Φερνάντο Σάντος

Ο Ομοσπονδιακός προπονητής Φερνάντο Σάντος στην επίσημη ιστοσελίδα της ΕΠΟ στο Facebook! Διαβάστε όλη τη συνέντευξη που παραχώρησε στον επίσημο διαδυκτιακό τόπο της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας ποδοσφαίρου ενόψει του EURO 2012, το www.uefa.com:

uefa.com: Ποια ήταν τα δυνατά σημεία της ομάδας κατά την προκριματική φάση; Από ποια....

χαρακτηριστικά της ομάδας μείνατε ευχαριστημένος;

Φερνάντο Σάντος: Καταρχήν, τερματίσαμε πρώτοι στον όμιλό μας και μάλιστα αήττητοι. Αυτό από μόνο του σημαίνει πολλά, καθώς ο όμιλός μας αποτελούταν από πολλές δυνατές ομάδες. Πέρα από αυτό, στέκομαι πολύ στην ποιότητα των παικτών. Στη θέληση, στην αφοσίωση και στην αγάπη που οι Έλληνες παίκτες βγάζουν στο παιχνίδι τους. Οι Έλληνες επιδεικνύουν τεράστιο πάθος, όταν εκπροσωπούν τη χώρα τους. Έχουν χτίσει μια δεμένη σχέση μεταξύ τους. Αυτή η ομαδικότητα είναι που κατά τη γνώμη μου οδήγησε την ομάδα στην επιτυχία και στην κατάκτηση της πρωτιάς στον όμιλο.

uefa.com: Μέχρι το εναρκτήριο ματς με την Πολωνία, ποιον τομέα θέλετε να δουλέψετε και να βελτιώσετε στην ομάδα σας;

Φερνάντο Σάντος: Υπάρχουν πολλοί τομείς στους οποίους, υπό κανονικές συνθήκες, αυτή η ομάδα μπορεί να εμφανιστεί καλύτερη. Κι όταν λέω κανονικές συνθήκες, εννοώ πως αν οι συγκεκριμένοι παίκτες ανήκαν σε ένα σύλλογο θα είχαν σίγουρα καλύτερη απόδοση. Αν είχαν την ευκαιρία να προπονούνταν καθημερινά για διάστημα μερικών μηνών είμαι βέβαιος πως θα κατάφερναν περισσότερα πράγματα. Αυτό δεν είναι εφικτό στο επίπεδο μιας Εθνικής Ομάδας. Το να είσαι ομοσπονδιακός προπονητής έχει το πλεονέκτημα του ότι μπορείς να επιλέξεις ανάμεσα στους καλύτερους Έλληνες παίκτες, αλλά το μειονέκτημα είναι ότι δεν μπορείς να δουλεύεις μαζί τους σε καθημερινή βάση. Και, κατά τη γνώμη μου, η αγωνιστική εικόνα μιας ομάδας αντικατοπτρίζει όλα όσα δουλεύεις στην προπόνηση. Έτσι, λοιπόν, έχω αρκετές προσδοκίες από τις τρεις βδομάδες προετοιμασίας που έχουμε στη διάθεσή μας. Κυρίως, πρέπει να δουλέψουμε στην κατοχή της μπάλας και στην ικανότητα επανάκτησης της μπάλας. Η ομάδα είναι πολύ καλή σε πολλά επίπεδα, αλλά, αντικειμενικά, αυτοί είναι οι δύο τομείς πάνω στους οποίους πρέπει να δουλέψουμε και να βελτιωθούμε.

uefa.com: Τι έχετε αλλάξει στην ομάδα από την εποχή του Ρεχάγκελ, τόσο εντός όσο και εκτός αγωνιστικού χώρου;

Φερνάντο Σάντος: Δεν ξέρω, δεν μου αρέσει να κάνω συγκρίσεις. Όταν μιλάς για διαφορές ή για ομοιότητες, πάντα κάνεις μια σύγκριση. Προσωπικά, νομίζω πως ο κ. Ρεχάγκελ έκανε σπουδαία δουλειά. Ή μάλλον όχι, δεν το νομίζω απλώς, γνωρίζω πως όντως έκανε σπουδαία δουλειά εδώ στην Ελλάδα, η οποία άρχισε με τον πιο φανταστικό τρόπο, δηλαδή την κατάκτηση του EURO 2004, στην Πορτογαλία. Είναι αλήθεια πως η ομάδα δεν προκρίθηκε στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2006, αλλά συμμετείχε στα τελικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 2008 και στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2010, γεγονός που αποδεικνύει την ποιότητα του κ. Ρεχάγκελ. Οι προπονητές έχουν πάντα μια διαφορετική φιλοσοφία και έναν ξεχωριστό τρόπο σκέψης. Εγώ προσπαθώ να μεταδώσω την προσωπική μου οπτική, χωρίς να σκέφτομαι αν είναι καλύτερη ή χειρότερη. Ο κ. Ρεχάγκελ έκανε τη δουλειά του κι εγώ κάνω τη δική μου. Εκείνος κατάφερε όλα όσα προανέφερα κι εγώ οδήγησα την ομάδα στα τελικά του EURO 2012. Τη δεδομένη στιγμή, αυτή η πρόκριση είναι ιδιαίτερα σημαντική. Η γενιά του 2004 έχει πάψει, εδώ και αρκετό καιρό, να υφίσταται. Πρόκειται, λοιπόν, για μια κρίσιμη χρονική περίοδο, που δημιουργείται η νέα γενιά της Εθνικής. Αυτό το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα αποτελεί, ουσιαστικά, μια μεταβατική φάση. Υπάρχουν, βεβαίως, δύο, τρεις, τέσσερεις παίκτες από την εποχή του 2004, αλλά αυτοί ίσως να μην συμμετάσχουν στο επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο. Πρόκειται ξεκάθαρα για το τέλος ενός κύκλου και την αρχή ενός άλλου. Τα προκριματικά ήταν η ενδιάμεση φάση, ενώ τα τελικά είναι η πιο καθοριστική στιγμή. Αυτό που προσωπικά προσδοκώ και επιζητώ είναι η δημιουργία της βάσης της μελλοντικής Εθνικής Ελλάδας. Με βάση αυτόν τον στόχο δουλεύουμε και στο επίπεδο των υποδομών, τόσο με τον ίδιο τον Πρόεδρο της ΕΠΟ, τον κ. Πιλάβιο, όσο και με τον κ. Φύσσα. Συνεργαζόμαστε στενά και προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια νέα πραγματικότητα, μια νέα φιλοσοφία. Προσπαθούμε να διασφαλίσουμε το μέλλον της Εθνικής Ομάδας.

uefa.com: Πως θα περιγράφατε τον εαυτό σας ως προπονητή; Πόσο έχετε αλλάξει από τότε που ήσασταν προπονητής σε διασυλλογικό επίπεδο;

Φερνάντο Σάντος: Έχω αλλάξει αρκετά πράγματα. Αυτό που, κατά τη γνώμη μου, με χαρακτηρίζει ως προπονητή είναι η ποιότητα της προπόνησης και όλα όσα κάνω σε επίπεδο προπόνησης. Αυτό μου αρέσει να κάνω στο χώρο του ποδοσφαίρου και αυτό με ευχαριστούσε πάντα. Γιατί, όπως προανέφερα, η αρχή μου είναι ότι έχεις μια καλή αγωνιστική εικόνα όταν προπονείσαι καλά, ενώ αποδίδεις άσχημα όταν δεν προπονείσαι σωστά. Ο αγώνας αντικατοπτρίζει πάντα την ποιότητα της προπόνησης. Με αυτό σα βάση δημιουργώ ένα αγωνιστικό στυλ για την ομάδα μου, μια φιλοσοφία, ένα σύστημα τακτικής. Η ομάδα χτίζεται μέσα από την προπόνηση, ώστε να είναι σε θέση να εκφράσει στον αγωνιστικό χώρο όλα όσα ζητάω. Όπως προείπα, αυτό είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί στο επίπεδο μιας Εθνικής Ομάδας. Προσωπικά, είμαι τυχερός, διότι με τους περισσότερους παίκτες της Εθνικής Ελλάδας, έχω ήδη συνεργαστεί στο επίπεδο των συλλόγων. Αυτοί οι παίκτες με γνωρίζουν ήδη ως προπονητή ή ως αντίπαλο με συγκεκριμένο τρόπο σκέψης και φιλοσοφίας. Αυτοί που έχουν υπάρξει παίκτες μου γνωρίζουν πολύ καλά τη φιλοσοφία του παιχνιδιού μου και αυτό αποτελεί ένα πολύτιμο πλεονέκτημα. Αλλά, τονίζω και πάλι πως θα μπορούσαμε να καταφέρουμε πολλά περισσότερα, αν προπονούμασταν μαζί σε καθημερινό επίπεδο. Με λίγα λόγια, αυτό που με χαρακτηρίζει ως προπονητή είναι το ιδιαίτερο, προσωπικό μου στυλ. Κοιτώντας την ομάδα μου, γνωρίζεις πως είναι η ομάδα του Σάντος. Δεν έχω καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Στο πλαίσιο της Εθνικής Ομάδας, είμαι κάτι περισσότερο από ομοσπονδιακός προπονητής. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Όταν ανέλαβα την Εθνική Ελλάδας, ειδικά στη φάση που προετοιμαζόμασταν για τα ματς με τη Γεωργία και την Κροατία, είχα ακόμα τη νοοτροπία του προπονητή συλλόγων. Καθόλου περίεργο, φυσικά, καθώς ήμουν προπονητής συλλόγων για 25 χρόνια. Κατά συνέπεια, διαχειριζόμουν την προπόνηση με ένα συγκεκριμένο τρόπο και προσπαθούσα να επικοινωνήσω με τους παίκτες με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Στο τέλος αυτής της φάσης γύρισα σπίτι μου και σκέφτηκα πως κάτι πηγαίνει στραβά, πως δε θα λειτουργήσουν τα πράγματα κατά αυτόν τον τρόπο. Πως χρειάζεται να πάρω αποφάσεις και να κάνω αλλαγές στον τρόπο μου. Καταπιάστηκα, λοιπόν, με το να σκέφτομαι τι θα ωφελούσε πραγματικά αυτήν την ομάδα, τι θα έπρεπε να αλλάξω, χωρίς, φυσικά, να χάσω τα προσωπικά μου χαρακτηριστικά, χωρίς να απαρνηθώ τη φιλοσοφία μου. Αυτό που ήθελα ήταν να βρω λύσεις, ώστε να διευκολύνω την επικοινωνία μου με τους παίκτες και να τους κάνω να αισθανθούν πιο άνετα και οικεία. Έτσι, άλλαξα αρκετά πράγματα στον τρόπο προπόνησης, αλλά και στο επίπεδο των διαπροσωπικών σχέσεων. Όχι τόσο την ίδια την ποιότητα των σχέσεων, αλλά τον τρόπο επικοινωνίας, αναφορικά με τους αγώνες και το τι ζητάω. Είναι αλήθεια ότι άλλαξα πολλά πράγματα.

uefa.com: Ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα στην ιστορία του Ελληνικού ποδοσφαίρου ήταν η κατάκτηση του EURO στην Πορτογαλία. Πόσο αυτό αποτελεί έμπνευση για την ομάδα τώρα;

Φερνάντο Σάντος: Είχα την ευκαιρία να δω τρία ή τέσσερα ματς από αυτά που έδωσε η Ελλάδα στα τελικά του EURO 2004 και να κάνω τον σχολιασμό για την τηλεόραση. Αυτό που έκανε την Ελλάδα να ξεχωρίζει ήταν το πνεύμα της. Η ομαδικότητα, η θέληση και η πίστη ξεχώρισαν σε αυτήν την ομάδα από την πρώτη στιγμή της πρεμιέρας στο Ντραγκάο. Είχαν αυτοπεποίθηση και μια εκπληκτική αίσθηση ενότητας. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι που, κατά τη γνώμη μου, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πορεία της Ελλάδας και την οδήγησαν στην κατάκτηση του τροπαίου, σε ένα τουρνουά για το οποίο δεν ήταν το φαβορί. Η Εθνική Ελλάδας τα κατάφερε μέσα από το πάθος και την ψυχή, τόσο των παικτών όσο και των φιλάθλων. Θυμάμαι πως στην Πορτογαλία βρίσκονταν πάρα πολλοί Έλληνες, η υποστήριξη των οποίων ήταν πραγματικά εντυπωσιακή. Πιστεύω πως αυτή η στήριξη συντηρήθηκε μέσα στα χρόνια. Όλα αυτά τα χρόνια, μέσω των επαναλαμβανόμενων συμμετοχών σε τελικές φάσεις, η Εθνική Ομάδα παρέμεινε ένα σημείο αναφοράς. Οι έλληνες παίκτες έχουν θέληση για διάκριση, αλλά και θέληση να ευχαριστούν τους έλληνες φιλάθλους. Πιστεύω, λοιπόν, πως η κατάκτηση του EURO το 2004 αποτελεί πάντα ένα σημαντικό κίνητρο, λειτουργώντας σα βάση για το τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον.

uefa.com: Έχετε ακόμα στη διάθεσή σας παίκτες που συμμετείχαν στο τουρνουά της Πορτογαλίας. Σε τι σας βοηθάει αυτό ως προπονητή; Τι σας προσφέρει το να έχετε παίκτες της δικής τους ποιότητας και με τόσες εμπειρίες από τελικές φάσεις;

Φερνάντο Σάντος: Έχω ήδη εξηγήσει τους παράγοντες με βάση τους οποίους θα κάνω την τελική μου επιλογή για τα τελικά του EURO 2012. Καταρχήν θα κρίνω σύμφωνα με την πορεία των παικτών στα προκριματικά, καθώς πλέον έχω μόνο δύο ματς μπροστά μου για να δω τους παίκτες. Χρειάζομαι ποδοσφαιριστές που είναι έτοιμοι να παίξουν, που έχουν ένα ρυθμό, που είναι αυτήν τη στιγμή σε καλή φόρμα. Φυσικά, σε αυτή τη φάση οι περισσότεροι παίκτες είναι σε καλή φόρμα, καθώς φτάνουμε προς το τέλος της αγωνιστικής περιόδου. Το καλοκαίρι, όμως, οι παίκτες θα είναι κουρασμένοι. Όμως τότε θα έχουμε στη διάθεσή μας έναν άλλο σημαντικό παράγοντα κι αυτός είναι ο χρόνος προπόνησης. Αυτός ο παράγοντας σαφώς μεγαλώνει το εύρος των επιλογών μου. Επίσης, μια τελική φάση δε συγκρίνεται με τίποτα με ένα μεμονωμένο ματς. Η τελικά φάση είναι μια δύσκολη περίοδος με έντονο στρες. Στην πραγματικότητα λοιπόν χρειάζεται να διαχειριστείς αυτούς τους δύο παράγοντες, οι οποίοι είναι θεμελιώδεις. Επιπλέον, θεμελιώδεις παράγοντες είναι η ικανότητα τακτικής, αλλά και η τεχνική ποιότητα. Φυσικά, όταν μιλάμε για τον Μέσι δε χρειάζεσαι ικανότητες τακτικής, καθώς η τεχνική του ποιότητα φτάνει. Όμως, πέρα απ’ αυτό, χρειάζεται εμπειρία και ωριμότητα, όταν αγωνίζεσαι σε αυτό το επίπεδο. Η φάση των ομίλων έχει μικρή διάρκεια. Σε οχτώ μέρες δίνεις τρία ματς, τα οποία καθορίζουν την πορεία σου στο τουρνουά. Κατά συνέπεια, τόσο εντός όσο και εκτός αγωνιστικού χώρου, χρειάζεται να υπάρχει σαφής δομή και οικογενειακό κλίμα. Με αυτό το δεδομένο, πρέπει να είσαι προσεκτικός ως προς τις επιλογές των παικτών, ώστε να δημιουργήσεις μια ομάδα που να αποτελείται από ηγετικά πρόσωπα, ικανούς να διατηρούν ένα ήρεμο κλίμα και παράλληλα να αποτελούν πηγή έμπνευσης και κινητοποίησης. Γιατί, κάθε προπονητής χρειάζεται ηγέτες, που να μεταδίδουν ιδέες και να λειτουργούν ως ενοποιητικά στοιχεία. Όπως καταλαβαίνετε, η επιλογή παικτών είναι μια αρκετά περίπλοκη διαδικασία.

uefa.com: Στην ομάδα υπάρχουν και νεαροί παίκτες με λιγότερη εμπειρία. Τι έχετε να μας πείτε για τις δυνατότητες τους και πως μπορεί αυτή η συμμετοχή τους στα τελικά του EURO να τους βοηθήσει στην ανάπτυξή τους;

Φερνάντο Σάντος: Κατά τη γνώμη μου, η εμπειρία και η ωριμότητα δεν έχει να κάνει με την ηλικία. Η ηλικία είναι απλώς ένα νούμερο σε μια ταυτότητα. Ένας ποδοσφαιριστής 36 ετών και ένας 23 ενδέχεται να διαθέτουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Να έχουν την ίδια θέληση, την ίδια αποφασιστικότητα, το ίδιο ομαδικό πνεύμα, την ίδια ωριμότητα. Ο ένας μπορεί να έχει περισσότερες εμπειρίες, αλλά αυτή η έλλειψη αντισταθμίζεται από τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά. Οπότε, δεν είναι η ηλικία που καθορίζει έναν παίκτη, αλλά η προσωπικότητα. Στη ζωή μου έχω γνωρίσει παίκτες που όταν αγχώνονται πανικοβάλλονται, γιατί αυτό είναι ένα προσωπικό τους χαρακτηριστικό. Δεν είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της ομάδας, αλλά του ίδιου του παίκτη, ο οποίος πάντα αντιμετωπίζει αυτή τη δυσκολία στα κρίσιμα ματς. Έτσι, έχεις παίκτες σπουδαίους παίκτες που στις κρίσιμες στιγμές δεν ανταποκρίνονται και άλλους που σε αυτές τις στιγμές βγάζουν τον καλύτερό τους εαυτό. Όλα εξαρτώνται από την προσωπικότητα, όχι την ηλικία. Οπότε, δε φοβάμαι για τους καινούργιους παίκτες. Αντιθέτως, πιστεύω πως ένας νέος παίκτης φέρνει μαζί του και τα θετικά χαρακτηριστικά της ηλικίας του. Εγώ είμαι 57 ετών και δεν μοιάζω καθόλου με τον εαυτό μου των 19 ετών. Από τη στιγμή που ένας ποδοσφαιριστής έχει ποιότητα και δείχνει σεβασμό, πιστεύω πως ανεξάρτητα από την ηλικία, μπορεί να αγωνιστεί σε τέτοια τουρνουά.


uefa.com: Η επιτυχία του 2004 δημιουργεί στους φιλάθλους περισσότερες προσδοκίες, όταν η Εθνική Ανδρών συμμετέχει σε τελικές φάσεις μεγάλων διοργανώσεων;

Φερνάντο Σάντος: Μα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Η Ελλάδα έχει ένα λαμπρό παρελθόν, έτσι δεν είναι; Είναι η κοιτίδα του πολιτισμού. Πριν από 4.000, 5.000, 6.000 χρόνια στην Ελλάδα έλαμψαν τα μεγαλύτερα μυαλά της παγκόσμιας ιστορίας. Ο Σωκράτης, ο Αριστοτέλης, ο Πλάτωνας, ο Πυθαγόρας, ο Αρχιμήδης και πολλοί άλλοι. Όμως, αυτά ανήκουν στην ιστορία. Αν ζεις στο παρελθόν, δε θα δημιουργήσεις κάτι στο παρόν και αυτό είναι λάθος. Σίγουρα, μπορείς να είσαι υπερήφανος για την ιστορία σου. Η Ελλάδα είναι υπερήφανη για το παρελθόν της, καθώς, όπως προανέφερα, είναι η κοιτίδα του πολιτισμού. Το ίδιο ισχύει και στο ποδόσφαιρο. Το 2004 κατακτήσαμε την κορυφή. Είναι κάτι πολύ καλό, αλλά δεν πρέπει να μείνουμε εκεί. Γιατί, κατά τον ίδιο τρόπο πρέπει μετά να κρίνουμε την εμφάνιση της ομάδας το 2006, το 2008 και το 2010. Αυτό, λοιπόν, που πρέπει να πούμε είναι πως αυτό που συνέβη ήταν όμορφο, διασκεδαστικό, ένα υπέροχο επίτευγμα. Αλλά, το 2012 δεν έχει καμία σχέση με το 2004.

uefa.com: Θα θυμάστε πως η Ελλάδα έπαιξε εναντίον της διοργανώτριας Πορτογαλίας και μάλιστα τη νίκησε στην πρεμιέρα. Και πάλι φέτος, ξεκινάτε τις αγωνιστικές σας υποχρεώσεις εναντίον των διοργανωτών. Πείτε μας γι’ αυτό. Το γεγονός ότι ο κόσμος θα περιμένει από την Πολωνία να πιάσει υψηλή απόδοση σας βοηθά ή σας δυσκολεύει.

Φερνάντο Σάντος: Ήμουν σε εκείνο το ματς στο Ντραγκάο που Ελλάδα κέρδισε 2-1. Πιστεύω πως η Πορτογαλία, που θεωρητικά ήταν το φαβορί, υποτίμησε την Ελλάδα και αυτόν ήταν κάτι που δεν έπρεπε να συμβεί. Γιατί, λίγο καιρό πριν είχε διεξαχθεί στο Αβέιρο ένας φιλικός αγώνας ανάμεσα στην Πορτογαλία και την Ελλάδα και η ελληνική ομάδα κατάφερε να μην ηττηθεί, παρόλο που έπαιζε με παίκτη λιγότερο. Η Πορτογαλία, λοιπόν, δεν έπρεπε να υποτιμήσει την Ελλάδα, όμως το έκανε. Έτσι, η Ελλάδα κατάφερε να πάρει ένα πολύτιμο πλεονέκτημα και πίστεψε στον εαυτό της. Πιστεύω πως κάτι τέτοιο δε θα ξανασυμβεί. Η Πολωνία δε θα υποτιμήσει την Ελλάδα. Αντιθέτως, θα τη σεβαστεί, διότι η Ελλάδα κατέκτησε την πρώτη θέση στον όμιλό της, αλλά και επειδή αναδείχθηκε πρωταθλήτρια στο EURO το 2004. Η Πολωνία το ξέρει αυτό. Έχουμε υπάρξει αντίπαλοι στο παρελθόν, οπότε γνωρίζουν την ποιότητα της Εθνικής Ελλάδας. Οπότε, δεν θα έχουμε αυτό το πλεονέκτημα. Από την άλλη μεριά, ξέρουμε πολύ καλά πως όταν παίζεις στην πρεμιέρα με τους διοργανωτές του τουρνουά αυτό το ματς έχει τεράστια σημασία. Υπάρχει πίεση και στις δύο ομάδες. Επιπλέον, θα υπάρχουν 50.000 θεατές. Οι Πολωνοί φίλαθλοι πιστεύουν στην ομάδα τους, θα τους υποστηρίξουν κι αυτό θα λειτουργήσει ως μεγάλο κίνητρο για του Πολωνούς. Για εμάς το μεγάλο κίνητρο θα είναι να κερδίσουμε στο πρώτο ματς. Επιπλέον, στη ζωή, όπως και στο ποδόσφαιρο, υπάρχουν οι συμπτώσεις. Ξέροντας πως και το 2004 έπαιξες στην πρεμιέρα με τη διοργανώτρια χώρα, πιστεύεις ότι μπορεί να ξανασυμβεί το ίδιο.

uefa.com: Τι σκεφτήκατε για την κλήρωση, όταν ακούσατε πως οι αντίπαλοί σας θα είναι η Πολωνία, η Τσεχία και η Ρωσία; Τι προκλήσεις περιμένετε από αυτές τις τρεις ομάδες;

Φερνάντο Σάντος: Όταν έχεις τη Γερμανία ή την Ολλανδία στον όμιλό σου, τότε, σίγουρα, τα πράγματα είναι δύσκολα. Στο δικό μας γκρουπ δεν υπάρχει αυτό. Όμως, είναι ένα δύσκολο γκρουπ, ακριβώς γιατί υπάρχει ισορροπία. Μετά την κλήρωση, είχαμε τέσσερεις χαρούμενες ομάδες, τέσσερεις ικανοποιημένους προπονητές. Κι αυτό δεν είναι καλό σημάδι, γιατί αντικατοπτρίζει αυτή την ισορροπία ανάμεσα στις ομάδες του ομίλου. Όλα είναι εντελώς ανοιχτά. Εξακολουθώ να τονίζω πως κάθε ομάδα έχει 25% πιθανότητες να προκριθεί, οπότε δεν πρόκειται για μια εύκολη κλήρωση. Όποια χώρα καταφέρει να προκριθεί, σίγουρα, θα έχει καταφέρει κάτι καλό, όμως δε θα έχει καταφέρει κάτι αξιοσημείωτο. Είναι, λοιπόν, μια δύσκολη κλήρωση.

uefa.com: Το Νοέμβριο δώσατε ένα φιλικό αγώνα με τη Ρωσία και αναδειχθήκατε ισόπαλοι με σκορ 1- 1. Τι συμπεράσματα βγάλατε για τον τρόπο παιχνιδιού τους;

Φερνάντο Σάντος: Οι τέσσερεις ομάδες του ομίλου έχουν διαφορετικό στυλ μεταξύ τους. Πιστεύω πως η Ρωσία διαθέτει δύο-τρεις εξαιρετικούς παίκτες, όπως παραδείγματος χάριν ο Αρσάβιν, ο οποίος ξεχωρίζει. Όμως, δε μπορείς να μιλήσει γι’ αυτές τις τέσσερεις ομάδες σε ατομικό επίπεδο, σε επίπεδο μεμονωμένων ποδοσφαιριστών. Στέκεσαι περισσότερο στη συλλογικότητα της ομάδας. Κι αυτό πιστεύω πως οδήγησε τις συγκεκριμένες ομάδες στα τελικά. Όλα θα κριθούν λοιπόν από την ομαδική δουλειά, αυτό θα καθορίσει την τελικά φάση. Η Ρωσία είναι πραγματικά μια πολύ δυνατή ομάδα. Επίσης, η Πολωνία είναι μια ομάδα με ποιότητα. Όλα θα κριθούν εκείνη τη στιγμή, από το πόσο καλά προετοιμασμένοι είναι οι παίκτες.

uefa.com: Ένας από τους πιο έμπειρους ποδοσφαιριστές της Ρωσίας, ο Ιγκόρ Σεμσόφ, δήλωσε πως όμιλος σας είναι αρκετά δύσκολος και αποτελείτε από ομάδες με παρόμοιο αγωνιστικό στυλ. Σε πιο βαθμό συμφωνείται με αυτό;

Φερνάντο Σάντος: Συμφωνώ απόλυτα μαζί του. Νομίζω πως οι τέσσερεις συγκεκριμένες ομάδες έχουν παρόμοιο στυλ παιχνιδιού και οι ποδοσφαιριστές έχουν ισάξια χαρακτηριστικά. Αυτή η ομοιότητα δυσκολεύει πολύ την ανάπτυξη μιας στρατηγικής. Κατά τη γνώμη μου, θα υπάρξουν ματς που θα κριθούν στις λεπτομέρειες. Μικρές λεπτομέρειες, όπως, παραδείγματος χάριν, η έλλειψη συγκέντρωσης.

uefa.com: Η Εθνική Ελλάδας, στις τελευταίες τελικές φάσεις που συμμετείχε, χαρακτηριζόταν από μια γερή άμυνα. Τι να περιμένουμε από την ομάδα φέτος;

Φερνάντο Σάντος: Η κλειστή άμυνα είναι ένα χαρακτηριστικό της Εθνικής Ελλάδας, που το διατηρεί εδώ και χρόνια. Δε θα ήταν, λοιπόν, έξυπνο από μέρους μου να μη χρησιμοποιήσω αυτό το χαρακτηριστικό της ομάδας, το οποίο είναι πολύ καλό. Δε θα ήταν έξυπνο να μην αξιοποιήσω αυτήν την ποιότητα των παικτών. Φυσικά, οι έλληνες ποδοσφαιριστές έχουν την ικανότητα να κάνουν και διαφορετικά πράγματα. Έχουν τη διάθεση και την ικανότητα να κατέχουν την μπάλα και να αξιοποιούν αυτήν την κατοχή. Η δυσκολία στην παρούσα φάση είναι ότι οι έλληνες παίκτες ανήκουν σε διαφορετικούς συλλόγους. Τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά, στο επίπεδο της κατοχής της μπάλας, αν υπήρχαν έξι ή επτά παίκτες που να αγωνίζονται στον ίδιο σύλλογο. Αν κοιτάξει κανείς τις σπουδαίες Εθνικές Ομάδες ανά τον κόσμο, αυτές που διακρίνονται σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, όπως η Ισπανία, θα παρατηρούσε πως έξι ή επτά παίκτες τους ανήκουν στον ίδιο σύλλογο. Είναι διαφορετικό να υπάρχουν μόνο δύο ή τρεις παίκτες που χρειάζεται να προσαρμοστούν, από το να πρέπει να προσαρμοστεί ολόκληρη η ομάδα. Ως εκ τούτου, ελπίζω η Εθνική Ελλάδας να συνεχίσει να αμύνεται καλά, αλλά και να καταφέρει να παίξει ποιοτικό ποδόσφαιρο. Με αυτό θα ήμουν ικανοποιημένος.

uefa.com: Είναι ένα όνειρο για εσάς να περάσετε από τη φάση των ομίλων και να αντιμετωπίσετε στα προημιτελικά την πατρίδα σας, την Πορτογαλία; Το έχετε σκεφτεί αυτό; Τι συναισθήματα σας δημιουργεί;

Φερνάντο Σάντος: Δε θα έλεγα πως είναι όνειρό μου, αλλά το έχω σκεφτεί. Προφανώς, αν μπορούσα να ευχηθώ κάτι, αυτό θα ήταν να παίξουμε κόντρα στην Πορτογαλία σε αυτήν την τελική φάση του EURO. Για δύο λόγους: Πρώτον, γιατί αυτό θα σημαίνει πως και οι δύο ομάδες θα έχουν προκριθεί και αυτό το ενδεχόμενο με χαροποιεί. Και, δεύτερον, γιατί πιστεύω πως είναι πολύ σημαντικό να δοθεί η ευκαιρία σε δύο Πορτογάλους ομοσπονδιακούς προπονητές να αναμετρηθούν σε αυτήν την τελική φάση. Από κει και πέρα, όλα είναι πιθανά. Οπότε ναι, αν είχα μια ευχή, αυτή θα ήταν να αντιμετωπίσω την Εθνική Πορτογαλίας στο τουρνουά.

uefa.com: Ποια θα αξιολογούσατε ως επιτυχία για την Ελλάδα σε αυτό το EURO; Με τι θα ήσασταν ευχαριστημένος;

Φερνάντο Σάντος: Καταρχήν, θέλω οι ποδοσφαιριστές να παίξουν καλά, να καταφέρουν να βγάλουν στο γήπεδο την αξία τους. Πρόκειται για μια ομάδα με ποιότητα, με δική της ταυτότητα, μια ομάδα που μπορεί να αντιμετωπίσει στα ίσια οποιονδήποτε αντίπαλο. Δεύτερον, όπως είναι φυσικό, εύχομαι η ομάδα να προκριθεί. Αυτοί είναι οι δύο στόχοι μου.