Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2024

Η ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ ΚΑΙ ΦΙΛΗΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΩΡΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΔΡΑ ΤΟΥΣ

Δ Ε Λ Τ Ι Ο Ν  Τ Υ Π Ο Υ 

Με πληθωρική συμμετοχή των μαθητών του Δημοτικού και Γυμνασίου Ωρεών καθώς και ευλαβών Χριστιανών της Ενορίας Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ωρεών, τιμήθηκε η μνήμη των τοπικών Αγίων της Θεοφίλου και Φιλητού, η οποία με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας, Μητροπολίτου Χαλκίδος κ. Χρυσοστόμου εορτάζεται, ήδη από το 2019, κάθε 15η Οκτωβρίου στην πολίχνη των Ωρεών, η οποία ήταν η έδρα της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης επισκοπής τους.
Στον Ι. Ν. Μεταμορφώσεως Σωτήρος προσφέρθηκε η Θεία Ευχαριστία από τον οικον Χρήστο Νγκέλα-εφημέριο της Ενορίας Αγ. Παντελεήμονος Λ. Αιδηψού και υπεύθυνο του Τομέα Νεότητας της Αρχιερατικής Περιφέρειας Αιδηψίων, έχοντας συλλειτουργό του τον... οικον. Ιωάννη Σούρα-εφημέριο της Ενορίας Ωρεών και συμπροσευχόμενο τον πρωτοπρεσβ. Ιωάννη Θάνο, Αρχιερατικό Επίτροπο Ιστιαίας ο οποίος κήρυξε εμπνευσμένα τον θείο λόγο, λαμβάνοντας στη διακονία του Άμβωνα πολλά ιστορικά στοιχεία από την Μεταπτυχιακή Διατριβή του π. Ιωάννου Σούρα, με θέμα «Η Ιερά Επισκοπή Ωρεών» ως εξής: «Αναντίρρητα, ξεχωριστή θέση στην εκκλησιαστική ιστορία της Ευβοίας κατέχει η Επισκοπή Ωρεών, η οποία σαφώς είχε την ακμή της σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μας από την Πρωτοχριστιανική περίοδο ενώ κατά την Βυζαντινή περίοδο, παρά τις λιγοστές πληροφορίες μπορούμε να αντιληφθούμε από τον αρχαιολογικό πλούτο ότι υπήρξαν ένδοξες σελίδες στην εκκλησιαστική ιστορία των Ωρεών. Μάλιστα, πληροφορούμαστε από τα πονήματα του κυρού Μεσσηνίας Χρυσοστόμου ότι «από την ίδρυση της Επισκοπής Ωρεών μέχρι το 733μ.Χ υπαγόταν στη Μητρόπολη Κορίνθου, όπως και οι υπόλοιπες επισκοπές της Εύβοιας ενώ στα χρόνια της Βασιλείας του Λέοντος του Σοφού θα υπαχθεί στη Μητρόπολη Αθηνών, κατέχοντας την Πέμπτη θέση καθώς την Πρώτη καταλαμβάνει η Επισκοπή Ευρίπου» και μάλιστα με τοπικούς Αγίους, όπως:

ΘΕΟΦΙΛΟΣ: Πρώτος γνωστός Επίσκοπος της Εκκλησιαστικής επαρχίας των Ωρεών που συμμετείχε στο σπουδαιότερο Εκκλησιαστικό διοικητικό όργανο που είναι η σύγκλιση Οικουμενικής Συνόδου κατά τον Χρυσόστομο Μεσσηνίας είναι: «ο Θεόφιλος, ο οποίος έλαβε μέρος εις την εν Χαλκηδόνι συγκληθείσαν Δ΄ Οικουμενικήν Σύνοδο εν έτει 451. Της Συνόδου ταύτης, πλην άλλων Επισκόπων της Εκκλησίας της Ελλάδος, μετέσχε και ο Κορίνθου Πέτρος, υπό τον οποίον υπήγετο και ο Θεόφιλος Ωρεών, ως ανωτέρω ελέχθη. Ο Θεόφιλος αναφέρεται εις την πρώτην και εις την έκτη Πράξιν της ειρημένης Ιεράς Συνόδου». Μία από τις κορυφαίες προσωπικότητες της Επισκοπής Ωρεών και του Αγιολογικού καταλόγου της Εύβοιας είναι σίγουρα ο Άγιος Θεόφιλος του οποίου η συμμετοχή μαρτυρείται στην πρόσκληση, σύγκλιση και μετοχή στο σπουδαίο έργο της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου η οποία συγκλήθηκε το 451μ.Χ. στη Χαλκηδόνα της Μ. Ασίας με κύριο στόχο την καταπολέμηση των Αιρετικών φυάδων του Μονοφυσιτισμού». ​Ο Θεόφιλος Ωρεών συμμετείχε μαζί με τον Επίσκοπο Κορίνθου Πέτρο από τον οποίον είχε εξάρτηση η Επισκοπή Ωρεών κατά την επικρατούσα εκκλησιαστική τάξη. Μάλιστα, αναφέρεται στην πρώτη (1η) και έκτη (6η) πράξη της ειρημένης Συνόδου ενώ ιδιαίτερα βιογραφικά στοιχεία ή λείψανα του Αγίου δεν σώζονται μέχρι και τις ημέρες μας, ωστόσο η οφειλομένη τιμή του Θεοφίλου ως Αγίου ταυτίζεται με την καθολική τιμή των Θεοφόρων Πατέρων της Οικουμενικής Συνόδου από το πλήρωμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Στο εξαιρετικό και πολύτιμο τόμο καταγραφής των ονομάτων της Επισκοπής στα πρακτικά της Συνόδου που εκδόθηκε από τον J.D.Mansi με το περίφημο έργο Sanctorum Conciliorum novae tamplissima collection, το 1901 αναφέρεται χαρακτηριστικά στην θέση VII, το όνομα του Αγίου Επισκόπου, με λατινική γραφή ως:«Theofilo Orei» 

ΦΙΛΗΤΟΣ: Δεύτερος Επίσκοπος Ωρεών, κατά ιστορική σειρά που συμμετείχε σε Οικουμενική Σύνοδο είναι ο Φιλητός ή Φίλιππος. Ελαβε μέρος στην Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο που πραγματοποιήθηκε το 787μ.Χ. στην Νίκαια της Βιθυνίας, προεδρεύοντος του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ταρασίου. Οι αποφάσεις της Συνόδου «κατεδίκασαν την εικονομαχία και όρισαν την τιμητική προσκύνηση των ιερών εικόνων».​ Ο Φιλητός ως επίσκοπος Ωρεών αναφέρεται μαζί με τον Λέοντα Επίσκοπο Πορθμού στην Τέταρτη (4η) και Έκτη (6η) πράξη της Συνόδου ενώ στην Εβδόμη (7η) πράξη της ίδιας Συνόδου αναφέρεται χαρακτηριστικά η φράση «Φιλητός ανάξιος, Επίσκοπος Ωρεού ομοίως». Γίνεται αντιληπτό ότι ο Φιλητός «υπογράφων τα πρακτικά της Συνόδου, χρησιμοποιεί, ως και οι συνεπίσκοποι οι μετασχόντες αυτής, το επίθετον ανάξιος ένεκα της τότε επικρατούσης συνήθειας. Ου, Ου μόνον δε το επίθετον τούτο εχρησιμοποίουν υπογράφοντες, το πάλαι, οι επίσκοποι, αλλά και άλλα παράλληλα προς την έννοιαν αυτού επίθετα. Παραδείγματος χάριν, εις την αυτήν Σύνοδον ο Θεσσαλονίκης Θεόφιλος υπογράφει ως και ο Ωρεού Θεόφιλος, ανάξιος επίσκοπος Θεσσαλονίκης. Ο δε Κρήτης Ηλίας, Ηλίας αμαρτωλός, επίσκοπος της Κρητών νήσου. Περαιτέρω o Σιλουανός αμαρτωλός επίσκοπος Λήμνου ορίσας υπέγραψα. Αλλαχού πάλιν, Νικόλαος ο και ανάξιος επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως τα προγεγραμμένα βεβαιών οικεια χειρί υπέγραψα. Έτερος υπογράφει: «Ο ευτελής Επίσκοπος Αρδαμερίου Δημήτριος, o δε Αυλώνος: Ο ταπεινός Επίσκοπος Αυλώνος Λαυρέντιος υπέγραψα ενώ επισημαίνεται ότι τα ως άνω χαρακτηριστικά επίθετα εν ταίς υπογραφαίς των επισκόπων έχουσι σήμερον αντικατασταθή υπό του επιθέτου ελάχιστος εν τη συνήθει φράσει, ελάχιστος εν Χριστώ αδελφός, προ της αρχιερατικής υπογραφής τιθεμένης».

Με το πέρας της Ευχαριστιακής συνάξεως, προσφέρθηκαν ευλογίες προς όλους, που είχαν κατάλληλα προετοιμαστεί από το Εκκλησιαστικό συμβούλιο των Ωρεών ενώ την ευθύνη των Ιερών Αναλογίων της Πανηγύρεως είχαν οι χοροί των Ιεροψαλτών του παραρτήματος της πόλεως της Ιστιαίας της Σχολής της Βυζαντινής Μουσικής της Ι. Μ. Χαλκίδος, αποτελούμενοι από τους κυρίους Δημήτριο Παπαβασιλείου, Αργύριο Δημόπουλο, Πέτρο Παρασκευάκο, Θωμά Χαντζή και την κ. Μαρία Γερονικολού.