Ανάλυση του Δημήτρη Κατσούλη

ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΝΟΜΙΜΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟΝ ΦΟΔΣΑ ΝΟΤΙΑΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

Ο Σύνδεσμος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων της Νότιας 

Εύβοιας (στο εξής Σ.Ο.Δ.Α.Ν.Ε.) είναι ο αρμόδιος  Φορέας Διαχείρισης  Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) έως την οριστική συγχώνευσή του στον Περιφερειακό Σύνδεσμο ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας η οποία πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο εντός των επτά επομένων μηνών.

Στο διάστημα αυτό ο Σ.Ο.Δ.Α.Ν.Ε. έχει ουσιαστικά δύο καθήκοντα: Πρώτον να προετοιμάσει την ....διαδικασία συγχώνευσης. Δηλαδή οφείλει να διενεργήσει οικονομικό απολογισμό και επίσης θα έπρεπε να ορίσει ορκωτούς εκτιμητές για την εκτίμηση της περιουσίας του. Αυτό το τελευταίο όμως δεν είναι  εφικτό διότι ο Σ.Ο.Δ.Α.Ν.Ε. στερείται περιουσίας δεδομένου ότι δεν διαθέτει ούτε εγκαταστάσεις ούτε εξοπλισμό. Με άλλα λόγια το πρώτο καθήκον δεν είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο.

Παράλληλα όμως πρέπει να προβεί σε ενέργειες που υπαγορεύονται από την αναγκαιότητα της διαχείρισης των απορριμμάτων στο πλαίσιο των σχεδιασμών που βρίσκονται σε εξέλιξη. Έχουμε πολλές φορές επισημάνει ότι πλέον δεν προκρίνεται η αναγκαιότητα της κατασκευής ΧΥΤΥ στην Νότια Εύβοια επειδή ο περιφερειακός σχεδιασμός βρίσκεται υπό πλήρη αναθεώρηση και με κατεύθυνση να υπάρξει μικρότερος αριθμός μονάδων επεξεργασίας και Χώρων ταφής υπολειμμάτων. Την ορθότητα της επισήμανσης επιβεβαιώνει και η πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση, του άρθρου 17, παρ.13 του ν.4071/2012 που ορίζει ότι: «6. Με απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής προσδιορίζονται οι Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (Μ.Ε.Α.) που είναι αναγκαίες σε εθνικό επίπεδο για την κάλυψη των απαιτήσεων των Οδηγιών 1999/31/ΕΚ και 2008/98/ΕΚ και την επίτευξη οικονομιών κλίμακας όσον αφορά το κόστος κατασκευής των έργων και το κόστος των ανταποδοτικού χαρακτήρα παρεχόμενων υπηρεσιών. Ειδικότερα, με την ανωτέρω απόφαση προσδιορίζεται ο αριθμός των αναγκαίων Μ.Ε.Α., οι εξυπηρετούμενες από αυτές περιοχές και κάθε άλλο στοιχείο που κρίνεται αναγκαίο για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων.»

Απομένει όμως η χωροθέτηση των Σταθμών Μεταφόρτωσης  αλλά και η υλοποίηση προγραμμάτων ορθολογικής διαχείρισης με κυριότερη την ανακύκλωση και την μείωση του όγκου των απορριμμάτων στην πηγή. Τα προγράμματά αυτά μόνο σε επίπεδο μεγαλύτερης κλίμακας είναι αποτελεσματικά και η συνδρομή του Συνδέσμου είναι καθοριστική για την συνεργασία των Δήμων Κύμης Αλιβερίου και Καρύστου. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή  των προγραμμάτων δεν υπάρχει κανένας λόγος να περιμένει τον Περιφερειακό Σύνδεσμο ΦΟΔΣΑ και πρέπει να δρομολογηθεί άμεσα.

Παρότι ο Σ.Ο.Δ.Α.Ν.Ε. βρίσκεται σε διαδικασία ολοκλήρωσης της «αποστολής» του, εξάλλου ποτέ δεν υπήρξε δραστήριος και αποτελεσματικός, εντούτοις καλείται να λάβει αποφάσεις οι οποίες πρέπει να είναι νόμιμες και ασφαλώς έγκυρες και εύστοχες. Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να πάσχουν με ακυρότητες που πιθανόν να οδηγήσουν σε απώλεια χρόνου και ευκαιριών.

Οι ακυρότητες μπορούν να προκύψουν από την μη νόμιμη συγκρότηση των οργάνων και ιδίως του διοικητικού συμβουλίου. Ένα όργανο που δεν έχει συγκροτηθεί νόμιμα δεν μπορεί να λάβει νόμιμες αποφάσεις. Για παράδειγμα δεν μπορεί να εγκρίνει μελέτες, να αναθέσει μελέτες, έργα ή προμήθειες, να διαχειριστεί πόρους.

Ο Σ.Ο.Δ.Α.Ν.Ε. δεν έχει νόμιμα συγκροτημένο διοικητικό συμβούλιο και συνεπώς οι όποιες αποφάσεις του πάσχουν και είναι ακυρωτέες.

Συγκεκριμένα με το άρθρο 64 του νόμου 4042/2012 ρυθμίζεται το θέμα της ανανέωσης των Διοικητικών Συμβουλίων των ΦΟΔΣΑ ως εξής:

«Τα δημοτικά συμβούλια εντός είκοσι ημερών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου εκλέγουν τους αιρετούς αντιπροσώπους των δήμων στα διοικητικά συμβούλια ή τη Γενική Συνέλευση σε περίπτωση ανώνυμης εταιρίας ΟΤΑ των υφιστάμενων Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ), σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 246 του ν. 3463/2006 προκειμένου περί συνδέσμων ή τις διατάξεις του ν. 2190/1920 προκειμένου περί ανωνύμων εταιριών. Σε περίπτωση συνδέσμου που η περιοχή ευθύνης του συμπίπτει ή είναι μικρότερη από τα διοικητικά όρια του δήμου του άρθρου 1 του ν. 3852/2010, τότε ο ΦΟΔΣΑ λειτουργεί ως ΝΠΔΔ του δήμου αυτού. Το διοικητικό συμβούλιο του νομικού αυτού προσώπου αποτελείται από πέντε μέλη, τα οποία εκλέγονται μεταξύ των μελών του οικείου δημοτικού συμβουλίου. Ένα τουλάχιστον εκ των μελών του διοικητικού συμβουλίου εκλέγεται από τη μειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου.

Τα διοικητικά συμβούλια των υφιστάμενων Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων συγκροτούνται εντός τριάντα ημερών από τη δημοσίευση του παρόντος.

Το τελευταίο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 104 του ν. 3852/2010 καταργείται.

Η συγκρότηση νέων διοικητικών συμβουλίων στους ανωτέρω φορείς που έγινε από 1.1.2011 και μετά είναι νόμιμη, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρούσας παραγράφου».

Ο Σ.Ο.Δ.Α.Ν.Ε.  μετά την συνένωση των εννέα ΟΤΑ που τον συναποτελούσαν σε δύο, τον Δήμο Κύμης Αλιβερίου και τον Δήμο Καρύστου είναι πλέον σύνδεσμος με δύο  δήμους – μέλη. Ως εκ τούτου η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 246 του ν.3463/2006 γίνεται στην βάση των υφισταμένων σήμερα ΟΤΑ. Εφαρμόζεται η διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 246 του ν.3463/2006 η οποία ορίζει ότι: «Σε συνδέσμους δύο (2) έως και τεσσάρων (4)  δήμων ή κοινοτήτων, αν ο αριθμός των αντιπροσώπων σύμφωνα με τον υπολογισμό που προβλέπει η παράγραφος 2 είναι μεγαλύτερος από  είκοσι πέντε (25)  ή μικρότερος από πέντε (5) το διοικητικό συμβούλιο συγκροτείται σύμφωνα με  τις διατάξεις της παραγράφου 3. Αν τυχόν και κατά τον υπολογισμό που προβλέπουν οι διατάξεις της παραγράφου 3, ο αριθμός των αντιπροσώπων είναι μικρότερος από πέντε (5), το διοικητικό συμβούλιο  του Συνδέσμου συγκροτείται πάλι από πέντε (5) αντιπροσώπους.  Για να συμπληρωθούν οι κενές θέσεις ορίζεται από ένας αντιπρόσωπος των δήμων που έχουν μεγαλύτερο πληθυσμό κατά σειρά. Σε συνδέσμους δύο δήμων ή κοινοτήτων, αν δεν συμπληρώνεται ο αριθμός πέντε (5) αντιπροσώπων ούτε με τον υπολογισμό αυτόν, το συμβούλιο του συνδέσμου συγκροτείται από δύο αντιπροσώπους του δήμου ή της κοινότητας που έχει τον μικρότερο πληθυσμό και από τρεις (3) αντιπροσώπους του δήμου ή της κοινότητας που έχει τον μεγαλύτερο πληθυσμό.»

Ο Δήμος Κύμης Αλιβερίου έχει πληθυσμό 33.527 κατοίκους  (απογραφή 2001) και ο Δήμος Καρύστου 14.645 κατοίκους (απογραφή 2001). Η διαδικασία της παραγράφου 2 του άρθρου 246 του ν.3463/2006 προβλέπει την απόδοση ενός αντιπροσώπου στον μικρότερο δήμο και την διαίρεση του πληθυσμού των άλλων δια του πληθυσμού του μικρότερου. Αυτή η διαδικασία θα έδινε έναν αντιπρόσωπο στον Δήμο Καρύστου και δύο αντιπροσώπους στον δήμο Κύμης Αλιβερίου. Συνεπώς ο αριθμός των μελών είναι μικρότερος από πέντε (5) και σύμφωνα με την προαναφερόμενη παράγραφο 5 του ιδίου άρθρου πρέπει να εφαρμοστεί η διαδικασία της παραγράφου 3 η οποία ορίζει τους αντιπροσώπους με κλίμακα πληθυσμού. Σύμφωνα με αυτήν ο Δήμος Κύμης Αλιβερίου εμπίπτει στην κατηγορία των δήμων με πληθυσμό από 30.001 κατοίκους έως 100.000 κατοίκους και έχει τρεις αντιπροσώπους ενώ ο Δήμος Καρύστου εμπίπτει στην κατηγορία των δήμων από 10.001 έως 30.000 κατοίκους και έχει δύο αντιπροσώπους. Συνολικά ο αριθμός των αντιπροσώπων είναι πέντε (5).

Σύμφωνα με τα παραπάνω το Διοικητικό Συμβούλιο του Σ.Ο.Δ.Α.Ν.Ε. πρέπει να είναι πενταμελές και όχι εννεαμελές (9). Εξάλλου ο ορισμός του ως εννεαμελές προέκυπτε από την εφαρμογή της παρ.2 του άρθρου 246 του ν. 3463/2006. Μετά από την ρητή παραπομπή του νομοθέτη του άρθρου 64 του ν.4042/2012 στις διατάξεις του άρθρου 246 του ν. 3463/2006 και όχι στον υφιστάμενο, ως προβλεπόμενο από τις συστατικές πράξεις, αριθμό των μελών των προσωρινών διοικητικών συμβουλίων των ΦΟΔΣΑ δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για την νομική ορθότητα της συγκρότησης πενταμελούς διοικητικού συμβουλίου.

Εν κατακλείδι, πρέπει άμεσα τα δυο δημοτικά συμβούλια να ορίσουν εκ νέου τους αντιπροσώπους τους στο διοικητικό συμβούλιο του Σ.Ο.Δ.Α.Ν.Ε. Ο μεν Δήμος Κύμης Αλιβερίου θα ορίσει τρεις αντιπροσώπους, από τους οποίους ο ένας να είναι από την μειοψηφία, σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 246 του ν.3463/2006, και ο Δήμος Καρύστου θα ορίσει τους άλλους δύο αντιπροσώπους. Τυχόν μη νόμιμη συγκρότηση του διοικητικού συμβουλίου καθιστά ακυρωτέες  τις πράξεις των οργάνων του συνδέσμου (τόσο του προέδρου όσο και της εκτελεστικής επιτροπής και ασφαλώς του διοικητικού συμβουλίου). Η δε καθυστέρηση στην αποκατάσταση της  νόμιμης συγκρότησης θα δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στη διαχείριση των απορριμμάτων στην Νότια Εύβοια και θα οδηγήσει στην απώλεια πόρων αφού ουσιαστικά ο Σύνδεσμος θα είναι ανενεργός ενώ δεν θα υπάρχει η δυνατότητα μεταβίβασης των αρμοδιοτήτων στους δύο δήμους - μέλη.

Είναι επιτακτική ανάγκη οι δύο δημοτικές αρχές να σπεύσουν άμεσα να  συγκροτήσουν νόμιμα στο διοικητικό συμβούλιο του Συνδέσμου και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Στερεάς Ελλάδας έχει  την υποχρέωση, στο πλαίσιο και της προληπτικής άσκησης του ελέγχου νομιμότητας, να μεριμνήσει για την νόμιμη συγκρότηση των οργάνων του Σ.Ο.Δ.Α.Ν.Ε.