«Υπάρχει ανασφάλεια στον κόσμο.
Οι καταναλωτές προσέχουν ιδιαίτερα τις αγορές τους.
Ψωνίζουν αυστηρά με λίστα
και έχουν περιορίσει στο ελάχιστο τις αυθόρμητες αγορές».
Αυτά τονίζουν παράγοντες του κλάδου σούπερ μάρκετ και της βιομηχανίας τροφίμων-ποτών, επιβεβαιώνοντας ότι η κρίση είναι εδώ. Το 2008 ο τζίρος των σούπερ μάρκετ αυξήθηκε μόλις και μετά βίας κατά 3,4%, φτάνοντας τα 6.1 δισ. ευρώ από 5,9 δισ. ευρώ το 2007.
Εκτιμήσεις υποστηρίζουν ότι πέρυσι οι Έλληνες καταναλωτές ξόδεψαν συνολικά 18 δισ. ευρώ για την αγορά ειδών διατροφής, τα δε σούπερ μάρκετ καρπώθηκαν το 30% του συγκεκριμένου τζίρου.
Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, ο κλάδος σούπερ μάρκετ βρίσκεται σε ύφεση, ενώ το μεγαλύτερο πλήγμα δέχονται τα επώνυμα είδη και κυρίως αυτά που χαρακτηρίζονται αυθόρμητες αγορές, όπως τσίχλες ή πολυτελή είδη σαν τα ποτά. Αυτά τα είδη εμφάνισαν πέρυσι απώλειες από 0,5% έως 12%. Και, συμπληρώνουν, οι ίδιες πηγές, οι αυξημένες πωλήσεις που εμφάνισαν κάποιες κατηγορίες ειδών βασικής διατροφής το 2008 δεν οφείλονται σε αυξημένη ζήτηση, αλλά στις ανατιμήσεις που απορρόφησαν διαρκούντος του έτους. Την ίδια στιγμή οι καταναλωτές έδιναν ψήφο εμπιστοσύνης στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και στα βιολογικά (παρότι ακριβότερα από τα αντίστοιχα συμβατικά).
Φέτος οι εκπρόσωποι των σούπερ μάρκετ δεν αναμένουν οργανική αύξηση του τζίρου. Θεωρούν ότι οι επιπλέον πωλήσεις θα προέλθουν μόνο από τα καινούργια σημεία πώλησης, που θα δημιουργήσουν, και όχι από τα παλιά καταστήματα. Εκτιμάται ότι θα σημειωθούν απώλειες έως και πέντε ποσοστιαίων μονάδων στον συνολικό τζίρο του κλάδου, ενώ ακόμη δραματικότερες εξελίξεις αναμένονται στην κερδοφορία. Πληροφορίες λένε ότι πολλές αλυσίδες θα βρεθούν στο κόκκινο τη φετινή περίοδο. ʼλλωστε τονίζουν οι σχετικές πηγές, τα πρώτα κρούσματα μειωμένης ρευστότητας έχουν εμφανιστεί και στο οργανωμένο λιανεμπόριο. Πρόσφατα χρεοκόπησε η παλαιότερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ των Σερρών –από το 1938- που λειτουργούσε 10 καταστήματα. Πληροφορίες υποστηρίζουν ότι το ενδεχόμενο κατάρρευσης αντιμετωπίζουν και αρκετοί χονδρέμποροι τόσο στην Αθήνα, όσο και στην περιφέρεια.
Επίθεση προσφορών, αλλά και εκμηδενισμό του διαφημιστικού budget για τη φετινή περίοδο έχουν δρομολογήσει ελληνικές βιομηχανίες τροφίμων-ποτών και θυγατρικές πολυεθνικών ομίλων, προκειμένου να οχυρωθούν απέναντι στην κρίση. Στελέχη της αγοράς εμφανίζονται άκρως επιφυλακτικά στη διατύπωση προβλέψεων για τα μεγέθη φέτος, τονίζοντας ότι λόγω του άσχημου οικονομικού κλίματος και της μεγάλης ανασφάλειας που επικρατεί, οι καταναλωτές αλλάζουν συμπεριφορά μήνα με το μήνα. Αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι, εάν η κρίση δεν αποκλιμακωθεί μέχρι τα τέλη του πρώτου εξαμήνου, τα αποτελέσματα θα είναι δραματικά για όσες βιομηχανίες δεν έχουν συγκρατημένα έξοδα και ρευστότητα. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, συνεχίζουν, μεγάλη σημασία θα έχουν τα αντίβαρα, που κάθε εταιρεία έχει δημιουργήσει, για την αντιμετώπιση κρίσεων. Ένα τέτοιο αντίβαρο αποτελούν αναμφίβολα τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Όσον αφορά την αγορά των σούπερ μάρκετ, εκπρόσωποι της βιομηχανίας τροφίμων-ποτών εκτιμούν ότι ο Ιανουάριος τουλάχιστον για τα περισσότερα επώνυμα είδη ήταν πτωτικός μεταξύ 5%-10%. Οι απώλειες αυτές είναι μικρές σε σχέση με αυτές που έχουν υποστεί από την αγορά της εστίασης. Από την οποία εξαρτώνται αρκετές βιομηχανίες τροφίμων, καθώς στα εστιατόρια και τα νυχτερινά κέντρα μπορεί να διακινούν έως και το 40% της παραγωγής τους. Όμως τα περισσότερα προϊόντα τους παραμένουν αδιάθετα, καθώς εστιατόρια και νυχτερινά κέντρα εμφανίζουν μειωμένες πωλήσεις μεταξύ 20%-40%.
Στο πλαίσιο αυτό, απολύσεις, διαθεσιμότητες αλλά και υποχρεωτικές άδειες έχουν εμφανιστεί και στην αγορά τροφίμων-ποτών. Πληροφορίες λένε ότι εντός του αμέσως επομένου διαστήματος γνωστή βιομηχανία της Θεσσαλονίκης έχει δρομολογήσει την ομαδική απόλυση 100 υπαλλήλων της.
Η επίμονη εξόφληση των τιμολογίων από τα σούπερ μάρκετ όσο γίνεται γρηγορότερα -και ακόμη καλύτερα- τοις μετρητοίς αποτυπώνει την κρίση που ήδη ταλανίζει τη βιομηχανία τροφίμων. Όπως αναφέρουν πηγές, προκειμένου να πετύχουν αυτό το στόχο, δεν είναι λίγες οι εταιρείες που προτείνουν ακόμη και μεγαλύτερες εκπτώσεις-παροχές επί του τιμολογίου, από τις αρχικά συμφωνημένες. Σήμερα οι ημέρες αποπληρωμής της βιομηχανίας κυμαίνονται από 90 έως 120. Και, κατά πληροφορίες, ορισμένες πολυεθνικές δεν διστάζουν ακόμη και να κόψουν την πίστωση, έως ότου πληρωθούν για τις παραγγελίες που έχουν παραδώσει.
Δέσποινα Καραγιαννοπούλου
