλεσμα των συμβουλών του ή ακόμη γιατί οι λέξεις των εξομολογουμένων γίνονται σαν «καρφιά που μπήγονται στην ψυχή του».
Έκλεισε δε την εισήγησή του, με μια διήγηση του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη από το διήγημά του «Εξοχική Λαμπρή», τονίζοντας πώς θα πρέπει από την θεωρία να οδηγηθούν όλοι οι Ιερείς στην πράξη και να προσεγγίσουν με ταπείνωση και οι ίδιοι στο πετραχήλι του πνευματικού.
Στον διάλογο που ακολούθησε τις εισηγήσεις, πολλοί εκ των πατέρων εξέφρασαν τα ερωτήματα και τους προβληματισμούς τους αναφορικά με τις εισηγήσεις.
Ο Σεβασμιώτατος στη διάρκεια της συζητήσεως και κατόπιν προβληματισμών που δημιουργήθηκαν, προέτρεψε τους Ιερείς να ιερολογούν το Μυστήριο της Εξομολογήσεως, μέσα από την ενδιάτακτη Ακολουθία της Εξομολογήσεως, κάθε φορά που κάποιος προσέρχεται για να εξομολογηθεί.
Το απόγευμα της Δευτέρας ακούστηκε η έβδομη εισήγηση, την οποία είχε ο Οικονόμος Άγγελος Θεοδοσίου, Εφημέριος του Ι. Ναού Γενεθλίου της Θεοτόκου Αγίας Άννης και είχε ως θέμα «ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ».
Ο π. Άγγελος επεσήμανε ότι ο Ιερεύς ό,τι έργο επιτελεί στην Εκκλησία, το προσφέρει με τη δύναμη της Χάριτος του Θεού, η οποία προσφέρεται μέσα από την προσευχή. Στην κάθε διακονική προσφορά του ο Ιερεύς στέκεται «χάριτι και οικτιρμοίς και φιλανθρωπία» του Χριστού και προσεγγίζει τον κάθε αδελφό με την αίσθηση της φιλάνθρωπης παρουσίας του Θεού.
Αυτό το έργο καρποφορεί μόνο μέσα από την προσευχή του Ιερέως, την οποία θα πρέπει να συνιστά και στους ανθρώπους που βοηθά και προστρέχει στον πόνο τους.
Στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε σε διοικητικά και φιλανθρωπικά ζητήματα και έδωσε τις κατάλληλες κατευθύνσεις για την επίλυσή τους. Ενημέρωσε, ακόμη, και για τις πρόσφατες αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου περί διαφόρων διοικητικών ζητημάτων.
Τέλος, με αφορμή όλα τα ζητήματα, τόνισε ότι ο παπάς δεν θα πρέπει να είναι ουραγός, αλλά μπροστάρης στη ζωή των ανθρώπων.
Το πρωί της Τρίτης 14 Οκτωβρίου 2014 ετελέσθη ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου, με την συλλειτουργία Ιερέων της Ιεράς μας Μητροπόλεως, ενώ τα Ιερά Αναλόγια διηκόνησαν δύο Χοροί Ιερέων με γνώσεις της βυζαντινής μουσικής.
Στη σύντομη ομιλία του ο Σεβασμιώτατος, με αφορμή το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα της ημέρας αναφέρθηκε στο παράδειγμα του Χριστού, ο οποίος εκήρυσσε το «Ευαγγέλιον της Βασιλείας» και κάλεσε τους ιερείς, αυτό το ίδιο Ευαγγέλιο, με κάντρο την Ανάσταση να κηρύσσουν στους ανθρώπους. Παράλληλα, με αφορμή την αναφορά του ιερού Ευαγγελίου στις συνεργάτιδες γυναίκες του Χριστού, κάλεσε τους πατέρες να φροντίζουν ιδιαιτέρως και τους συνεργάτες τους.
Μετά το πρωινό που δόθηκε στο Πνευματικό Κέντρο του Ι. Ναού, ο Σακελλάριος Νικόλαος Σταματάς, Εφημέριος του Ι. Ναού Τριών Ιεραρχών Σκιάθου εισηγήθηκε το θέμα «ΑΓΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΩΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ».
Στην εισήγησή του ο π. Νικόλαος, μέσα από παραδείγματα Ιερέων του Παπαδιαμάντη και του Μωραϊτίδη, αναφέρθηκε στον τρόπο και το ήθος, με το οποίο οι Ιερείς θα πρέπει να τελούν τα Ιερά Μυστήρια και τις λοιπές αγιαστικές πράξεις με προσευχητική διάθεση, σύμφωνα με την παράδοση της Εκκλησίας και τις οδηγίες του Επισκόπου, και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να φαίνεται ως μια απλή τυπική διεκπεραίωση ενός «ψυχρού επαγγελματικού καθήκοντος».
Μετά την εισήγηση του π. Νικολάου, που ήταν και η τελευταία του διημέρου Συνεδρίου, ο Σεβασμιώτατος διηύθυνε την γόνιμη συζήτηση, μεταξύ των συνέδρων, χαράσσοντας και ο ίδιος τις κατευθυντήριες γραμμές της ποιμαντικής διακονίας των Ιερέων και λειτουργών της Τοπικής μας Εκκλησίας.
Μετά το τέλος της συζητήσεως, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος έκλεισε το Ιερατικό Συνέδριο, χαρακτηρίζοντας την διήμερη αυτή σύσκεψη και συνάντηση των Ιερέων της Τοπικής μας Εκκλησίας
