ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΕΩΝ
ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΛΗΛΑΝΤΙΩΝ
ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΕΠΕΙΓΟΝ
ΘΕΜΑ: Αντιπλημμυρική προστασία από τον Λήλαντα ποταμό
ΠΡΟΣ: Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας κ. Κλέαρχο Περγαντά
πλατεία Ελευθερίας 1 – 351 00 Λαμία
ΚΟΙΝ: Βουλευτές Εύβοιας (για τις απαραίτητες εκ μέρους τους κοινοβουλευτικές ενέργειες)
Τοπικά Μέσα Ενημέρωσης
Κύριε Περιφερειάρχα,
Οι κλιματικές μεταβολές είναι εμφανείς τα τελευταία χρόνια και πλέον, ακραία καιρικά φαινόμενα εμφανίζονται όλο πιο συχνά και με μεγαλύτερη ένταση, προκαλώντας δραματικές συνέπειες σε υποδομές και ιδιοκτησίες και –όπως πρόσφατα .....
στη Ρόδο- στοιχίζοντας ακόμη και σε ανθρώπινες ζωές.
Σε μας, τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής γύρω από το δέλτα του Λήλαντα, είναι νωπές οι μνήμες από τις καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου του 2009 και τις ανυπολόγιστες ζημιές σε κατοικίες, οχήματα, καλλιέργειες κ.α.
Μνήμες που κάθε τέτοια εποχή αναβιώνουν ως εφιάλτης αφού η κατάσταση είναι ίδια, αν όχι χειρότερη από ότι το 2009.
Τέσσερα χρόνια μετά, δεν έχουν ληφθεί ούτε τα πλέον αναγκαία μέτρα για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Η περιοχή μας συνεχίζει να’ ναι ανοχύρωτη και εμείς παραμένουμε ακόμη και σήμερα, εκτεθειμένοι στις διαθέσεις της φύσης. Με τον μισό όγκο νερού, σε σχέση με αυτόν του 2009 να μπορεί να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερες καταστροφές από ότι τότε…
Θεωρούμε λοιπόν εύλογο, να αναζητήσουμε τι (δεν) έχει γίνει για την αντιπλημμυρική προστασία από τον Λήλαντα.
Ιδιαίτερα όταν, αμέσως μετά τις πλημμύρες του 2009, με υπουργική απόφαση του τότε Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, Γιώργου Σουφλιά και με τη μέθοδο της παραχώρησης από το Κεντρικό Πρόγραμμα σε αυτό της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, δεσμεύθηκε πίστωση ποσού 8 εκατ. ευρώ στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον – Αειφόρος Ανάπτυξη 2007-2013» (ΕΠΠΕΡΑΑ) για τα «αντιπλημμυρικά έργα ποταμού Λήλαντα (από την εκβολή του έως τη Γέφυρα Βασιλικού)», με προβλεπόμενο χρόνο εκτέλεσής του έως το τέλος της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, δηλ. το 2013. Με την ανοιχτή πρόσκληση της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας για υποβολή προτάσεων στον Άξονα Προτεραιότητας «Πρόληψη και Αντιμετώπιση Περιβαλλοντικού κινδύνου / Αντιπλημμυρικά Έργα» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον – Αειφόρος Ανάπτυξη 2007-2013», που δημοσιοποιήθηκε στις 16-03-2010 (με αριθμ. πρωτοκ. 1642) επί υπουργίας Τίνας Μπιρμπίλη, ήταν φανερό ότι η απόφαση Σουφλιά παρέμενε σε ισχύ και από τη διάδοχό του -στο πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ και πλέον ΥΠΕΚΑ- αφού η ενδεικτική προς κατανομή δημόσια δαπάνη ανερχόταν στα 8 εκατ. ευρώ κατά τρόπο άκρως «φωτογραφικό» για την περίπτωση των «αντιπλημμυρικών έργων ποταμού Λήλαντα (από την εκβολή του έως τη Γέφυρα Βασιλικού)».
Ωστόσο, στη σχετική πρόταση ένταξης-χρηματοδότησης του έργου που υποβλήθηκε από τη Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας (με την με αρ. πρωτ. 3887/22-04-2010 αίτησή της), η Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας ήταν απορριπτική (με την με αρ. πρωτ. 4555/16-12-2011 απόφασή της) επειδή «δεν ικανοποιούσε τα κριτήρια πληρότητας λόγω σημαντικών ελλείψεων».
Με αυτό το ιστορικό και με δεδομένο ότι η προθεσμία υποβολής εκ νέου της αίτησης ένταξης-χρηματοδότησης λήγει τυπικά στις 31-12-2013, δύο χρόνια μετά, ως προς τη δέσμευση της πίστωσης και το δεσμευτικό χρόνο του αντιπλημμυρικού έργου του Λήλαντα (από την εκβολή του έως τη Γέφυρα Βασιλικού) τα ερωτήματα γίνονται πιο αγωνιώδη:
- Εξακολουθεί σε ισχύ η Υπουργική απόφαση προς ένταξη του έργου στο ΕΠΠΕΡΑΑ;
- Εξακολουθεί να υφίσταται η δεσμευμένη πίστωση στο ακέραιο;
- Εάν ναι, πότε θα ενταχθεί το έργο στο ΕΠΠΕΡΑΑ;
- Και με ποιο χρονοδιάγραμμα;
Ως γνωστόν, για την ένταξη έργων σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, προαπαιτούνται οριστική μελέτη και μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Στην περίπτωση δε του προκείμενου αντιπλημμυρικού έργου, επιπρόσθετα απαιτείται και μελέτη οριοθέτησης της κοίτης του ποταμού.
Και είναι σημαντικό να εξετάσουμε τις ενέργειες για την εξέλιξη και ωρίμανση αυτών των μελετών ως προς τη σκοπούμενη ένταξη του έργου, δεδομένου μάλιστα ότι από το 2009 γνωρίζαμε ότι υπήρχε δεσμευμένη πίστωση για την εκτέλεσή του.
Όπως έχει επισημανθεί πολλάκις από τον Αντιπεριφερειάρχη Εύβοιας, από το 2003, από πλευράς της τότε Νομαρχίας Εύβοιας (τώρα Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας / Περιφερειακή Ενότητα Εύβοιας) έχει ανατεθεί μελέτη για την αντιπλημμυρική προστασία από τον Λήλαντα.
Ωστόσο, 10 έτη μετά, η μελέτη αυτή παραμένει σε εκκρεμότητα!
Άξιο απορίας. Και δεν μπορεί κανείς παρά να ερωτήσει:
- Ποιος ή ποιοι είναι οι μελετητές;
- Έχει έως σήμερα παραλειφθεί ολοκληρωμένο κάποιο στάδιο της μελέτης;
- Έχουν εκταμιευθεί πιστώσεις για την εξόφληση λογαριασμών της μελέτης;
Και εν τέλει:
- Γιατί η μελέτη για την αντιπλημμυρική προστασία από τον Λήλαντα δεν έχει προχωρήσει;
- Για ποιο λόγο καθυστερεί;
- Ποια είναι η αλληλογραφία συνεργασίας του/των μελετητή/μελετητών με τις αρμόδιες Κεντρικές και Περιφερειακές Υπηρεσίες;
Προαπαιτούμενο στη μελέτη για την αντιπλημμυρική προστασία από τον Λήλαντα είναι η οριοθέτηση / χάραξη των οριογραμμών του έργου.
Στη διαβιβασθείσα –από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας- οριοθέτηση που προέβλεπε η μελέτη, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Χαλκιδέων (παρά τους προβληματισμούς από τη χάραξη των οριογραμμών της δυτικής όχθης, μπρος στο ζωτικής σημασίας και πρώτης προτεραιότητας έργο) γνωμοδότησε θετικά με την υπ’ αριθμ. 163/18-05-2011 ομόφωνη απόφασή του.
Από τη θετική γνωμοδότηση του Δημοτικού Συμβουλίου έως και σήμερα:- Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η μελέτη οριοθέτησης;
- Πόσο έχει προχωρήσει;
- Ποια είναι η σχετική αλληλογραφία της Δ/νσης Περιβάλλοντος της
Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας με το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικών Αλλαγών (ΥΠΕΚΑ);
[ Σημειώνεται ότι το ζήτημα της οριοθέτησης του Λήλαντα αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση και για την εξέλιξη των άκρως απαραίτητων έργων διαχείρισης των νερών του ποταμού προς άρδευση περιοχών από τις παρυφές της Δίρφης έως και το Ληλάντιο, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα. ]
Παράλληλα, οφείλεται να συνεκτιμηθεί και η παράμετρος του χαρακτηρισμού των εκβολών του Λήλαντα ως μικρού παράκτιου υγρότοπου (σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, φύλλο 229ΑΑΠ/12-09-2012).
Ο εν λόγω χαρακτηρισμός δεν αποτρέπει αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις, που όμως θα πρέπει να υπακούουν σε συμβατές προϋποθέσεις, όπως ορίζεται από τη Δ/νση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας (στο με αρ. πρωτ. 5247/229732/14-11-2012 έγγραφό της). Συγκεκριμένα, θα πρέπει ο υγρότοπος να περιγράφεται στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, να σημειώνονται σε όλα τα σχέδια τα όριά του και να αιτιολογείται η συμβατότητα των αντιπλημμυρικών παρεμβάσεων σ’ αυτόν, με τους όρους και τους περιορισμούς που τίθενται για την προστασία και ανάδειξή του.
Και προκαλεί ιδιαίτερα αρνητική αίσθηση η Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας (με το με αρ. πρωτ. 127357/6258/ΦΜ/16-11-2012 έγγραφό της) που έσπευσε να εκτιμήσει ότι «με τις μέχρι σήμερα εξελίξεις και ιδιαίτερα τους περιορισμούς που θέτει η ένταξη της ευρύτερης περιοχής των εκβολών του Λήλαντα στους υγροτόπους, είναι αδύνατη η κατασκευή των σκοπούμενων έργων» και να συμπεράνει ότι «είναι άσκοπη η συνέχιση της διαδικασίας οριοθέτησης του ποταμού» και ως εκ τούτου «θα πρέπει να εγκαταλειφθεί ως αδιέξοδη και οδυνηρή στην έκβασή της».
Από πλευράς μας, είναι σαφές ότι οποιαδήποτε προσπάθεια αιτιολόγησης της παρατηρούμενης απραξίας με επίκληση του χαρακτηρισμού των εκβολών του Λήλαντα ως υγρότοπου, στην πραγματικότητα αποτελεί εγκατάλειψη του έργου.
Στην πραγματικότητα, ποτέ δεν υπήρξε η βούληση υλοποίησης του έργου.
Αφού δεν έχει προχωρήσει η οριοθέτηση της κοίτης του ποταμού από το 2012 (για την οποία πάντως, ο Αντιπεριφερειάρχης Εύβοιας δηλώνει ότι έχει έτοιμη μελέτη από το 2009) ενώ ο χαρακτηρισμός της περιοχής των εκβολών του ποταμού ως υγρότοπου, χρησιμοποιείται ως δήθεν ανυπέρβλητο εμπόδιο.
Κύριε Περιφερειάρχα,
Σημειώνεται ότι το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Χακιδέων, με την υπ’ αριθμ. 480/2011 ομόφωνη απόφασή του, εξουσιοδότησε τον Δήμαρχο Χαλκιδέων και έχει καταθέσει ενώπιον του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Χαλκίδας την υπ’ αρ. πρωτ. 240/10-03-2012 μηνυτήρια αναφορά περί διερεύνησης και απόδοσης τυχόν ευθυνών σε οποιονδήποτε έχει υποπέσει σε παραβάσεις των διατάξεων για έκθεση του πληθυσμού σε κίνδυνο.
Ενώ και Σύλλογοι της ευρύτερης περιοχής έχουν καταθέσει ανάλογες αναφορές προς τον Εισαγγελέα.
Η κατάσταση στον Λήλαντα ποταμό παραμένει απογοητευτική.
Τα μπαζώματα από φερτά υλικά καθιστούν άμεσα αναγκαία την απομάκρυνσή τους καθώς και τη διευθέτηση της κοίτης του με μηχανικά μέσα
που διαθέτει η Περιφερειακή Ενότητα Εύβοιας
Κάτι που ζητείται και εγγράφως και από τον Αντιδήμαρχο Ληλαντίων (με την με αριθμ. πρωτ. 87043/26-11-2013 επιστολή του προς τη Δ/νση Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας) αφού έως σήμερα δεν έχει υπάρξει η παραμικρή παρέμβαση καθαρισμού.
Ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα στην περίπτωση ακραίων καιρικών φαινομένων, ακόμη και λιγότερο έντονων από το καταστροφικό προηγούμενο του 2009.
Η πρόσφατη καταστροφή στη Ρόδο, με την απώλεια ανθρώπινων ζωών, (μεταξύ αυτών και της 27χρονης δασκάλας από τα Ψαχνά, στους οικείους της οποίας απευθύνουμε θερμά συλλυπητήρια) οφείλει να ενεργοποιήσει τους αρμοδίους.
Στη Ρόδο, εκ των υστέρων, ανακοινώθηκε η δημοπράτηση του έργου της γέφυρας στη Κρεμαστή και εκ των υστέρων διατάχθηκε η προκαταρκτική εξέταση από τον Εισαγγελέα.
Εδώ, ας λειτουργήσουμε εκ των προτέρων, έστω και την ύστατη ώρα.
Κι εάν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι η οριοθέτηση προϋποθέτει έκδοση Προεδρικού Διατάγματος και τον χρόνο που απαιτείται γι’ αυτό, οι ενέργειες μας θα πρέπει να είναι κατεπείγουσες.
Σε διαφορετική περίπτωση, εκτός των άλλων, θα πρέπει να αναζητηθούν και να αναληφθούν οι ευθύνες για την απώλεια 8 εκατ. ευρώ από την Εύβοια και την περιοχή της Δημοτικής Κοινότητας Αγίου Νικολάου, με ισόποση οικονομική ζημία. Κάτι που από οικονομική άποψη και σε επίπεδο συνεπειών, συνιστά έγκλημα.
Συγκεκριμένα, κατά τις καταστροφικές πλημμύρες του 2009 συντελέσθηκε στοιχειοθετημένη βαριά αμέλεια των υπευθύνων Κεντρικών και Περιφερειακών Αρχών.
Όμως, σε περίπτωση νέας καταστροφικής πλημμύρας του Λήλαντα, η ευθύνη τους θα εμπεριέχει και τον ενδεχόμενο δόλο, αφού
α) δια των (μη) πράξεων και παραλείψεών τους, θα έχουν πλήρως και αποδεχθεί το αποτέλεσμα των υλικών καταστροφών και των –με την ευχή να μην υπάρξουν- απωλειών ανθρώπινων ζωών και
β) δια των (μη) πράξεων και παραλείψεών τους, θα είναι υπόλογοι διασπάθισης του δημοσίου χρήματος, μιας και η εκ των υστέρων αποκατάσταση των καταστροφών είναι πολλαπλάσιου κόστους των προγραμματισμένων έργων υποδομών που λειτουργούν προληπτικά.
Και είναι πραγματικότητα ότι μετά τις καταστροφές του 2009, δαπανήθηκε δημόσιο χρήμα -του Κεντρικού Κράτους αλλά και από ίδιους πόρους της πρώην Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Εύβοιας-, χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα προστασίας της περιοχής, σε μια πρακτική «βαρελιού δίχως πάτο».
Κύριε Περιφερειάρχα,
Σας καλώ το πρωταρχικής προτεραιότητας ζήτημα της αντιπλημμυρικής προστασίας από τον Λήλαντα ποταμό (μελέτη & έργο) να τεθεί ως θέμα προς συζήτηση και λήψη αποφάσεων στην αμέσως προσεχή συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Και να προταχθεί ως πρώτο στην ημερήσια διάταξη. Με προσκεκλημένους στη συζήτηση τους Δημάρχους Χαλκιδέων και Διρφύων-Μεσσαπίων, που έχουν χωρική αρμοδιότητα και τους βουλευτές της Εύβοιας.
Με εκτίμηση,
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ
