Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου 2009

Αναβιώνουν ήθη και έθιμα

Σε ρυθμούς καρναβαλιού
κάθε γωνιά της Ελλάδας

Σε ρυθμούς καρναβαλιού η χώρα και κάθε γωνιά της με αποκριάτικη διάθεση γιορτάζει τις ημέρες αυτές με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο. Παρελάσεις, καντάδες, πυροτεχνήματα, κλέψιμο της νύφης, μουτζουρώματα, και το κάψιμο του Καρνάβαλου πρωτοστατούν στις εκδηλώσεις που οργανώνονται ανά την Ελλάδα.
Στη Θήβα ξεχωρίζει το έθιμο του «Βλάχικου Γάμου», που τελείται την Καθαρά Δευτέρα, ενώ το «Αλευρομουντζούρωμα» στο Γαλαξίδι είναι ένα έθιμο με ρίζες χαμένες στο χρόνο.
Στην Αμφισσα το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς αναβιώνει ο «Θρύλος του Στοιχειού». Από τη συνοικία Χάρμαινα, όπου βρίσκονται τα παλιά Ταμπάκικα και τα σκαλιά του Αϊ Νικόλα, κατεβαίνει το «στοιχειό» και μαζί ακολουθούν εκατοντάδες μεταμφιεσμένοι. Λέγεται πώς τα «στοιχειά» αποτελούν ψυχές σκοτωμένων ανθρώπων ή ζώων που τριγυρίζουν στην περιοχή.
Μοναδικό το καρναβάλι της Σκύρου, χάρη στα ξεχωριστά δρώμενα με τους ντόπιους μεταμφιεσμένους σε «Γέρους», «Κορέλες» και «Φράγκους».
Στη Λέσβο το έθιμο των «Κουδουνάτων» τελείται στο χωριό Μεσότοπο του Δήμου Ερεσού, κυρίως από άτομα ηλικίας μεταξύ 15-40 ετών. Οι «Κουδουνάτοι» συμβολίζουν τις ψυχές πεθαμένων, που έχουν το χάρισμα να γονιμοποιούν τη γη.
Στη Νάουσα αναβιώνει και φέτος το έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες», που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και, πιο συγκεκριμένα, στη λατρεία του θεού Διονύσου.
Τέλος, την Κυριακή κορυφώνεται το καρναβάλι της Πάτρας. Στην αχαϊκή πρωτεύουσα οι κεντρικοί δρόμοι και πλατείες σφύζουν ήδη από θεατρικές παραστάσεις, παντομίμα και μουσική. Με το κάψιμο του βασιλιά Καρνάβαλου την επόμενη Κυριακή θα λήξει η μεγαλύτερη διοργάνωση της πόλης.
Στο Ρέθυμνο τα πρώτα στοιχεία χιουμοριστικών εκδηλώσεων χρονολογούνται από το 1914, όταν οι Ρεθυμνιώτες υποδέχονταν με τις δέουσες τιμές την «Αυτού Εξοχότητα Βασιλέα Καρνάβαλο μέσα στην αταξία του ακράτητου γέλιου». Οι εκδηλώσεις ξεκινούν από την πρώτη Κυριακή της Αποκριάς με το παιδικό κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού. Την Καθαρά Δευτέρα αναβιώνουν παλιά έθιμα, όπως ο «Κάντης», το κλέψιμο της νύφης και το Πιπέρι.

Η αναπαράσταση της Νύχτας των Στοιχειών είναι το βασικότερο δρώμενο του καρναβαλιού της Αμφισσας και αναφέρεται στην ελληνική εκδοχή του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας με στοιχειά, κουδουνοφόρους, δερματοφόρους, νεράϊδες κλπ.
Στην Κοζάνη ξεχωρίζουν οι Φανοί -φωτιές που ανάβουν σε γειτονιές της πόλης- και η ενεργή συμμετοχή των κατοίκων που ετοιμάζουν το γλέντι του Φανού, χορεύουν υπό τους ήχους των χάλκινων πνευστών και τραγουδούν τα «Ξιανέντραπα» αλλά και τραγούδια κλέφτικα, της αγάπης και της ξενιτιάς.
Το «έθιμο της Λάμκας» ξεχωρίζει στην Έδεσσα. Αυτό ανάγεται σε πολύ παλιά χρόνια αλλά επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας. Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς όλη η οικογένεια συγκεντρώνονταν στο σπίτι του παππού ή του προπάππου. Τα μέλη της οικογένειας αντάλλασσαν ευχές ενόψει της Σαρακοστής και ζητούσαν συγχώρεση για τα λάθη τους. Στη συνέχεια ο παππούς έδενε σε ένα καλάμι μία κλωστή από την οποία κρεμούσε ένα αβγό και το κουνούσε. Τα παιδιά της οικογένειας προσπαθούσαν να πιάσουν το αβγό με το στόμα και όποιο παιδί τα κατάφερνε έπαιρνε ένα συμβολικό δώρο ως επιβράβευση.
Με αυτόν τον τρόπο η οικογένεια ετοιμάζονταν να μπει στη Σαρακοστή «καθαρή» από «αμαρτίες» και να προετοιμαστεί για το Πάσχα.
Στην Κέρκυρα την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς γίνεται το κάψιμο του Σιορ Καρνάβαλου, αφού προηγουμένως έχει διαβαστεί η διαθήκη του. Ο κορφιάτικος γάμος και ο χορός των παπάδων αναβιώνουν σε διάφορα χωριά του νησιού.
Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς στην Ξάνθη αναβιώνει το κάψιμο του Τζάρου, που είναι η τοπική ονομασία του Βασιλιά Καρνάβαλου.
Το Ζακυνθινό Καρναβάλι χρόνο με το χρόνο πλησιάζει τη μεγαλοπρέπεια των περίφημων καρναβαλιών τον περασμένων καιρών. Με σαφείς επιρροές από την Βενετία, μέρες πριν ξεκινήσουν οι επίσημες εκδηλώσεις ένας παραδοσιακός ντελάλης γυρίζει το νησί για να διαλαλήσει το πρόγραμμα του καρναβαλιού.
Στις πλατείες του νησιού θεατρικές ομάδες παίζουν αυτοσχέδια κωμικά έργα, τις επονομαζόμενες «ομιλίες». Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται με την «Κηδεία της Μάσκας».
Newsroom ΔΟΛ

ΣΧΟΛΙΟ: ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΧΑΛΚΙΔΕΩΝ