ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΕΥΒΟΙΑΣ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ
Χαλκίδα 28-04-2015 
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΒΑΜΒΑΚΙΟΥ

Συνέχεια παλαιοτέρων  εγγράφων μας, έκδοσης γεωργικών προειδοποιήσεων, φυσικής παρουσίας μας στο χωράφι και εν όψη της νέας καλλιεργητικής περιόδου σας υπενθυμίζουμε ότι:
Μετά από τετραετή  εφαρμογή των γεωργικών προειδοποιήσεων στην  βαμβακοκαλλιέργεια στην Π.Ε. Εύβοιας, καταλάβατε την τεράστια σημασία των ωφέλιμων εντόμων (δες παράρτημα) και πώς να τα προστατεύσετε.
Μάθατε στη θέα της πρώτης προσβολής και γνωρίσατε από κοντά τον ανταγωνισμό μεταξύ επιβλαβών και ωφέλιμων που πραγματοποιείται μέσα στο χωράφι.
Μάθατε επίσης να ψεκάζετε μόνο όταν υπάρχουν ευρήματα από....
σκουλήκια που υπερβαίνουν το οικονομικό επίπεδο ζημιάς, αποφεύγοντας έτσι τους άκαιρους ψεκασμούς που αντί για καταστολή τις περισσότερες φορές προκαλούν έξαρση. Πρέπει και για φέτος να προσέξουμε τα πιο κάτω:
   
Στη σπορά
Ξεκινάμε με πρώιμη σπορά ανάλογα με τις εδαφοκλιματικές συνθήκες και πιστοποιημένο σπόρο υψηλής φυτρωτικής και βλαστικής ικανότητας, ώστε να περιορισθεί η προσβολή απο τις τελευταίες γενιές του πράσινου σκουληκιού. Για την προστασία των φυτών στα πρώτα στάδια ανάπτυξης (6 πρώτες βδομάδες) από σιδηροσκώληκα, θρίπα και ασθένειες εδάφους, χρησιμοποιούμε εγκεκριμένα κοκκώδη φυτοπροστατευτικά προϊόντα,αποφεύγοντας τους ψεκασμούς, επιτρέποντας έτσι την εγκατάσταση και ανάπτυξη των ωφελίμων εντόμων.

 Αφιδεs
Οι αφίδες εμφανίζονται σε ορισμένες φυτείες είτε σε ήπια είτε σε πιο έντονη προσβολή. Πρέπει να αποφύγουμε την επέμβαση με εγκεκριμένες φυτοπροστατευτικές ουσίες και να αφήσουμε τα ωφέλιμα έντομα να δράσουν. Αν όμως διατηρούνται υψηλοί πληθυσμοί αφίδων στο όριο της επέμβασης για επτά ή περισσότερες μέρες τότε επεμβαίνουμε με εντομοκτόνα ήπιας μορφής.

 Λύγκοs
Στα τέλη Μαΐου αρχές Ιουνίου παρατηρείται σχηματισμός και μαζική παραγωγή χτενιών αλλά και πτώση αυτών. Η πτώση των χτενιών πολλές φορές αποδίδεται στη δράση του Λύγκου αλλά μπορεί να οφείλεται και σε άλλες αιτίες όπως φυσιολογικές αντιδράσεις του φυτού, αυξομειώσεις θερμοκρασίας ή εδαφικής υγρασίας, βλαστομανία των φυτών.
Μόνο σε περιπτώσεις που διαπιστώσουμε με τη χρήση απόχης και για 50 σαρώσεις :
- 2-4 Λύγκους. πριν την εμφάνιση του πρώτου λουλουδιού ή 7-10 Λύγκους απο το πρώτο λουλούδι εως το πρώτο καρύδι
- 10 Λύγκους μετά το πρώτο καρύδι, τότε ψεκάζουμε με εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα και σταθμίζοντας πάντα τις επιπτώσεις στα ωφέλιμα.
Αν τελικά καταφέρουμε και αποφύγουμε τους ψεκασμούς κατά τον Ιούνιο και δώσουμε την δυνατότητα να εγκατασταθούν και πολλαπλασιαστούν τα ωφέλιμα στη καλλιέργεια τα πράγματα στη συνέχεια θα εξελιχθούν ομαλά. Αντίθετα αν απερίσκεπτα επέμβουμε την κρίσιμη αυτή περίοδο θα εξολοθρεύσουμε τον πληθυσμό των ωφελίμων.
Δεν εφησυχάζουμε όμως επειδή δεν ψεκάσαμε κατά τον Ιούνιο, παρακολουθούμε τις φυτείες και έχουμε το νου μας στους εχθρούς που θα εμφανιστούν στη συνέχεια.

Τετράνυxos
Η προσβολή ξεκινά από τις άκρες του χωραφιού, όπου διαχειμάζει στα ζιζάνια, εμφανίζει έξαρση από αρχές Ιουλίου μέχρι μέσα Αυγούστου και προσβάλει συνήθως εξασθενημένα φυτά (κακή ανάπτυξη, κρατήματα νερού, στέρηση νερού κ.α.)
Δύσκολα ελέγχεται από τους φυσικούς εχθρούς. Όταν διαπιστώσουμε έντονη προσβολή όταν δηλαδή σε δειγματοληψία εμφανίζεται τετράνυχος στο 30 - 50 % φύλλων του δείγματος. Μόλις διαπιστώσαμε αυτή την προσβολή πρέπει άμεσα να ψεκάσουμε με εκλεκτικά εντομοκτόνα. Αν η προσβολή είναι περιορισμένη στις άκρες ψεκάζουμε περιφερειακά τη φυτεία φροντίζοντας να ψεκάσουμε και τα ζιζάνια των συνόρων. Αν η προσβολή προχωρήσει προς το εσωτερικό της φυτείας επεμβαίνουμε με γενικό ψεκασμό.

    Πράσινο σκουλήκι
Ευνοείται από ήπιο καιρό με λίγες βροχές το Χειμώνα, υψηλές θερμοκρασίες το Απρίλιο - Μάιο και δροσερό καλοκαίρι. Προτιμά καλά αναπτυγμένα φυτά ( χυμώδη και χονδροστέλεχα ). Προσοχή λοιπόν στα αζωτούχα λιπάσματα και στα ποτίσματα.
Είναι ο πιο σοβαρός εχθρός του βαμβακιού. Έχει έντονες επιδημικές προσβολές ανάλογα με τη χρονιά που είναι καταστρεπτικές για την παραγωγή. Έχει τρεις γενιές αυτή του Ιουλίου, του Αυγούστου που είναι και η πιο καταστροφική και του Σεπτεμβρίου που ελάχιστες φορές προκαλεί σοβαρό πρόβλημα.
Η πρώτη γενεά σχεδόν ποτέ δεν κάνει ζημιές. Ορθή πρακτική λοιπόν είναι να αφήσουμε τα ωφέλιμα να δράσουν σαν φυσικό εντομοκτόνο τρώγοντας αυγά και μικρές προνύμφες. Επίσης κάποια ωφέλιμα παρασιτούν και σε μεγαλύτερες προνύμφες,ενώ έχουμε και το φαινόμενο του κανιβαλισμού (οι μεγαλύτερες προνύμφες του πράσινου σκουληκιού τρώνε τις μικρότερες). Αποφεύγουμε (πλην εξαιρέσεων) την χημική καταπολέμηση.
Άλλωστε και τυχόν μικρές ζημιές τη περίοδο αυτή θα αναπληρωθούν, θα επέμβουμε μόνο όταν οι πολύ μικρές προνύμφες ξεπεράσουν 6-8 στα 100 φυτά ή μια προνύμφη ανά μέτρο Η 2η γενεά (Αύγουστος) είναι η πιο καταστρεπτική γιατί αφενός μεν οι πληθυσμοί του εντόμου είναι αρκετά μεγάλοι και αφετέρου δεν υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος από τα φυτά ώστε να αναπληρωθούν με νέα όργανα.
Το κατά πόσο επικίνδυνη θα είναι η γενεά του Αυγούστου θα εξαρτηθεί σε μεγάλο ποσοστό από τις καλλιεργητικές πρακτικές που χρησιμοποίησε και ειδικά αν αποφύγαμε τους ψεκασμούς ή όταν αναγκαστήκαμε να ψεκάσουμε, χρησιμοποιήσαμε φυτοπροστατευτικά προϊόντα φιλικά στο περιβάλλον και τα ωφέλιμα.
Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε την φυτεία κάθε 4 ημέρες και αν διαπιστώσουμε 4 μικρά σκουλήκια στα 100 φυτά ή σκουλίκι στο 1,5 μέτρου- ανεξάρτητα αν στις φερομονικές παγίδες οι συλλήψεις είναι αρκετά μεγάλες διότι με τις παγίδες εκτιμούμε τη πιθανή πληθυσμιακή εξέλιξη του εχθρού - ψεκάζουμε κατά προτεραιότητα με βιολογικά εντομοκτόνα, χημικά αλλά εκλεκτικά και τέλος καταλήγουμε στα ευρέως φάσματος χημικά. Μετά το ψεκασμό τα ωφέλιμα θα έχουν ελαττωθεί και το πράσινο σκουλήκι γεννά τα αυγά του χωρίς ανταγωνισμό.
Είναι πολύ πιθανό λοιπόν να έχουμε έξαρση προσβολής και να χρειαστεί και δεύτερος ψεκασμός σε μια εβδομάδα. Υπάρχουν περιπτώσεις που η παράλειψη ή καθυστέρηση αυτού του δεύτερου ψεκασμού έχει προκαλέσει μεγάλες ζημιές.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι η διατήρηση των ωφέλιμων στη βαμβακοφυτεία είναι ευεργετική. Γιατί από τη μια οι πεταλούδες του πράσινου γεννούν εκατοντάδες αυγά από τα οποία βγαίνουν τα σκουλήκια και από την άλλη είναι τα ωφέλιμα έντομα που τρώνε τα αυγά της πεταλούδας και τα μικρά σκουλήκια. Έτσι αν είναι μια συνηθισμένη χρονιά με χαμηλούς πληθυσμούς του πράσινου σκουληκιού, το πιο πιθανό είναι τα ωφέλιμα να ελέγξουν την προσβολή.
Αν όμως έχουμε επιδημία τότε χρειάζεται μεγάλη προσοχή και πιστή εφαρμογή των γεωργικών προειδοποιήσεων που εκδίδει η υπηρεσία μας σε συνεργασία με το Π.Κ.Π.Φ κ.Π.Ε. Μαγνησίας.
Στη συνέχεια θα αναφέρουμε πληροφορίες για τα ωφέλιμα για να μας βοηθήσουνε  να τα αναγνωρίζουμε και να τα προστατεύουμε.

 Chrysopa spp (Χρύσωπας)
Τα ενήλικα του χρύσωπα  είναι πράσινα προς κιτρινοπράσινα με τέσσερα διαφανή φτερά με πολλές νευρώσεις.
Έχουν μήκος περίπου 2 εκατοστά με λεπτές μακριές κεραίες και κόκκινα χρυσά μάτια .
Οι προνύμφες είναι λεπτές ,διάστικτες γκρί και έχουν  μήκος περίπου 1 εκατοστό .η θηλυκή προνύμφη είναι επίπεδη και μικρότερη από την αρσενική και συνήθως  ανοιχτόχρωμη.
Τα αυγά είναι ωχροπράσινα έως λευκά ,ανάλογα με τη τροφή που έχουν καταναλώσει τα ακμαία.
Ο Χρύσωπας διαχειμάζει ως νύμφη στα υπολείμματα καλλιεργειών.Σε θερμές τοποθεσίες τα ακμαία εμφανίζονται νωρίς την άνοιξη και αρχίζουν να γεννούν αυγά σχεδόν αμέσως κοντά σε αποικίες αφίδων για να εχουν τη δυνατότητα οι προνύμφες τις πρώτες μέρες της ζωής τους να τραφούν. Ένα θηλυκό μπορεί να γεννήσει 30 αυγά την ημέρα και μερικές εκατοντάδες(300) κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Οι προνύμφες τρέφονται από αφίδες ,ακάρεα ,,θρίπες κλπ.Το σχήμα των στοματικών μορίων και ειδικά της γνάθου είναι κατασκευασμένο κατά τέτοιο τρόπο που βοηθά στο να απομυζούν υγρά, δεδομένου ότι τα ακμαία τρέφονται από τα μελιτώματα των αφίδων.
Από μελέτες φαίνεται ότι οι προνύμφες του Χρύσωπα μπορεί να καταναλώσουν 75-100 αφίδες  κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Φυσικά οι πληθυσμοί του Χρύσωπα υστερούν από αυτούς των επιβλαβών εντόμων και σε περιπτώσεις μεγάλης έξαρσης της προσβολής αδυνατούν να ελέγξουν τα επιβλαβή.Στην αγορά πολλών χωρών υπάρχουν διαθέσιμα εμπορικά σκευάσματα εντόμων ,κυρίως αυγών.

Δ/ΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ Π.Ε. ΕΥΒΟΙΑΣ
Ο Δ/ΝΤΗΣ 
Α. ΠΑΝΟΥΣΗΣ
Κτηνίατρος με Β΄ Βαθμό