Ινστιτούτο Τοπικής ΑειφόρουΑνάπτυξης και Πολιτισμού

Δελτίο Τύπου

Με το «εξαιρετικά επείγον» έγγραφο Α.Π. οικ. 1645/06.08.2012, η Ειδική Γραμματεία Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΕΓΕΠΕ) του ΥΠΕΚΑ, ενημερώνει κάθε ενδιαφερόμενο για τα αποτελέσματα των εργασιών της Επιτροπής Παρακολούθησης και Συντονισμού της υλοποίησης των μέτρων για τον Ασωπό ποταμό. Στην συγκεκριμένη επιτροπή και τις επιμέρους ομάδες εργασίας, συμμετείχε και το Ινστιτούτο μας με εκπρόσωπό του. Επισημαίνουμε τα ακόλουθα:

1. Το έγγραφο αυτό έρχεται πεντέμιση χρόνια μετά την διαπίστωση της βιομηχανικής ρύπανσης του υδροφόρου ορίζοντα του Ασωπού ποταμού το 2007 και την κήρυξη της περιοχής ως «Ειδικής Εθνικής παρέμβασης» από τον τότε ΥΠΕΧΩΔΕ και δύο χρόνια μετά την «ουσιαστική ανταπόκριση της Πολιτείας στο....
   κρίσιμο αυτό ζήτημα καθώς, αφενός αναγνωρίστηκε δημόσια η συντελεσθείσα σοβαρή περιβαλλοντική ζημιά στην ευρύτερη περιοχή Ασωπού και οι επιπτώσεις της στη Δημόσια Υγεία, αφετέρου εξετάσθηκαν εντατικά τα ζητήματα και τον Φεβρουάριο του 2010 παρουσιάστηκε στα Οινόφυτα ένα Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα για την Αντιμετώπιση του Περιβαλλοντικού  Κινδύνου στην περιοχή του Ασωπού, το οποίο διαμορφώθηκε μετά από στενή, συστηματική συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και ελάμβανε υπόψη πάγια αιτήματα της Τοπικής Κοινωνίας».
   
2. Στο έγγραφο αναφέρεται πως η επιτροπή «...κατέληξε ομόφωνα στα ακόλουθα συμπεράσματα και προτάσεις...». Δηλώνουμε κατηγορηματικά πως καμία τέτοια ομοφωνία δεν υπήρξε και πως δεν έχουμε μέχρι σήμερα λάβει πρακτικά των συνεδριάσεων είτε της επιτροπής είτε των ομάδων εργασίας.
3. Από την μελέτη του εγγράφου προκύπτει πως ουσιαστικά τίποτα δεν έχει γίνει στην πράξη για την αντιμετώπιση και λύση του προβλήματος και πως ότι ορθό έχει εξαγγελθεί από την πολιτεία είτε έχει κολλήσει στην λάσπη της γραφειοκρατίας (κεντρικό διυλιστήριο) είτε πάει για παράταση εφαρμογής (ΚΥΑ 20488/2010 του Ασωπού). Ακόμα περισσότερο οι δράσεις της πολιτείας δεν έχουν σε καμία περίπτωση τον χαρακτήρα του «επείγοντος» όπως επιβάλει η προστασία της δημόσιας υγείας. «Επείγοντα» χαρακτηρίζονται μόνο τα έγγραφα, όπως και το συγκεκριμένο της ΕΓΕΠΕ, το οποίο αποτελεί ένα ακόμα φλύαρο «θαθαλόγιο» για ενέργειες που θα έπρεπε να έχουν γίνει χθες.
4. Οι διαφωνίες μας συγκεκριμένα:

• Θεωρούμε απαράδεκτη και ανεπίτρεπτη την παράταση στην εφαρμογή της ΚΥΑ 20488/2010 του Ασωπού, όπως προτείνει η επιτροπή. Κάθε τι που επιτρέπει την συνέχιση της ρύπανσης και κατά συνέπεια την υπονόμευση της υγείας των ανθρώπων και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος μας βρίσκει κατηγορηματικά αντίθετους. Απαιτούμε την ΑΜΕΣΗ εφαρμογή της περιβαλλοντικής, εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας, χωρίς παραθυράκια και τροπολογίες ντροπής. Η εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας αναβάλλεται διαρκώς στην χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες, εξυπηρετώντας τους ισχυρούς εις βάρος της κοινωνίας. Αυτό πρέπει να σταματήσει και είναι λυπηρό που η ΕΓΕΠΕ και η επιτροπή προτείνουν σήμερα και άλλη παράταση!
• Η λύση μεταφοράς βιομηχανικών αποβλήτων στον βιολογικό της Μεταμόρφωσης μόνο λύση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί και τα προβλήματα μιας τέτοιας υλοποίησης φαίνονται ξεκάθαρα στο έγγραφο της ΕΓΕΠΕ. Δυστυχώς και αυτή η πρόταση αν και είναι δυνατόν να «ανακουφίσει» προσωρινά την περιοχή μας, τελικά εξυπηρετεί την αναβολή για το (μακρινό;) μέλλον υλοποίησης των απαραίτητων υποδομών διαχείρισης αποβλήτων στην βιομηχανική περιοχή του Ασωπού από τους ενδιαφερόμενους, δηλαδή την τοπική βιομηχανία.
• Η χωροταξική τακτοποίηση της περιοχής δεν μπορεί να είναι «σημειακή» και με την λογική της «τακτοποίησης των αυθαιρέτων» αλλά συνολική. Δεν εξυπηρετεί την ανάπτυξη να μιλάμε για «...θεσμοθέτηση κατάλληλων χώρων ΒΙΠΕ...» όπου βολεύει τον καθένα αλλά για ΕΝΑΝ οργανωμένο και εξοπλισμένο με υποδομές χώρο ΒΙΠΕ που θα περιλαμβάνει όλα εργοστάσια της περιοχής. Μόνο μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να θεωρηθεί τακτοποίηση και νοικοκύρεμα του χώρου. Οτιδήποτε άλλο, αν και θα χρηματοδοτηθεί πανάκριβα, δεν θα λύσει πρακτικά κανένα πρόβλημα.
• Η υδροδότηση της βιομηχανίας με καθαρό νερό από τον Μόρνο με κρατικά χρήματα μάς βρίσκει επίσης αντίθετους. Η βιομηχανία που ρύπανε τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα και δεν μπορεί πια ούτε η ίδια να τον χρησιμοποιήσει είναι υποχρεωμένη, με δικά της έξοδα, να φροντίσει για την υδροδότησή της αλλά και την υδροδότηση των πληθυσμών που εξ αιτίας της δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό. Αυτό επιβάλει η νομοθεσία για την περιβαλλοντική ευθύνη και η πολιτεία είναι υποχρεωμένη να την εφαρμόσει. Είναι φανερή στο έγγραφο της ΕΓΕΠΕ η προσπάθεια για αποφυγή της εφαρμογής της περιβαλλοντικής ευθύνης που θα επέβαλε το κόστος υλοποίησης των μέτρων στους ρυπαίνοντες βιομήχανους. Χαρακτηριστικό είναι πως μέχρι σήμερα η πολιτεία δεν μας έχει πει ποιες δραστηριότητες ευθύνονται για την ρύπανση στην περιοχή μας!

5. Στο έγγραφο περιέχονται επίσης μια σειρά προτάσεις που μας βρίσκουν σύμφωνους και οι οποίες έχουν ήδη εξαγγελθεί πολλές φορές. Η μη υλοποίησή τους δείχνει ότι η πραγματική βούληση της πολιτείας δεν είναι προς την κατεύθυνση της λύσης του προβλήματος. Συγκεκριμένα:

• Η χωροθέτηση του Ασωπού! Ο Ασωπός δεν υπάρχει ακόμα στον χάρτη της ελληνικής πολιτείας!!!
• Το Μητρώο Βιομηχανιών! Η ελληνική πολιτεία δεν έχει καταγεγραμένες τις δραστηριότητες που έχει η ίδια αδειοδοτήσει! Έχει χρηματοδοτηθεί πολλές φορές η καταγραφή τους χωρίς ολοκληρωμένο και αξιόπιστο αποτέλεσμα μέχρι σήμερα. Τα υπάρχοντα στοιχεία είναι κατά δήλωση των βιομηχάνων!!!
• Εγκατάλειψη υδροφόρου ορίζοντα για κάθε χρήση και χρήση αρδευτικού νερού από Υλίκη-Μόρνο. Σήμερα ο Ασωπός δέχεται και «ξεπλένεται» από χιλιάδες κυβικά καθαρού νερού που διοχετεύει η ΕΥΔΑΠ ως περίσσευμα. Κάλλιστα θα μπορούσαν αυτά τα νερά να χρησιμοποιηθούν για να έχουν καθαρό ποτιστικό νερό οι αγρότες της περιοχής και να λυθεί οριστικά το θέμα της ποιότητας και ασφάλειας των τοπικών αγροτικών προϊόντων.
• Συγκρότηση και λειτουργία του πολυεξαγγελθέντος Γραφείου Περιβάλλοντος στα Οινόφυτα. Δυστυχώς αυτό που συμβαίνει όμως είναι η αποδυνάμωση της ΕΥΕΠ…

Σύμφωνα με την φετινή ετήσια έκθεση του WWF Ελλάς για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η τρέχουσα περίοδος «χαρακτηρίστηκε από μια καταιγιστική απώλεια περιβαλλοντικού κεκτημένου, με τη μορφή της υποβάθμισης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας... Σε σημαντικό βαθμό, η περιβαλλοντική οπισθοδρόμηση που καταγράφεται στην έκθεση αποτέλεσε απόρροια των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας, αλλά σε εξίσου σημαντικό βαθμό προέκυψαν από επιλογές των πολιτικών ηγεσιών των αντιστοίχων υπουργείων. Χαρακτηριστικό ήταν ότι ακυρώθηκαν με εξόφθαλμο τρόπο σημαντικές πολιτικές προτοβουλίες που είχε εξαρχής αναλάβει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, εγκαινιάζοντας με ελπιδοφόρο τρόπο την ίδρυσή του το 2009. Κύρια εκδήλωση της τάσης υποβάθμισης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας ήταν η μαζική και ασυντόνιστη, επιχείρηση διαφορετικών υπουργείων για απλοποιήσεις στην αδειοδότηση δραστηριοτήτων και κατηγοριών έργων...». Για αυτά θα έπρεπε να θλίβεται η ΕΓΕΠΕ και αυτά να καταγγέλει αντί να επαίρεται για τα «...σημαντικά μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί από το ΥΠΕΚΑ, σε κάθε επίπεδο...» στα χαρτιά όμως!