ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ

Φορείς αναλύουν το ΠΔ
«Σκληρότερα τα μέτρα για τα εργασιακά

 από ό,τι προέβλεπε το μνημόνιο» λένε ειδικοί

Η βόμβα που έσκασε στην αγορά εργασίας με την δημοσιοποίηση του προεδρικού διατάγματος που προβλέπει φθηνές προσλήψεις, εύκολες γρήγορες και με δυνατότητα μειωμένου κόστους απολύσεις, κατάργηση επί της ουσίας της διαιτησίας του ΟΜΕΔ πάγωσε τους πάντες: συνδικάτα, εργοδότες, εργαζόμενους, για διαφορετικούς βεβαίως λόγους. Κάποιοι κλονίστηκαν από απόγνωση, άλλοι από ανέλπιστη ικανοποίηση.
Τα μέτρα είναι σκληρότερα από ό, τι προβλέπει ακόμη και το μνημόνιο υποστηρίζουν μιλώντας στο in.gr εκπρόσωποι όχι μόνο συνδικάτων, αλλά και .......
εργοδοτικών φορέων, αφήνοντας αιχμές για το είδος της διαπραγμάτευσης -αφού η κυβέρνηση επιμένει ότι κάτι τέτοιο προηγείται της όποιας απόφασης-, αλλά -και αυτό είναι πιο σοβαρό- και για τις κυβερνητικές επιλογές σε ό,τι αφορά την εργασία και τις θυσίες που είναι διατεθειμένη να κάνει στο βωμό αυτού που οι σύγχρονοι ηγέτες ονομάζουν ανταγωνιστικότητα.
Όπως εξηγούν, το μνημόνιο -που υπενθυμίζεται ότι αποτελεί πλέον νόμο του κράτους- δίνει όντως κατευθύνσεις για διευκόλυνση των απολύσεων μέσω αύξησης του ποσοστού και μείωσης του ποσού των αποζημιώσεων. Όχι όμως στο βαθμό που προτείνει το ΠΔ. Τουλάχιστον με βάση αυτά που έχουν δημοσιοποιηθεί σχετικά με τις επιταγές του μνημονίου, λένε με νόημα κάποιοι από τους συνομιλητές μας, που δηλώνουν αγανακτισμένοι με την αδιαφάνεια που υπάρχει γύρω από το τι ζητά η τρόικα και σχετικά με το τι της επιβάλλεται και τι αποτελεί δική της επιλογή κατά το δοκούν.
Αρχικά, εξηγούν οι ίδιοι, είχαν μιλήσει για αύξηση του ποσοστού απολύσεων σε 4%, που τελικά γίνεται 5%. Επίσης το ποσοστό απολύσεων θα αυξανόταν μόνο στις επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των 150 ατόμων, τελικά όμως αύξηση επήλθε και στο ποσοστό απολύσεων σε επιχειρήσεις με δυναμικό από 20-150 άτομα. Ο αρχικός σχεδιασμός έκανε λόγο για μείωση του ποσού των αποζημιώσεων σε ποσοστό που θα αποφάσιζαν οι κοινωνικοί εταίροι και σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες καμία πρόταση δεν υπερέβαινε το 20%. Τελικά όμως έφτασε το 50%... «Τι μεσολάβησε και φτάσαμε σε αυτές τις τόσο σκληρές αλλαγές;» αναρωτιούνται.
Προετοιμάζεται το έδαφος για συγχωνεύσεις τραπεζών και μεγάλων επιχειρήσεων, καθώς και για ιδιωτικοποιήσεις ΔΕΚΟ είναι η απάντηση που δίνουν κάποιοι.
Από την πλευρά του ο υπουργός Εργασίας Ανδρέας Λοβέρδος υποστηρίζει απαντώντας σε αντιδράσεις και βουλευτών του ΠΑΣΟΚ που μίλησαν για μέτρα που υπερβαίνουν σε σκληρότητα το μνημόνιο, ότι δεν έκανε τίποτε περισσότερο από το να εξειδικεύσει το περιεχόμενο του μνημονίου.
Πάντως τους παραπάνω προβληματισμούς και υποψίες ενισχύουν, οι δηλώσεις εκπροσώπων της τρόικας που σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν υποστήριξαν ότι αυτοί έδωσαν μόνο την κατεύθυνση. Τις τελικές αποφάσεις, που σαφώς όμως επιχαίρουν, τις πήρε η ελληνική κυβέρνηση, είπαν.
Πλέον αποδεικνύεται με τον πιο επώδυνο τρόπο ότι η αρχικά κρίση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, που αφέθηκε να εξελιχθεί σε κρίση της εθνικής πραγματικής οικονομίας εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς σε βαθιά κοινωνική κρίση και κρίση απασχόλησης. Ειδοποιός διαφορά βεβαίως, ενδεικτική της πολιτικής που έχει επιλεχθεί πανευρωπαϊκά, είναι ότι για την αντιμετώπιση της τελευταίας οι δράσεις που λαμβάνονται δεν έγκειται σε πακέτα δισεκατομμυρίων, κίνητρα και ενισχύσεις, αλλά είναι μόνο περιοριστικά μέτρα που φέρνουν μεγάλες ανατροπές και περικοπές δικαιωμάτων και κατακτήσεων, τονίζουν τα συνδικάτα.
«Τόσο το ΠΔ για τα εργασιακά όσο και το ασφαλιστικό μάς επιστρέφουν στη δεκαετία του 50%. Μιλάμε για κατάργηση του κοινωνικού κράτους» τονίζει χαρακτηριστικά ο Γιώργος Ρωμανιάς, επιστημονικός σύμβουλος του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ.
Οι ειδικοί εξηγούν ότι οι εξελίξεις που θα ακολουθήσουν δεδομένης και της ύφεσης, είναι απρόβλεπτες. Ωστόσο, προεξοφλούν αύξηση απολύσεων και κατ' επέκταση της ανεργίας, αντικατάσταση εργαζομένων ηλικίας κοντά και άνω των 50 (κυρίως στις μεγάλες επιχειρήσεις), περαιτέρω ελαστικοποίηση και απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, με αύξηση των «συμφωνιών» για μείωση μισθού, μειωμένο ωράριο κλ.π.
Μάλιστα ο κ. Γιάννης Κουζής, καθηγητής εργασιακών σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και επιστημονικός συνεργάτης του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ φωτίζει μια απώλεια που δεν φαίνεται με την πρώτη ανάγνωση και αφορά την γενική συμπίεση των μισθών προς τα κάτω.
Αυτό συμβαίνει, όπως εξηγεί, με δύο τρόπους. «Πρώτον, με το ότι μειώνεται ο κατώτατος μισθός για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας ηλικίας μέχρι 25 ετών. Αυτό υποτίθεται ότι αφορά μόνο αυτούς. Όμως, όταν διαβρώνεται η έννοια του κατώτερου μισθού χάνει το ρόλο της πια η έννοια της εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. Δεύτερον με την κατάργηση της διαιτησίας […] Προκειμένου τα Συνδικάτα να αποφύγουν το πάγωμα μισθών και να υπάρχει νέα συλλογική σύμβαση θα αναγκάζονται να δέχονται όποια πρόταση κάνουν οι εργοδότες. Και αν τα παραπάνω εξεταστούν σε συνδυασμό με το μέτρο που ψηφίστηκε με αφορμή το μνημόνιο, βάσει του οποίου μία κλαδική σύμβαση εργασίας θα μπορεί να έχει χαμηλότερους μισθούς ακόμα και από την εθνική συλλογική σύμβαση, ουσιαστικά καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για ένα πακέτο, το οποίο οδηγεί στο συγκεκριμένο αποτέλεσμα συμπίεσης των μισθών».
Σε ό,τι αφορά δε το επιχείρημα της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας ότι όπου εφαρμόστηκαν τα μέτρα αυτά αυξήθηκε η απασχόληση την πρώτη απάντηση έδωσε η ΓΣΕΕ, σε μια δυναμική ανακοίνωση.
Ωστόσο η μέχρι τώρα αντίδραση των Συνδικάτων, τονίζουν συνδικαλιστές, είναι μάλλον δυσανάλογη δεδομένων των ανατροπών που προτείνονται και του πλήρους αφοπλισμού τους. Μην ξεχνάμε ότι όλα αυτά γίνονται ενώ εκκρεμεί η νέα Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασία και οι διαπραγματεύσεις με τους εργοδότες βρίσκονται σε εξέλιξη.
«Όπου εφαρμόστηκαν τέτοια μέτρα, δεν αύξησαν την ανταγωνιστικότητα, δεν μείωσαν τις τιμές των προϊόντων, δεν αύξησαν τις θέσεις εργασίας. Τα μόνα μεγέθη που αυξήθηκαν ήταν η κερδοφορία, η ασυδοσία των εργοδοτών και η ανεργία. Τα ίδια και χειρότερα θα γίνουν στην χώρα μας!» αναφέρει η ΓΣΕΕ στην ανακοίνωσή της, που χαρακτηρίζει έκτρωμα το ΠΔ, αντισυνταγματικό και παράνομο και προαναγγέλλει προσφυγή στα εθνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια, αφού όπως τονίζει ο πρόεδρος Γ.Παναγόπουλος «συνιστά ωμή παραβίαση και κατάργηση κάθε κανόνα εργατικού δικαίου».
Αλλά και οι συνομιλητές μας, συμπεριλαμβανομένων των εργοδοτών, αποκλείουν ενδεχόμενο δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. «Όχι δεν πρόκειται να υπάρξει καμία αύξηση απασχόλησης με τα μέτρα αυτά» υποστηρίζουν.
Ενδιαφέρον έχει ότι τις ριζικές αυτές ανατροπές, όπως προκύπτει από τις συζητήσεις με φορείς ούτε οι εργοδότες δεν περίμεναν να συμβούν, τουλάχιστον όχι τόσο άμεσα και βίαια όσο προτείνει το νέο Προεδρικό Διάταγμα του υπουργού Εργασίας.
Βεβαίως η χαρά ακόμη και αυτών περιορίζεται με τη σκέψη ότι ο κίνδυνος για βαθιά ύφεση αυξάνεται πολύ με τις νέες ανατροπές, αφού ανασφαλής,- πολύ περισσότερο άνεργος- εργαζόμενος είναι κακός καταναλωτής, κακοπληρωτής φόρων, δανείων - υποχρεώσεων, συχνά δε και αντιπαραγωγικός.
Οι αντιδράσεις των εργοδοτικών φορέων ποικίλουν. Σχηματικά θα λέγαμε ότι όσο μεγαλώνει το μέγεθος της επιχείρησης τόσο πιο συχνές γίνονται οι φράσεις περί αναγκαίων μέτρων που μας υποχρεώνει το μνημόνιο και οι οικονομικές συνθήκες να λάβουμε.
Ωστόσο, στο σύνολό τους τονίζουν ότι είναι λάθος να στοχοποιούνται οι επιχειρηματίες και να θεωρείται ότι κύριο μέλημα τους αποτελεί το να πλήξουν με κάθε τρόπο τον εργαζόμενο.
Δήλωση σημαντική, αφού με τις νέες ρυθμίσεις που τους δίνει και το «πεπόνι και το μαχαίρι» η κοινωνική ευαισθησία του εργοδότη αποκτά καθοριστική σημασία για τον εργαζόμενο.


Αναλυτικά οι δηλώσεις των εργοδοτικών φορέων
Πιο έντονα στο ΠΔ αντιδρούν οι εκπρόσωποι των μικρών επιχειρήσεων τονίζοντας ότι οι φθηνές προσλήψεις και οι γρήγορες και εύκολες απολύσεις θα βαθύνουν την κρίση και θα πλήξουν ανεπανόρθωτα την κατανάλωση. Επιπλέον λόγος αντίδρασης στα μέτρα είναι ότι αυτά ωφελούν κυρίως τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες δύνανται να κάνουν μακροχρόνιους σχεδιασμούς και με την εκμετάλλευση των νέων ρυθμίσεων να μειώσουν το κόστος και να γίνουν πιο ανταγωνιστικές, περιορίζοντας ακόμη περισσότερο το μερίδιο αγοράς των μικρών.
Όλοι πάντως οι εργοδοτικοί φορείς συμπεριλαμβανομένου του ΣΕΒ τονίζουν ότι δεν είχαν ζητήσει τα μέτρα αυτά. Όταν τους ζητήθηκε από τον υπουργό Εργασίας να υποβάλλουν προτάσεις στα πλαίσια του μνημονίου, κανείς δεν ζήτησε μείωση του ποσού των αποζημιώσεων μεγαλύτερη του 20%.
Μέτρο που βρίσκει σύμφωνη την επιχειρηματική κοινότητα στο σύνολό της είναι οι αλλαγές που επέρχονται στο νόμο περί διαιτησίας του ΟΜΕΔ. Κυρίως επιχαίρουν το γεγονός ότι ο νόμος αυτός, που όπως τονίζει ο κ. Ρωμανιάς ήταν από τους καλύτερους που έχουν ψηφιστεί στην Ελλάδα, «της οικουμενικής κυβέρνησης, τον ψήφισαν όλα τα κόμματα, τον δέχτηκαν τα συνδικάτα, οι εργοδοτικοί φορείς και μέχρι σήμερα λειτουργεί άψογα», μπαίνει στο στόχαστρο και αποδυναμώνεται.
Ο ΟΜΕΔ είχε καταντήσει η απειλή του εργοδότη, λένε. Αυτό ήταν άδικο δεν δημιουργήθηκε για να λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο, προσθέτουν.
Να σημειωθεί, όμως, ότι η πρόταση της ΕΣΕΕ και της ΓΣΕΒΕΕ είναι τροποποιημένη και ηπιότερη από της κυβέρνησης. Αναγνωρίζοντας ότι κανείς εργοδότης δεν θα προσφύγει εθελοντικά στη διαιτησία, ζητούν απλώς να έχει και αυτός μονομερώς το δικαίωμα προσφυγής.
Υπάρχει όμως περιθώριο αντίδρασης για ανατροπή των ρυθμίσεων της κυβέρνησης;
Όλοι οι συνομιλητές στην ερώτηση αυτή κατεβάζουν τους τόνους και είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί, μιλώντας για πανίσχυρο μνημόνιο.
Η ΓΣΕΕ προειδοποίησε βεβαίως με προσφυγές στα εθνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια και στο Διεθνές Γραφείο Εργασίας, αλλά όλα αυτά παίρνουν χρόνο. «Ουσιαστικά πρόκειται για νεκροψία» είπε χαρακτηριστικά ένας από τους συνομιλητές μας.
Όμως αυτό που μπορεί να είναι άμεσο και απρόβλεπτο –χαρακτηριστικά που πάντα φόβιζαν κυβερνήσεις, τρόικες κτλ- είναι η αντίδραση του κόσμου.
Ήδη κηρύχθηκε για τις 29 Ιουνίου 24ωρη πανελλαδική απεργία από ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ, ενάντια στα μέτρα που προωθεί η κυβέρνηση για ασφαλιστικό και εργασιακά και την «αδιάλλακτη και αρνητική στάση των εργοδοτών για την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας».
Οι εργαζόμενοι δεν έχουν πει την τελευταία λέξη, τονίζουν οι πιο μαχητικοί. Ακόμα και να ψηφιστεί το ΠΔ, εάν ο κόσμος της εργασίας αντιδράσει δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα μπορέσει να εφαρμοστεί, προσθέτουν.


Αργυρώ Π. Τσατσούλη
ΑΠΟ:Newsroom ΔΟΛ